Φεστιβάλ / Βραβεία

Berlinale 2019: Ο Σύλλας Τζουμέρκας μιλάει στο Flix για έναν δικό του Παράδεισο

στα 10

Με αφορμή την παγκόσμια πρεμιέρα του «Θαύματος της Θάλασσας των Σαργασσών» στο Πανόραμα της 69ης Berlinale, ο Ελληνας σκηνοθέτης μιλάει στο Flix για όλα όσα τον οδήγησαν στο Μεσολόγγι και τις ιστορίες δύο γυναικών που θα συναντηθούν, με αφορμή ένα έγκλημα.

Berlinale 2019: Ο Σύλλας Τζουμέρκας μιλάει στο Flix για έναν δικό του Παράδεισο

Η «Χώρα Προέλευσης» έκανε την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ Βενετίας, το «A Blast» στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο. Τώρα, η νέα, τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του Σύλλα Τζουμέρκα, «Το Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών», ετοιμάζεται να κάνει την επίσημη πρώτη της στο Πανόραμα του 69ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου: ένα θρίλερ βουτηγμένο στον υπαρξιακό τρόμο της μικρής επαρχιακής πόλης, γυρισμένο στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου.

Το 69ο Φεστιβάλ Βερολίνου διεξάγεται από τις 7 έως τις 17 Φεβρουαρίου του 2019. To Flix βρίσκεται στο Βερολίνο για να σας μεταφέρει λεπτό προς λεπτό όλα όσα θα συμβαίνουν εντός και εκτός των σκοτεινών αιθουσών στο ειδικό τμήμα του site που ανανεώνεται συνεχώς.

Η ταινία παρακολουθεί δύο γυναίκες, μια αστυνομικό και μια εργάτρια σε εργοστάσιο παραγωγής χελιών, που ζουν σε μια επαρχιακή πόλη στη Δυτική Ελλάδα. Οταν μια μυστηριώδης αυτοκτονία θα φέρει τα πάνω-κάτω στη μικρή πόλη και θα πυροδοτήσει έναν άγριο κύκλο βίας, οι ζωές των δύο γυναικών που μέχρι χθες αγνοούσαν η μία την ύπαρξη της άλλης, αρχίζουν να συγκλίνουν. Δεν το ξέρουν ακόμη, αλλά από τη συνάντησή τους μπορεί να κρέμεται η σωτηρία τους.

Το Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών αφίσα

Μία ταινία για τη χαμένη αξιοπρέπεια, τη λύτρωση και τα μυστικά που κρύβουν οι βάλτοι, το «Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών» είναι μια συμπαραγωγή Ελλάδας, Γερμανίας, Ολλανδίας και Σουηδίας. Ο Τζουμέρκας ξανασυνεργάζεται με τις πρωταγωνίστριες της «Εκρηξης» και της «Χώρας Προέλευσης», αντίστοιχα, στους δύο κεντρικούς ρόλους, την Αγγελική Παπούλια και τη Γιούλα Μπούνταλη, ενώ γύρω τους, τη σκοτεινή κοινότητα της πόλης ερμηνεύουν οι Χρήστος Πασσαλής, Αργύρης Ξάφης, Θανάσης Δόβρης, Λαέρτης Μαλκότσης, Μαρία Φιλίνη, Κριστιάν Κουλμπίντα, Μιχάλης Μαθιουδάκης, Μιχάλης Κίμωνας, Θάνος Τοκάκης, Λαέρτης Βασιλείου, Αλκηστις Πουλοπούλου και η Κατερίνα Χέλμη.

Λίγο πριν την επίσημη πρεμιέρα του «Θαύματος της Θάλασσας των Σαργασσών» στο Zoo Palast του Βερολίνου, το Flix κουβέντιασε με τον Σύλλα Τζουμέρκα και προετοιμάστηκε για... τον Παράδεισο, όπως κι αν μοιάζει αυτός. Διαβάστε παρακάτω όσα μας είπε.

Περισσότερα για το «Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών»:

Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών 607

Η πρώτη ιδέα για το σενάριο που είχαμε με τη Γιούλα Μπούνταλη, ξεκίνησε από την ιστορία των χελιών: τα χέλια ξεκινάνε απ’ όλη την περιοχή του Ατλαντικού, από τη Μεσόγειο, απ’ οπουδήποτε, από τη Νότια Αμερική - όταν έρχεται η στιγμή της σεξουαλικής τους ωριμότητας, βγαίνουν από το βάλτο, σέρνονται και, σταδιακά αρχίζουν να μεταμορφώνονται και σωματικά, δηλαδή από αμφίβια του γλυκού νερού και της στεριάς, γίνονται ψάρια του αλμυρού νερού. Και στη συνέχεια κολυμπούν για χιλιάδες μίλια, όλη τη Μεσόγειο, βγαίνουν από το Γιβραλτάρ, πηγαίνουν προς τον Ατλαντικό και φτάνουν στη Θάλασσα των Σαργασσών που είναι πάνω από την Κούβα, το Τρίγωνο των Βερμούδων, όπου, εκεί, γεννούν και πεθαίνουν

