Πέρα από τα Marvelικά (πολυ)σύμπαντα και τους σκοτεινούς υπερήρωες της DC, αυτό που θεωρείται από αρκετούς ως το «άγιο δισκοπότηρο» τον κόμικς είναι σίγουρα το «The Sandman» του Νιλ Γκέιμαν. Από την πρώτη του κυκλοφορία, 33 χρόνια πριν, αυτό το επικό dark fantasy κόμικ, του οποίου η ιστορία εκτείνεται για 75 τεύχη και συνεχίζεται ακόμα και σήμερα, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα, καλύτερα και, για την εποχή του, από τα πιο προοδευτικά παραδείγματα που μας έχει προσφέρει ποτέ η 9η Τέχνη.
Για όσους δεν γνωρίζουν, το «The Sandman» μιλάει για τον Μορφέα, τον θεό του ύπνου και άρχοντα των Ονείρων – μιας απέραντης περιοχής όπου περιέχει όλα τα όνειρα από τους πάντες που έχουν υπάρξει ποτέ: είτε πρόκειται για θεούς, δαίμονες ή μυθικά πλάσματα, αλλά και ανθρώπους. Μαζί με τα αδέρφια του, τον Θάνατο, το Πεπρωμένο, την Επιθυμία, την Απελπισία, το Ντελίριο (γνωστό κι ως Απόλαυση) και την Καταστροφή (γνωστή και ως Ασωτος) αποτελούν τους εφτά Αέναους.
Διαβάστε ακόμα: Η δεύτερη σεζόν του «The Sandman» ίσως να μην γίνει ποτέ σύμφωνα με τον Νιλ Γκέιμαν
Τα κόμικ δανείζονται στοιχεία από την ελληνική μυθολογία όπου ο Μορφέας (δηλαδή αυτός που δίνει μορφή, σχήμα) ήταν γνωστός ως ένας από τους χίλιους γιους του Υπνου, ή ένας από τους αδελφούς του, ώστε η Νυξ ήταν είτε μητέρα, είτε γιαγιά του Μορφέα κατά τον Ησίοδο. Ο Μορφέας ήταν επιφορτισμένος με την «αποστολή» να παίρνει διάφορες ανθρώπινες μορφές με τις οποίες εμφανιζόταν στα όνειρα των ανθρώπων. Στο έργο του τον υποβοηθούσαν υπηρέτες που ονομάζονταν Ονειροι, όπως ο Φοβήτορας και ο Φάντασος. Γενικότερα, ο Μορφέας θεωρήθηκε ως ο θεός των ονείρων, ιδίως στη ρωμαϊκή και στη μεταγενέστερη δυτική παράδοση. Ο Μορφέας επικεντρωνόταν στις ανθρώπινες μορφές των ονείρων, ενώ ο Φοβήτορας στις ζωικές μορφές και ο Φάντασος στα άψυχα αντικείμενα. Εξάλλου αναφέρεται ότι ο Μορφέας, ως επικεφαλής, είχε ιδιαίτερη ευθύνη για τα όνειρα των βασιλιάδων και των ηρώων. Ο Μορφέας αναπαρίσταται συχνά με φτερούγες (κάτι που δεν συμβαίνει στα κόμικς του Γκέιμαν), που ήταν τόσο δυνατές και ανθεκτικές ώστε μπορούσαν να τον μεταφέρουν στα πέρατα της Γης.
