H ταινία «Σε Αγαπώ Τρελά!» (Te Estoy Amando Locamente) μπορεί να εξελίσσεται στη Σεβίλλη το 1977, αλλά το κεντρικό της μήνυμα δεν θα μπορούσε να ήταν πιο επίκαιρο. Σε μια εποχή που η ομοφυλοφιλία αποτελεί έγκλημα, η Ρεμέ, μια παραδοσιακή μητέρα που κινείται από αγάπη για τον γιο της, έναν έφηβο επίδοξο καλλιτέχνη, εμπλέκεται στο κίνημα LGTBI της Ανδαλουσίας, το οποίο παραδόξως γεννήθηκε μέσα στα σπλάχνα της Καθολικής Εκκλησίας.
Η ταινία, η οποία αποτελεί και το σόλο σκηνοθετικό ντεμπούτο ένος πραγματικά ταλαντούχου νέου σκηνοθέτη, του Αλεχάντρο Μαρίν, κέρδισε Βραβείο Goya Καλύτερου Τραγουδιού για το μουσικό κομμάτι «Υο Solo Quiero Amor» της Ριγκομπέρτα Μπαντίνι, ενώ ήταν υποψήφιο για τέσσερα ακόμη βραβεία (Σκηνοθεσίας, Πρωτότυπου Σεναρίου και Νέων Ηθοποιών για τους Λα Ντανι και Ομάρ Μπανάνα.)
Το Flix είχε την τύχη να συναντήσει τον Μαρίν κατά την διάρκεια του 8ου Φεστιβάλ Ισπανόφωνου Κινηματογράφου Αθήνας – FeCHA και να συζητήσει μαζί για το πόσα πράγματα έχουν αλλάξει από τότε όσο αφορά τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, και κατά πόσο για εκείνον το σινεμά αποτελεί μια μορφή επανάστασης.
Θα ήθελα να ξεκινήσουμε αυτή την συνέντευξη από το τέλος. Στο φινάλε της ταινίας αναφέρετε πως «αυτός ο αγώνας ήταν μια επανάσταση, τόσο απαραίτητος τότε όσο και τώρα. Τα πράγματα αλλάζουν, αλλά δεν έχουν αλλάξει ακόμα». Πού πιστεύετε ότι βρισκόμαστε σήμερα όσον αφορά την προβολή της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, στην εκπροσώπηση της στην Τέχνη και στα ίσα δικαιώματα;
Αυτό που θέλαμε να δείξουμε με την ταινία είναι να πάρουμε το παράδειγμα του αγώνα που δόθηκε τότε και να το μεταφέρουμε στο παρόν γιατί είναι ακόμα αναγκαίο και σημαντικό. Πρέπει να καταλάβουμε πως έχουμε αρκετό δρόμο μπροστά μας και πρέπει να γίνουν πολλά. Βέβαια όταν λέμε πως τα πράγματα αλλάζουν, νιώθουμε πως αυτό ισχύει όταν βλέπουμε πως ολοένα και περισσότεροι σκηνοθέτες και σκηνοθέτριες από την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα λένε ιστορίες που έχουν να κάνουν με ΛΟΑΤΚΙ άτομα, ενώ και οι ίδιοι προέρχονται από αυτήν. Για εμάς ήταν και είναι πολύ σημαντικό τα αφηγήματα αυτά τις ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας να γίνουν από άτομα της κοινότητας αυτής. Επίσης ήταν σημαντικό για εμάς στο καστ να έχουμε ηθοποιούς από αυτή την κοινότητα, όπως για παράδειγμα τρανς άτομα τα οποία ερμήνευαν ρόλους πραγματικών τρανς ατόμων της εποχή εκείνης. Και παρόλο που ήταν τυχαίο, αλλά και πολύ όμορφο, πολλά άτομα από το συνεργείο μας ήταν κι αυτά ΛΟΑΤΚΙ.
