«Την πρώτη φορά που τον γνώρισα, όταν έφτασα στο γραφείο του, νομίζω πως έζησα μια από τις πιο τρομακτικές εμπειρίες της ζωής μου. Η εξήγηση είναι κάπως ψυχιατρική. Δεν ξέρω πώς να το εκφράσω καλύτερα. Δεν θυμάμαι ακριβώς τις ερωτήσεις που του έκανα ή τι του είπα ακριβώς. Αλλά έπρεπε να περιμένω υπερβολικά αρκετή ώρα για μια απάντηση. Οταν πια τον έχεις γνωρίσει και έχεις περάσει χρόνο μαζί του, όλα αυτά σου μοιάζουν οικεία και στην πραγματικότητα όταν πια γνωριστήκαμε καθόμουν δίπλα του και διάβαζα όσα έγραφε στην οθόνη του κομπιούτερ του. Μετά άρχισα να παίζω και ένα παιχνίδι, να προσπαθώ να τελειώσω τις φράσεις του. Οχι δυνατά, αλλά σαν μια διαδικασία συζήτησης μαζί του. Σε εκείνα όμως τα πρώτα λεπτά, καθισμένος απέναντί του, χωρίς να ξέρεις τι σκέφτεται, αν απλά θέλει να φύγεις από το δωμάτιο, αν αυτό που έχεις πει είναι μια κολοσιαία βλακεία και ανάξια για οποιαδήποτε απάντηση, ήταν τρομακτικό.»
Ετσι θυμάται ο Ερολ Μόρις την πρώτη του συνάντηση με τον Στίβεν Χόκινγκ, όταν στις αρχές του 1990 ταξίδεψε για να τον συναντήσει αποφασισμένος να τον πείσει να πρωταγωνιστήσει σε κάτι που θα ήταν τελικά η αυτοβιογραφία του. Ηταν η εποχή που το «A Brief History of Time» - η κατά τον Χόκινγκ ιστορία του κόσμου - ήταν το απόλυτο best-seller μιας γενιάς που θα αποθέωνε τον συγγραφέα του όχι μόνο ως τον απόλυτο επιστήμονα αλλά και ως ένα παράδειγμα ανθρώπινης αντοχής και ο Ερολ Μόρις - ίσως ο σπουδαιότερος ντοκιμαντερίστας της εποχής μας - είχε επιλεχθεί προσωπικά από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ (είχε προηγηθεί το συνταρακτικό «The Thin Blue Line») ως ο ιδανικότερος σκηνοθέτης για να αποτυπώσει εκείνη τη στιγμή στο σινεμά.
Θυμηθείτε κι αυτό: Εσείς ακούσατε το διαγαλαξιακό τραγούδι του Στίβεν Χόκινγκ;
Ο Ερολ Μόρις μαζί με τον Στίβεν Χόκινγκ
«Οταν ξεκίνησα να σκέφτομαι την ταινία, ανησυχούσα πως θα γινόταν μια σκέτη επιστημονική ταινία. Πίστευα και πιστεύω πως ό,τι και να είναι οι ταινίες, δεν είναι ακριβώς το ιδανικό μέρος για να διδάξεις στον κόσμο θεωρητική φυσική ή τις θεωρίες της σχετικότητας ή κοσμολογία. Και αν αυτό ήταν το θέμα της ταινίας, δεν θα με ενδιέφερε είναι η αλήθεια. Πετούσα πάνω από τον Ατλαντικό για να συναντήσω στον Στίβεν Χόκινγκ και διάβαζα το "A Brief History of Time". Δεν ξέρω αν ήταν μια έκλαμψη, αλλά ξαφνικά συνειδητοποίησα πως το βιβλίο αυτό ήταν παρεξηγημένο. Ο κόσμος το αντιμετώπισε ως μια ευκαιρία να μάθει κάτι από τη μοντέρνα φυσική. Το βιβλίο όμως είναι μια όχι και τόσο συγκεκαλυμένη αυτοβιογραφία. Και είναι αστείο γιατί ο Χόκινγκ έλεγε πως δεν ήθελε μια βιογραφική ταινία, αλλά μια επιστημονική ταινία. Οταν όμως διαβάσεις το βιβλίο, καταλαβαίνεις πως είναι κάτι διαφορετικό. Η σύνδεση ανάμεσα στη Φυσική και τη φυσική του κατάσταση, για παράδειγμα. Το γεγονός πως ο Χόκινγκ γράφει για το διάστημα και τον αχανή χρόνο ενώ είναι αποκομμένος από το σύμπαν. Και ο τρόπος με τον οποίο ερευνά την απόδραση μέσα από τις μαύρες τρύπες, ενώ είναι ακινητοποιημένος στην αναπηρική του καρέκλα. Του εξήγησα πως η δουλειά μου ήταν να βρω όλα αυτά που ενώνουν την ιστορία της ζωής του με τις ιδέες του.»