Το ταξίδι αυτό εμάς μας φάνηκε συνταρακτικό ως παραβολή. Μετά φτιάξαμε αυτές τις δύο γυναίκες, αυτές τις δύο ηρωίδες, οι οποίες έχουν να παλέψουν με το να εκπληρώσουν τη δυνατότητα που τους έχουν καταργήσει με διάφορους τρόπους. Και παλεύουν πάρα πολύ, δηλαδή είναι στην ουσία, από ένα σημείο και μετά, μια ταινία μάχης μ’ αυτές τις δυο γυναίκες. Αυτό είναι το ένα, βασικό πόδι της ταινίας. Το άλλο, για μένα, είναι η ιδέα του Παραδείσου. Δηλαδή αυτό που θα δείτε στην ταινία και που, γι’ αυτό, πολλές φορές είναι έντονα dream space, είναι ότι τα πρόσωπα όλα αυτά παλεύουν με εικόνες του Παραδείσου που έχουν, τις οποίες πολλές φορές βλέπουμε κιόλας. Κι οι εικόνες του Παραδείσου που έχουν είναι πολλές: ένας Παράδεισος έρχεται από τη σεξουαλικότητα, ένας από την πίστη, ένας από ένα αίσθημα ελευθερίας, είναι διάφοροι Παράδεισοι οι οποίοι δεν μπορούν να ζήσουν μαζί. Και καθώς παλεύουν, η αντινομία που υπάρχει, γιατί εγώ τους πιστεύω όλους αληθινά πολύ, δημιουργεί μία γκρίζα περιοχή που αυτό είναι το πεδίο μάχης. Αντικρουόμενες εικόνες κι επιθυμίες παραδείσου.

το θαύμα της θάλασσας των σαργασσών 607

Η Γιούλα Μπούνταλη κι η Αγγελική Παπούλια ήταν οι δύο καλύτερες ηθοποιοί γι’ αυτούς τους δύο ρόλους. Επίσης έχω να πω ότι, επειδή είμαστε συνεργάτες πολλά χρόνια και με τις δυο, δοκιμάσαμε πολλά πράγματα κι αυτό σιγά-σιγά διαμορφώθηκε, μ’ έναν πολύ φυσικό τρόπο και, πια, για μένα στέριωσε το καστ ένα χρόνο πριν τα γυρίσματα, όταν κάναμε δοκιμαστικά test screenings με τα looks. Αυτή η ταινία έχει το χαρακτηριστικό ότι αυτές οι δύο ηθοποιοί θα χρειαζόταν να υποστούν τεράστια μεταμόρφωση, με μέικ απ, μαλλιά κτλ, κι όταν πια βρήκαμε και τα looks, το δερμάτινο παντελόνι που φοράει η Αγγελική, από εκεί και πέρα κλείδωσε, έμενε πια η δουλειά της ταινίας.

το θαύμα της θάλασσας των σαργασσών 607

Η Αγγελική έχει ένα χαρακτηριστικό, υπάρχει ένα ζθάρρος στην υποκριτική της, το οποίο έχει να κάνει με το να επιτρέπει να φαίνεται και η δύναμη και το ευάλωτο, αυτό θέλει θάρρος κι είναι σπάνιο. Από την άλλη μεριά, η Γιούλα έχει τρομερή ισχύ και η σωματική δύναμη, η σωματική ρώμη σ’ αυτό το ρόλο έχει τεράστια σημασία, σε συνδυασμό με μια επαφή πάρα πολύ βαθιά, με το κέντρο αυτής της ηρωίδας κι αυτού του σεναρίου, το οποίο το μοιραζόμασταν εδώ και χρόνια.