Πώς επιλέξατε τους ηθοποιούς; Ηταν πολύ σημαντικό για εσάς να παίξουν queer ηθοποιοί τους queer ρόλους στην ταινία;
Για εμάς ήταν μια απόφαση που την πήραμε πριν ξεκινήσουμε τα γυρίσματα της ταινίας. Ηταν ταυτόχρονα ιδεολογικό και πολιτικό ζήτημα. Ηδη υπάρχουν ελάχιστοι ρόλοι για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, πόσο μάλλον για να μην ερμηνεύονται από άτομα που ανήκουν σε αυτή και να παίζονται από στρέιτ. Και επίσης ήταν ένα ρομαντικό θέμα για εμάς γιατί ακριβώς για να γίνει η εκπροσώπηση του αγώνα του παρελθόντος στο σήμερα θέλαμε τα άτομα που είναι και σήμερα ακτιβιστές της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας να ερμηνεύσουν ρόλους ακτιβιστών του τότε. Νομίζω πως ολοένα και περισσότερο σήμερα υπάρχουν άτομα που ερμηνεύουν τέτοιους ρόλους και είναι χάρη του δικού τους αγώνα. Και μακάρι κάποια στιγμή η ορατότητα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στον κινηματογράφο να είναι τέτοια έτσι ώστε να μην είναι σημαντικό να προσλαμβάνονται ΛΟΑΤΚΙ άτομα για ΛΟΑΤΚΙ ρόλους.
Καταφέρατε να βρείτε ανθρώπους από εκείνη την εποχή και να τους μιλήσετε για τις τότε εμπειρίες τους τότε; Και αν ναι, πόσο σημαντικές ήταν οι αφηγήσεις αυτές στην παραγωγή της ταινίας;
Κάναμε γενικά μια μεγάλη έρευνα. Αρχικά μιλήσαμε με τον ιδρυτή του κινήματος στη Βαρκελώνη, του Ιδρύματος της Καταλανικής Απελευθέρωσης της Κοινότητας των Ομοφυλοφίλων, τον Αρμάντ ντε Φλουβιά, κι εκείνος μας σύστησε την Μαρ Καμπρογιέ, που ήταν η ιδρύτρια του Ιδρύματος στη Σεβίλλη, εκεί που εξελίσσεται η ταινία. Η Μαρ φαίνεται μάλιστα και στο τέλος της ταινίας, μιας και της κάνουμε κι ένα μικρό αφιέρωμα πριν τους τίτλους τέλους. Η διαδικασία έρευνας έγινε παράλληλα με την συγγραφή του σεναρίου και τα γυρίσματα της ταινίας - δεν κάναμε την έρευνα πριν και μετά αρχίσαμε τα γυρίσματα. Νομίζω πως όλο αυτό ήταν το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της δημιουργικής διαδικασίας, ότι γνωρίσαμε και συνομιλήσαμε με πάρα πολλά άτομα που πρωτοστάτησαν στον αγώνα του κινήματος. Μιλήσαμε όχι μόνο με τους ακτιβιστές αλλά και με τις οικογένειές τους που έζησαν όλα αυτά τότε. Η ταινία είναι το άθροισμα όλων αυτών των συνομιλιών, αλλά και διάφορων βιβλίων που διαβάσαμε και ταινιών που είδαμε τα οποία εξελίσσονταν την εποχή εκείνη. Αλλά το πιο σημαντικό για εμάς ήταν η παράλληλη διαδικασία της έρευνας με τη δημιουργία του σεναρίου.
Για εμάς ήταν μια απόφαση που την πήραμε πριν ξεκινήσουμε τα γυρίσματα της ταινίας. Ηταν ταυτόχρονα ιδεολογικό και πολιτικό ζήτημα. Ηδη υπάρχουν ελάχιστοι ρόλοι για την ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα, πόσο μάλλον για να μην ερμηνεύονται από άτομα που ανήκουν σε αυτή και να παίζονται από στρέιτ. Και επίσης ήταν ένα ρομαντικό θέμα για εμάς γιατί ακριβώς για να γίνει η εκπροσώπηση του αγώνα του παρελθόντος στο σήμερα θέλαμε τα άτομα που είναι και σήμερα ακτιβιστές της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας να ερμηνεύσουν ρόλους ακτιβιστών του τότε.»
