Η πνευματική ολοκλήρωση του ανθρώπου δια μέσου της παιδείας είναι κατάκτηση καθαρά ελληνική.Παιδεία νοούμενη ως μετάδοση ιδανικού και όχι γνώσης. Η γνώση χωρίζει αυτά που σκέφτομε και λέω από αυτά που πράττω. Ενώ το ιδανικό γέρνει στην συνείδηση ενώνοντας την σκέψη με την πράξη δημιουργώντας προϋπόθεση δημιουργίας. ΗΔύση ποτέ (και ιδιαίτερα από την Αναγέννηση και μετά) δεν ήθελε ενωμένα ύλη και πνεύμα. Πώς να υπάρξει όμως πνευματική ολοκλήρωση την συμμετοχή ολόκληρου του ανθρώπου με σώμα και ιστορική μνήμη;
Ίσως η ανακάλυψη του κινηματογράφουνα έχει τις πηγές σ' αυτόν τον λογισμό της Δύσης. Αφού η camera obscura, το μαύροτετράγωνο κουτί, που χρησιμοποιήθηκεστην Αναγέννηση επέτρεπε τεχνητά ν' αναπαραχθεί o αντικείμενος κόσμος σε μίαλογική αντιγραφής, Μέσω δε της προοπτικής κατάφερνε την αποτύπωση στους πίνακες της αντικειμενικής πραγματικότητας. Αυτό πέρασε στον κινηματογράφο με τον όρο της αυτόματης αναπαράστασης τον κόσμου βάζοντας ένα φιλμ σε μία κάμερα η οποία αντιγράφει χωρίς να επεμβαίνει ο καλλιτέχνης, Έτσι ουσιαστικά οκινηματογράφος ξεκίνησε ως μέσο παρατήρησης που περιόριζε την οπτική αντίληψη θέτοντας τον θεατή παθητικά, Αναπτύσσοντάς τονδιανοητικά, λειτουργώντας μάλιστα ως μέσο προπαγάνδας που αποκλείει την συνύπαρξη εικόνας-λόγου με το συναίσθημα.
Δυστυχώς. Στα 167 χρόνια της εθνικής ανεξαρτησίας o τόπος ταλανίζεται από ένα πνευματικό διχασμό. Λογιοτατισμός και Δημοτικισμός. Δεξιά και Αριστερα. Παλαιός ελληνικός κινηματογράφος και Νέος ελληνικός κινηματογράφος. Ψευτοδιλλήματα. Από πίσω υπάρχει από την μία η άκρατη μιμητική ξενομανία, o διεθνισμός και από την άλλη o επαρχιωτικός εθνικισμός, η άγονη προσκόλληση στους τύπους των παραδεδομένων.»
ΜΑΖΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Αυτό λοιπόν που κατάφερε η 7η Τέχνηστον πρώτο αιώνα ζωής της παγκόσμια,εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων είναι να προτάσσει μία ακατάσχετη μαζική παραγωγή.Οι πολλοί προσηλώθηκαν στην απεικόνιση των φαινομένων και εντυπώσεων της αντικειμενικής πραγματικότητας και οι ελάχιστοι, οι λιγοστοίστην ουσία, στην εσωτερική διεργασία. Λίγοι αυτοί που έστρεψαν το πνεύμα στην ουνείδηση και όχι στην λογική των φαινομένων, σκύβονταςστο λαϊκό βίωμα και την αισθητική αυτού του βιώματος.
Ο ελληνικός κινηματογράφος δεν ξέφυγε από τον γενικό κανόνα. Τον μιμήθηκε μάλιστα σ' όλες τις μορφές. Άλλωστε η σύνοληελληνική ζωή δεν μεταβλήθηκε σε μία ατελείωτη μίμηση ξένων προτύπων και τρόπων ζωής. Γι' αυτό δεν είναι τυχαίο που oκινηματογράφος στην Ελλάδα (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) δεν έδωσε στον τόπο κανένα έργο που να μην αποπνέει την πνιγηρή ατμόσφαιρα της καθαρής μίμησης.Κακά τα ψέμματα! Το να νιώθεις εσωτερική αρμονία όταν όλα έχουν καταρρεύσει, εκτός από αδιαφορία και ασυνειδησία.προκρίνει την υποκρισία του να φορτώνεικάποιος σ' άλλους την δική του ευθύνη. Και η κατάσταση θα συνεχιστεί αν δεν αναλάβει ο καθένας την ευθύνη που έχει απέναντι στους άλλους. Θα συνεχιστεί και η γκρίνια για την ανεπάρκεια σεναρίων,κακή διδασκαλία ηθοποιού και τόσα άλλα.Μάλλον αυτοί που τα λένε αυτά εννοούνότι δεν αντιγράφουμε σωστά τα ξένα σενάρια.