Ο Στίβεν Χόκινγκ λάτρεψε την ταινία του Ερολ Μόρις, κυρίως επειδή, όπως υποστήριξε ο ίδιος «έκανε σταρ τη μαμά του», μια από τις σπάνιες στιγμές που ο Χόκινγκ επέτρεψε σε κάποιον να εισβάλλει στην ιδιαίτερη καθημερινότητά του και να κοιτάξει πίσω από την εικόνα μιας ιδιοφυίας που αναγκάστηκε να μάθει να επιβιώνει πριν ακόμη μάθει να ζει.
Νομίζω ότι είμαι πολύ, πολύ, πολύ τυχερός που τον έχω γνωρίσει. Είμαι κυνικός για τόσα πολλά πράγματα σε αυτή τη ζωή. Αλλά δεν μπορώ να είμαι κυνικός σε σχέση με τον Στίβεν Χόκινγκ. Είναι απίστευτος. - Ερολ Μόρις
Η ταινία κέρδισε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ του Σάντανς το 1992, υπήρξε μια από τις αγαπημένες των κριτικών εκείνη τη χρονιά, αλλά το κοινό που διάβασε με μανία το ομότιτλο βιβλίο προσπέρασε το φιλμ, αφήνοντας το στην αφάνεια. Η ταινία ξεχάστηκε και μαζί χάθηκε, αφού εκτός από μια σειρά από βιντεοκασέτες που κυκλοφόρησαν την ίδια χρονιά, ενώ χρειάστηκαν περίπου 20 χρόνια για να κυκλοφορήσει σε DVD από την Criterion Collection το 2014 και να αναγνωριστεί εκ νέου όχι μόνο ως το απόλυτο φιλμ για τον Στίβεν Χόκινγκ, αλλά και ως ένα από τα σπουδαιότερα ντοκιμαντέρ του Ερολ Μόρις και ντοκιμαντέρ γενικώς.
«Μια ιστορία που δεν θα ξεχάσω ποτέ από την επαφή μου μαζί του ήταν αυτή. Τον ρώτησα μια μέρα: "Ξέρω ότι δεν μπορούμε να κοιτάξουμε μέσα από μια μαύρη τρύπα. Αλλά ας πούμε υποθετικά πως μπορούμε, τι νομίζεις ότι θα βλέπαμε;". Καθισμένος απέναντί μου έγραφε την απάντηση στον υπολογιστή του. Οταν αυτή ολοκληρωνόταν, η ηλεκτρονική φωνή τη διάβαζε. Περίμενα, περίμενα. Η απάντηση ήταν αυτή: "Επτά δερματόδετους τόμους του Προυστ".»
Δείτε εδώ ολόκληρο το «A Brief History of Time» του Ερολ Μόρις:
Διαβάστε ακόμη: Ο Στίβεν Χόκινγκ έχει ένα όνειρο: να παίξει τον κακό σε ταινία Τζέιμς Μποντ