Θαύμα της Θάλασσας των Σαργασσών 607

Νομίζω ότι το small town drama είναι παντού το ίδιο, είναι ένα παγκόσμιο θέμα. Ο εφιάλτης της μικρής πόλης, λίγοι άνθρωποι, πολύ ψέμα, όλα αυτά τα στοιχεία υπάρχουν. Την ίδια στιγμή, υπάρχει και η αμεριμνησία του μικρού μέρους και το κέφι του μικρού μέρους, όλα αυτά είναι εκεί. Από εκεί και πέρα, αυτό που νομίζω ότι λειτουργεί στην ταινία γοητευτικά, είναι ότι μιλάμε για ένα τοπίο, εκεί, στο Δέλτα του Αχελώοου και στο Δέλτα του Αραχθου όπου έχει γυριστεί η ταινία, το οποίο δεν είναι καθόλου το συνηθισμένα ελληνικό τοπίο. Υπάρχει, δηλαδή, μια μαγεία περίεργη, τα πάντα είναι διπλά, όλα καθρεφτίζονται, έχουν αντανακλάσεις, μικροί λάκκοι από λάσπη, τα χώματα, τα ζώα, γιατί εγώ είμαι τρομερά χαρούμενος που έκανα, επιτέλους, μια ταινία που έχει μέσα πολλά ζώα, γίδες, βόδια, κατσίκες, γουρούνια, όλα αυτά τα οποία τ’ αγαπώ πάρα πολύ. Νομίζω ότι αυτός είναι ένας κώδικας που υπάρχει στο σινεμά, τον ξέρουν όλοι, γιατί υπάρχει στη ζωή. Εκεί, η ταινία επικοινωνεί μ’ έναν τρόπο πολύ άμεσο. Το άκρο όπου φτάνουν αυτά, είναι ένα άλλο ερώτημα. Αυτά είναι ειδικά χαρακτηριστικά της ταινίας. Εχουν να κάνουν, καθαρά, με τη δική μας δημιουργική φύση.

sargasso 607

Η μεγάλη διαφορά που έχει αυτή η ταινία από τις άλλες είναι κατ’ αρχάς το genre, δεν έχω ξανακάνει θρίλερ κι ήταν τεράστια χαρά για μένα να κάνω μια ταινία που να έχει αυτή τη σπονδυλική στήλη. Επειδή η σπονδυλική στήλη αυτή είναι πάρα πολύ στέρεη, στιβαρή, σου επιτρέπει να είσαι και πολύ πιο προσωπικός σε ορισμένα κομμάτια. Συμμετέχω στις εικόνες του Παραδείσου που υπάρχουν στην ταινία, είναι δικές μου, σε όλο τους το εύρος. Αυτό για μένα είναι προσωπικό, είναι ευαίσθητο και είναι πολύ ωραία που σ’ αυτή την ταινία μπορούσα να κρατιέμαι από το χερούλι του genre για να μπορέσει να βουτήξει αυτό το πράγμα πιο ελεύθερα.

sargasso 607

Για το κομμάτι του συστήματος παραγωγής, καλύπτομαι πλήρως από τα αιτήματα της κίνησης «Δώσε λίγη αγάπη στον ελληνικό κινηματογράφο», για μένα αυτό είναι ένα κι ένα κάνουν δύο, αυτά είναι, πρέπει να γίνουν. Τι άλλο να πούμε, είναι πάρα πολύ απλό, αυτονόητο. Από εκεί και πέρα, με τη Μαρία Δρανδάκη που κάνει την παραγωγή από τη «Χώρα Προέλευσης» μέχρι σήμερα, φροντίζουμε και προσπαθούμε να είναι κάθε φορά οι ταινίες καλύτερες, μεγαλύτερες, ν’ αφορούν πιο πολύ κόσμο, να μαζεύουν πιο πολλά χρήματα ώστε να μπορούμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα. Αλλά αυτό είναι μια φυσική πορεία. Ηταν πιο δύσκολα αυτή τη φορά γιατί αυτή είναι η πιο μεγάλη παραγωγή που έχουμε κάνει, με τέσσερις συμπαραγωγούς χώρες, αλλά ήταν πιο εύκολα γιατί πάτησε πάνω στην πορεία του «A Blast» στο εξωτερικό. Είχε μια αφετηρία πιο δυναμική, την ίδια στιγμή επειδή άνοιξε περισσότερο, ήταν μια πάρα πολύ δύσκολη παραγωγή για τη Μαρία από κάθε άποψη, είναι ένα περίπλοκο σχήμα. Η ταινία στην οποία πατάει στην πραγματικότητα η «Θάλασσα», είναι ο «Φόβος» του Μανούσου Μανουσάκη, έχει ένα ξεκάθαρο κλείσιμο ματιού που θα το δείτε.

Εγώ θέλω να μπορώ να κάνω τη δουλειά μου, ελεύθερα. Ο,τι με βοηθάει σ’ αυτό, το πολεμάω κι είναι καλό. Αυτό μ’ ενδιαφέρει. Ολα τ’ άλλα, με τον ίδιο τρόπο έρχονται, με τον ίδιο τρόπο φεύγουν.


Το 69ο Φεστιβάλ Βερολίνου διεξάγεται από τις 7 έως τις 17 Φεβρουαρίου του 2019. To Flix βρίσκεται στο Βερολίνο για να σας μεταφέρει λεπτό προς λεπτό όλα όσα θα συμβαίνουν εντός και εκτός των σκοτεινών αιθουσών στο ειδικό τμήμα του site που ανανεώνεται συνεχώς.