Πώς σας ήρθε η ιδέα για την ταινία; Ηταν κάτι που πάντα θέλατε να κάνετε;
Περίπου ναι. Οταν σπουδάζαμε σινεμά στο ESCAC (την Σχολή Σινεμά και Οπτικοακουστικών Μέσων της Καταλονίας) μάθαμε για όλα αυτά τα γεγονότα και τους αγώνες που δόθηκαν τότε, αλλά ταυτόχρονα θέλαμε να μπούμε και σε ένα χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα για την πρώτη μας ταινία, αποφασίσαμε να κάνουμε μια ταινία για όλα όσα συνέβησαν. Αυτό ξεκίνησε 14 χρόνια πριν. Γνωρίζαμε βέβαια από τότε πως αυτό θα ήταν μια μεγάλη διαδικασία η οποία θα μας έπαιρνε αρκετά χρόνια, αλλά είχαμε αποδεχτεί την πρόκληση για να κάνουμε μια ταινία η οποία θα ήταν κοντά σε εμάς. Επίσης το 2018 ήταν η πρώτη χρονιά, μετά τα χρόνια του Φράνκο, όπου η ακροδεξιά άρχισε να κερδίζει μεγάλο έδαφος στη Βουλή της Ανδαλουσίας. Εκείνη την περίοδο ζούσαμε στη Βαρκελώνη και ξεκινήσαμε να κάνουμε τα πρώτα γυρίσματα της ταινίας εκεί, και όταν το μάθαμε νιώσαμε πως η Δημοκρατία και η Ανδαλουσία είχαν δεχθεί ένα σοβαρό πλήγμα. Μετά όλο αυτό ήρθε και στην υπόλοιπη Ισπανία, αλλά η περιοχή της Ανδαλουσίας ήταν εκείνη που άνοιξε την πόρτα σε αυτό. Αυτό έδωσε σε εμάς την ενέργεια να μιλήσουμε για τη μάχη που δόθηκε τότε, μιας και προερχόμαστε από μια περιοχή που γεννά μαχητές.
Πριν κάνουμε την ταινία κι εμείς δεν γνωρίζαμε τι έγινε τότε, δεν γνωρίζαμε πόσα πολλά χρωστάγαμε σε αυτά τα άτομα και είναι σημαντικό να το έχουμε υπ’όψιν μας αυτό, γιατί ο αγώνας αυτός δεν ήταν μόνο για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, αλλά ένας αγώνας ταξικός, φεμινιστικός. Και είναι καλό να το θυμόμαστε αυτό γιατί σήμερα φαίνεται πως το Pride είναι μόνο μια αφορμή για γιορτή και πανήγυρι και έχουμε κάπως παραγκωνίσει το αγωνιστικό κομμάτι της κοινότητας. Οχι μόνο στην Ισπανία, που βρισκόμαστε σε αρκετά καλύτερη θέση σε σχέση με άλλες χώρες του κόσμου, αλλά να σκεφτούμε το πόσο σημαντικός είναι αυτός ο αγώνας και για άλλες χώρες.»
Εκτός από τις μικρού μήκους ταινίες και μια άλλη ταινία μεγάλου μήκους, αυτή είναι η πρώτη σας ταινία μεγάλου μήκους που κάνατε μόνος σας. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία; Βρήκατε δυσκολίες ή ευκολίες στα γυρίσματα;
Δεν ήταν μόνο η πρώτη μου μεγάλου μήκους ταινία που έκανα μόνος μου, αλλά ήταν και μια αρκετά προσωπική ταινία για μένα. Ενιωθα μια μεγάλη πίεση γενικά για το πως θα εμφάνιζα τον εαυτό του για πρώτη φορά σε ολόκληρη τη βιομηχανία. Και η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν το άγχος του όταν δουλεύεις σε ένα τόσο μεγάλο και αρκετά προσωπικό πρότζεκτ και το πως θα το δεχθεί ο υπόλοιπος κόσμος. Αισθανόμουν προσωπική πίεση, όχι μόνο επειδή με αυτή εδώ την ταινία θα με γνώριζε ο κόσμος του κινηματογράφου και το κοινό, αλλά γιατί για εμένα ήταν αρκετά σημαντικό να ειπωθεί η δύσκολη αυτή ιστορία με τον τρόπο που εγώ ήθελα, ένας πιο αισιόδοξος και φωτεινός τρόπος. Να γίνουν γνωστά όλα όσα έκαναν οι ακτιβιστές τότε, γιατί είναι μια ιστορία η οποία δεν έχει ειπωθεί ποτέ στην Ισπανία. Και φοβόμουν για αυτό κυρίως το λόγο. Είχα πολλές ανασφάλειες γιατί φυσικά ήταν και η πρώτη μου ταινία, αλλά αναρωτιόμουν επίσης που πάμε να μπλέξουμε εξιστορώντας αυτόν τον αγώνα, γιατί μπορεί να νόμιζε πως ξεπλένουμε, κατά κάποιον τρόπο, την Ιστορία. Επίσης άλλη μια δυσκολία ήταν ότι έκανε για πρώτη φορά κωμωδία. Δεν είχα ασχοληθεί με το συγκεκριμένο είδος πριν, οπότε έμαθα νέες σκηνοθετικές τεχνικές όπου μέσα από αυτές εμφανίστηκαν κι άλλες δυσκολίες, όπως π.χ. κάποια αστεία τα οποία να έμοιαζαν πετυχημένα κατά την διάρκεια των γυρισμάτων στο μοντάζ δεν ακούγονταν και τόσο αστεία. Ηταν μια παραπάνω δυσκολία, αλλά έμαθα πολλά από αυτήν εδώ την ταινία.