Από την αρχή σχεδόν οι φανατικοί του «The Sandman» ήθελαν να δουν το αγαπημένο τους κόμικ να μεταφέρεται στην οθόνη, με το Χόλιγουντ να προσπαθεί ταυτόχρονα να λύσει τον γρίφο για το πώς θα το καταφέρει, μιας και τα κόμικς είναι γεμάτα από χαρακτήρες και ιστορίες που συνδέονταν με περίτεχνο τρόπο μεταξύ τους και εξελίσσονταν σε αρκετές φανταστικές τοποθεσίες σε διάφορες χρονικές περιόδους. Η λύση αυτή μπορεί να πήρε κάποια χρόνια για να βρεθεί, αλλά τελικά η απάντηση ήρθε με τη μορφή τηλεοπτικής σειράς η οποία θα βοηθούσε να αναδείξει τις δυνάμεις του έργου του Γκέιμαν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Τα δέκα πρώτα επεισόδια της σειράς του Netflix (με ένα ακόμα ενδέκατο μπόνους επεισόδιο το οποίο συμπληρώνει την πρώτη σεζόν και θα για το οποίο θα μιλήσουμε λίγο αργότερα) αποτελούν, σχεδόν, μια πιστή μεταφορά των δυο πρώτων βιβλίων της σειράς «Πρελούδια & Νυχτωδίες» και «Το Κουκλόσπιτο». Αν και έχουν κάποιες διαφορές σχετικά με την χρονική περίοδο όπου διαδραματίζονται και με κάποιες μικροαλλαγές στην ιστορία και στους χαρακτήρες της, αναγκαίες για μια μοντέρνα τηλεοπτική μεταφορά, η σειρά παραμένει αρκετά πιστή στο αρχικό υλικό της.
Οι σελίδες των πολυαγαπημένων αυτών κόμικς πετάγονται στην οθόνη με έναν τρόπο ονειρικό (pun intended), μεταφέροντας μας σε άλλους κόσμους, ενίοτε πανέμορφους και μαγικούς όπως στη φαντασμαγορική παρουσίαση του Ονειρέματος με το παλάτι του Μορφέα και το Σπίτι των Μυστικών & Μυστηρίων, αλλά και σε πιο εφιαλτικούς, από τα σκοτεινά μπουντρούμια της έπαυλης του Ρόντερικ Μπέρτζις μέχρι και τους σοκάκια στα έγκατα του βασιλείου της Κολάσεως. Η σειρά ξέρει να τραβά τη δύναμη της από τις σελίδες αυτές χρησιμοποιώντας μια ιδιαίτερη στιλιστικά σκηνοθετική προσέγγιση, λυρικούς και ανεπιτήδευτους διαλόγους και με μια σχεδόν ονειρική φωτογραφία για να δώσει τόσο στις ιστορίες όσο και στους χαρακτήρες της ένα μοναδικό πλεονέκτημα, εκείνο της μη γραμμικότητας.
Διαβάστε ακόμα: Ο Νιλ Γκέιμαν απαντά στους τοξικούς φανς για το κάστινγκ του «The Sandman»
Η μεγαλύτερη πρόκληση των δημιουργών της σειράς ήταν από την αρχή πώς θα μπορούσαν να μεταφέρουν στην οθόνη την αίσθηση για μια αέναη, όπως και οι πρωταγωνιστές της, ιστορία. Μια αφήγηση, δηλαδή, που διαρκεί αιώνες, πηγαίνοντάς μας από την μια προσωπική ιστορία σε μια άλλη, όπου με κάθε μια από αυτές προσθέτει καινούργιες πτυχές τόσο στην πλοκή της όσο και στους εξέλιξη των χαρακτήρων της.
Υπό αυτές τις συνθήκες η σειρά άνετα θα μπορούσε να μοιάζει σαν ένα φροϋδικό εφιάλτη.
Αλλά, αξιοθαύμαστα, δεν υπάρχει τίποτα που να κάνει την σειρά προβλέψιμη, ακόμα και για του φανς των κόμικς του Γκέιμαν. Το πρώτο μισό, το οποίο βασίζεται στο πρώτο βιβλίο, είναι ίσως και το πιο ενδιαφέρον. Εκεί γνωρίζουμε τον Μορφέα όποιος φυλακίζεται και χάνει τις δυνάμεις του. Οταν τελικά καταφέρνει να ξεφύγει μετά από σχεδόν 100 χρόνια προσπαθεί να βρει και πάλι τα τρία κλεμμένα τεχνουργήματά του, για να επιδιορθώσει όλο το κακό που έφερε η απουσία του στην ανθρωπότητα. Μέσα από αυτά τα έξι πρώτα επεισόδια, βλέπουμε τον Μορφέα να χάνει κάπως την πίστη του στην ανθρωπότητα, αλλά και να την ξαναβρίσκει, με έναν Τομ Στάριτζ να είναι εξαιρετικός, αιθέριος, στωικός, θλιμμένος, σε έναν ρόλο που φαίνεται πως γεννήθηκε για να παίξει.