Ας μορφώσουμε αίσθημα και προσωπική ευθύνη και θα δεις πώς τα σενάρια θ' αρχίσουν να καλογράφονται. Γιατί να μην καλλιεργηθεί το ατίθασο πνεύμα της ψυχής του Ρωμιού ειδοποιός διαφορά με τον άνθρωπο της Δύσης; Γιατί να μην πάψουμε να είμαστε φιλέλληνες όπως έλεγε o Τσαρούχης αλλά έλληνες κατά τρόπο καιτόπο;
Δεν είναι τυχαίο που o κινηματογράφος στην Ελλάδα (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) δεν έδωσε στον τόπο κανένα έργο που να μην αποπνέει την πνιγηρή ατμόσφαιρα της καθαρής μίμησης. Κακά τα ψέμματα! Το να νιώθεις εσωτερική αρμονία όταν όλα έχουν καταρρεύσει, εκτός από αδιαφορία και ασυνειδησία. προκρίνει την υποκρισία του να φορτώνει κάποιος σ' άλλους την δική του ευθύνη.»
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ
Ας μην παρεξηγηθώ. O Έλληνας καθρεφτίζεται μέσα στους αιώνες μέσω της παράδοσης. Χέρι με χέρι, στόμα με στόμα. Αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του. Γιατί ηπαράδοση βιώνεται, δεν διδάσκεται. Η διδασκαλία θα σημάνει την αυτόματη χαράκωση σε στοιχεία φολκλόρ.
Αυτή την παράδοση την βιωμένη μέχρι μυελού οστέων δεν μπορείς να την αρνηθείς. Η άρνηση οδηγεί μοιραία στην αντιγραφή και στην αχαλίνωτη φιλοδοξία να πρωτοτυπήσεις. Στην ατομική δικαίωσηκαι όχι στην κοινοτική αυτογνωσία που ενέχει σταλαγματιές ποίησης στην ψυχή.Και είναι υπόθεση προσωπικής αγωνίας όχι ομαδικής αφού προϋποθέτει συνεχή εσωτερικό διάλογο.
Δυστυχώς. Στα 167 χρόνια της εθνικής ανεξαρτησίας o τόπος ταλανίζεται από έναπνευματικό διχασμό. Λογιοτατισμός και Δημοτικισμός. Δεξιά και Αριστερα. Παλαιός ελληνικός κινηματογράφος και Νέος ελληνικός κινηματογράφος. Ψευτοδιλλήματα. Από πίσω υπάρχει απότην μία η άκρατη μιμητική ξενομανία, oδιεθνισμός και από την άλλη o επαρχιωτικός εθνικισμός, η άγονη προσκόλλησηστους τύπους των παραδεδομένων.
Ισως o ελληνικός κινηματογράφος να έχειαληθινή πνευματική αναγέννηση αν πλαισιωθεί από ανθρώπους που δεν έχουν ως στόχο την αναγνώριση μέσω της προσωπικής προβολής εις τα δρώμενα, που έχει κάνει τους περισσότερους, αυτοαποκαλούμενους, σκηνοθέτες να έχουν προσγειωθεί και προσαρμοστεί αφού η οποιαδήποτε αποδοκιμασία τους είναι αβάσταχτη έστω και ως υποψία - που έχουν θέληση εαυτούς να υπερβούν. Ανθρώπους με προσφορά αγάπης. Η της Αγάπης κοινωνία.
Το κείμενο του Κωνσταντίνου Αγγελή «Ελληνικός Κινηματογράφος (η πραγματικότητα της σήμερον)» δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Αντι-Κινηματογράφος, τεύχος 21, 1998