Τι σημαίνει για εσάς το queer σινεμά; Πιστεύετε ότι ο κινηματογράφος είναι μια μορφή επανάστασης και πώς βοηθά το ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα;
Ειμαστε σε μια περίοδο όπου το queer σινεμά είναι ακόμα απαραίτητο, αλλά αυτή η ετικέτα θα πρέπει σιγά σιγά να εξαφανιστεί γιατί πιστεύω πως πλέον έχει μετατραπεί σε ένα μικρότερο είδος και θεωρείται από τον περισσότερο κόσμο πως οι ΛΟΑΤΚΙ ταινίες είναι μόνο για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Με αυτή την θέλαμε να δείξουμε, και νομίζουμε πως το πετύχαμε, πως και άλλα άτομα εκτός της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας μπορούν να ευχαριστηθούν το σινεμά αυτό. Ταυτόχρονα όμως είναι και πάρα πολύ σημαντική η ορατότητα της κοινότητας γιατί αν δεν μιλήσεις για συγκεκριμένα πράγματα πολλοί πιστεύουν πως δεν υπάρχουν. Ετσί για εμένα υπάρχουν δυο πλευρές σε αυτό.
Αν και η ταινία εξελίσσεται στη δεκαετία του ‘70 πώς πιστεύετε ότι θα μιλήσει στη νέα γενιά; Ή ακόμα και σε άτομα που δεν ανήκουν στην ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα;
Ηταν απαραίτητο να μιλήσουμε για το τι συνέβη στη δεκαετία του ‘70 και να το συνδυάσουμε με την άνοδο της ακροδεξιάς στο σήμερα. Η ταινία βγήκε σε πολύ καλή στιγμή γιατί, ενώ θα μπορούσε να αποτελεί έναν φόρο τιμής στα άτομα αυτά και στον αγώνα τους, τελικά κρούει τον κώδωνα του κινδύνου γιατί μπορεί να γυρίσουμε σε εκείνες τις εποχές. Κι εμείς ελπίζουμε ότι η νέα γενιά που θα δει αυτήν την ταινία θα συνειδητοποιήσει πόσο σημαντικό είναι να συνεχιστεί αυτός ο αγώνας και σήμερα. Πριν κάνουμε την ταινία κι εμείς δεν γνωρίζαμε τι έγινε τότε, δεν γνωρίζαμε πόσα πολλά χρωστάγαμε σε αυτά τα άτομα και είναι σημαντικό να το έχουμε υπ’όψιν μας αυτό, γιατί ο αγώνας αυτός δεν ήταν μόνο για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, αλλά ένας αγώνας ταξικός, φεμινιστικός. Και είναι καλό να το θυμόμαστε αυτό γιατί σήμερα φαίνεται πως το Pride είναι μόνο μια αφορμή για γιορτή και πανήγυρι και έχουμε κάπως παραγκωνίσει το αγωνιστικό κομμάτι της κοινότητας. Οχι μόνο στην Ισπανία, που βρισκόμαστε σε αρκετά καλύτερη θέση σε σχέση με άλλες χώρες του κόσμου, αλλά να σκεφτούμε το πόσο σημαντικός είναι αυτός ο αγώνας και για άλλες χώρες.