Το υπόλοιπο καστ δεν πάει φυσικά πίσω με τους Μπόιντ Χόλμπρουκ ως τον εφιαλτικό (και σέξι) Κορίνθιο, ένα εφιάλτη που δραπετεύει για να ζήσει και να γευτεί όλα όσα έχει ο κόσμος να του δώσει, την Βίβιαν Ακεαμπόνγκ στο ρόλο της Λούσιεν, βιβλιοθηκάριου και αξιόπιστου φύλακας του βασιλείου των Ονείρων, την Γκουέντολιν Κρίστι στον ρόλο της Εωσφόρου (σε ένα επεισόδιο στο οποίο πραγματικά λάμπει σε μια μονομαχία πνευματικής αντοχής με τον Μορφέα) και τον Μέισον Αλεξάντερ Παρκ στον ρόλο της Επιθυμίας, όλοι τους δίνουν το καλύτερο εαυτό.
Ομως ο Ντέιβιντ Θιούλις και η Κίρμπι Χάουελ-Μπαπτίστ είναι αυτοί που κλέβουν την παράσταση ακόμα και μέσα από τα μικρά περάσματα που κάνουν στην σειρά. Ο πρώτος στον ρόλο του Τζόνι Ντι, ενός ψυχικά διαταραγμένου ασθενή ο οποίος έχει κλέψει το ρουμπίνι του Μορφέα και βάζει σαν στόχο να κλέψει την ελπίδα από τους ανθρώπους ξεμπροστιάζοντάς τους από τα καθημερινά τους ψέματα και τα προσωπεία που φοράνε αποκαλύπτοντας την σκληρή αλήθεια στο επεισόδιο «24/7», Η δεύτερη δίνει στον ρόλο της αδερφής του Μορφέα, Θάνατο, μια μοναδική γλυκύτητα με την απέραντη αγάπη που έχει για την ανθρωπότητα, χαρίζοντας σε έναν κατά τα άλλα σκληρό χαρακτήρα ένα είδος απαραίτητης ενσυναίσθησης. Μέσα από τα μάτια της ο Μορφέας μαθαίνει πόσο περίπλοκοι, στοργικοί και ανιδιοτελείς μπορεί να είναι οι άνθρωποι και αρχίζει και πάλι να τους αγαπά στο επεισόδιο «Ο Ηχος των Φτερών Της». Δυο πραγματικά υπέροχα επεισόδια που δίνουν ταυτόχρονα στις ζωές των απλών ανθρώπων που περιτριγυρίζουν αυτά τα μυθικά, μαγικά, πλάσματα ένα είδος νέας ύπαρξης μέσω των ονείρων (και των εφιαλτών) τους.
Διαβάστε ακόμα: Δεν είναι ποτέ απλώς ένα όνειρο. Πρώτη σκηνή από την σειρά του Netflix «The Sandman»
Οι γρήγορες εναλλαγές στην ιστορία του πρώτου μέρους είναι ίσως κι εκείνο που αρκετοί νεοφερμένοι στην σειρά θα βρουν αποπροσανατολιστικό, και ίσως κάποιους τους απωθήσει από να την παρακολουθήσουν την συνέχεια. Κάτι που όμως δεν συμβαίνει με το δεύτερο μέρος όπου η ιστορία ακολουθεί την Ρόουζ Γουόκερ η οποία μαθαίνει πως είναι πραγματικά μια ονειρική δίνη η οποία έχει μοναδικό σκοπό να καταστρέψει το Ονείρεμα. Αν και η ιστορία επικεντρώνεται περισσότερο στις δολοπλοκίες του Κορίνθιου και την διαμάχη του με τον Μορφέα, το δεύτερο μέρος παραμένει κάπως πιο αδύναμο, σεναριακά τουλάχιστον από το πρώτο. Αν και έχει ενδιαφέρον και μερικές πραγματικά εφιαλτικές στιγμές, στερείται αυτές τις μικρές, πιο ανθρώπινες, ιστορίες που έκαναν το πρώτο μέρος πραγματικά εκπληκτικό.
Το πραγματικό όμως φινάλε της πρώτης σεζόν του «The Sandman» το Netflix μας το επιφύλασσε με ένα μπόνους 11ο επεισόδιο, δυο εβδομάδες μετά την πρεμιέρα της σειράς, με μια διπλή ιστορία με τίτλο «Ονειρο για Χίλιες Γάτες/Καλλιόπη» από το βιβλίο «Χώρα των Ονείρων». Πρόκειται για δυο αγαπημένες ιστορίες - ιντερλδούδια, στις οποίες ο Μορφέας απλά μπαίνει στο παρασκήνιο για να παρακολουθήσει μαζί μας τις ζωές θνητών που μπλέκουν με τον κόσμο του ονείρου. Στην πρώτη ιστορία ακολουθούμε μια ομάδα από γάτες που ονειρεύονται να είναι και πάλι οι κατακτητές της Γης, η οποία παραμένει αρκετά πιστή στην ιστορία του Γκέιμαν διαφέροντας στιλιστικά από τα υπόλοιπα επεισόδια με την χρήση του rotoscope animation για να δώσει ένα είδος σουρεαλισμού και ψυχεδέλειας, κάτι που πετυχαίνει εν μέρη.
Διαβάστε ακόμα: Τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα. Πρώτο τρέιλερ του «The Sandman»
Το δεύτερο, και πιο ενδιαφέρον, μέρος του επεισοδίου μιλά για την Καλλιόπη, μια από τις εννιά Μούσες, και Μούσα του Ομήρου, η οποία φυλακίζεται από έναν συγγραφέα που προσπαθεί να γράψει, και αποτυγχάνει, το καινούργιο του best seller, με την ίδια να ζητά βοήθεια από τον Μορφέα, με τον οποίο παλιότερα ήταν παντρεμένοι και είχαν ένα παιδί τον Ορφέα, για να την ελευθερώσει από τα δεσμά της. Με κάποιες μικρές και αναγκαίες διαφορές από το αρχικό υλικό, πρόκειται για μια ιστορία γυναικείας ενδυνάμωσης επικεντρώνοντας σε αρκετά βαριά θέματα, όπως η σεξουαλική κακοποίηση, ο βιασμός και την ενδοοικογενειακή βία, τα οποία τα αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη λεπτότητα. Δίνει όμως ταυτόχρονα για άλλη μια φορά στον Στάριτζ την ευκαιρια να λάμψει ως Μορφέας και στην Ελληνοκαναδή Μελισάνθη Μάχουτ (που είχαμε γνωρίσει στον «Νοτιά» του Τάσου Μπουλμέτη) να μεταμορφώσει τον χαρακτήρα της Καλλιόπης από ανήμπορη γυναίκα και να της δώσει την δύναμη και μια τολμηρή ανυπακοή για να τα βάλει με τον απαγωγέα της, έναν εξίσου εξαιρετικό Αρθουρ Ντάρβιλ. Ενα πραγματικά ταιριαστό φινάλε για μια τόσο υπέροχη πρώτη σεζόν.
Η πρώτη σεζόν του «The Sandman» άξιζε όλα αυτά τα χρόνια αναμονής για να δούμε ένα από τα καλύτερα κόμικς που γράφτηκαν ποτέ στην οθόνη μας. Με προσοχή ακόμα και στις πιο μικρές λεπτομέρειες, μια ιστορία που μας ταξιδεύει μέσα από τους αιώνες και ένα ονειρικό καστ, και παρόλο τις όποιες ελάχιστες παρατυπίες της, η σειρά είναι μια ονείρωξη, με όλη τη σημασία της λέξεως. Μια αντισυμβατική σειρά, όπως και το αρχικό υλικό της, αποφεύγει τα σεναριακά τετριμμένα για να αποδείξει πως τα όνειρα, όσο απίθανα και αν μοιάζουν μερικές φορές, μπορούν να γίνουν πραγματικότητα. Και πως στο τέλος, ναι, αξίζει να πιστεύουμε σε αυτά.
Και τα 11 επεισόδια είναι διαθέσιμα στο Netflix με ελληνικούς υπότιτλους.
