Φεστιβάλ / Βραβεία

«The Exchange»: κοιτάζοντας τη θέα με την πλάτη στο παράθυρο

στα 10

Τι κάνεις όταν όλα όσα ξέρεις, μοιάζουν ξαφνικά άγνωστα; Τι συμβαίνει στο σπίτι σου όταν εσύ είσαι απών; Η καινούρια ταινία του Εραν Κόλιριν, σκηνοθέτη του «Η Επίσκεψη της Μπάντας», είναι μια αθόρυβη, σχεδόν βουβή δραματική «κωμωδία» για τους ήχους των άδειων διαμερισμάτων και τον βόμβο της ζωής σου, που συνήθως δεν προσέχεις.

«The Exchange»: κοιτάζοντας τη θέα με την πλάτη στο παράθυρο

Ολα μοιάζουν τακτοποιημένα για τον πρωταγωνιστή του «The Exchange». Ενα βολικό διαμέρισμα που μοιράζεται με την φίλη του, μια καλή δουλειά στο πανεπιστήμιο, μια ζωή δίχως μπελάδες. Μέχρι την στιγμή που ένα μεσημέρι, έχοντας ξεχάσει κάτι στο σπίτι, επιστρέφει για να το πάρει και ξαφνικά μοιάζει σαν να βρέθηκε σε έναν καινούριο κόσμο.

Το φως πέφτει στο σαλόνι με έναν τρόπο που δεν το έχει ξαναδεί κι εκείνος αρχίζει να παρατηρεί πράγματα που δεν είχε μέχρι τότε προσέξει: Κόκκους σκόνης να αιωρούνται στο φως, μια ετικέτα με μια τιμή κολλημένη στο τραπεζάκι. Ολα του μοιάζουν ξένα και μαζί συναρπαστικά. Είναι σα να βλέπει τη ζωή του μέσα από τα μάτια ενός άλλου και σύντομα οι μεσημεριανές επισκέψεις στο κτήριο όπου κατοικεί του γίνονται εμμονή.

Ο Κόλιριν λέει πως κάτι ανάλογο του συνέβη όταν ταξίδευε για την προώθηση της προηγούμενης ταινίας του. «Μεταξύ ξενοδοχείων και αεροδρομίων, κάτι παράξενο αρχίζει να σου συμβαίνει, αλλά δεν το καταλαβαίνεις παρά μόνο αφού τελειώσει. Τα δωμάτια μοιάζουν μεταξύ τους και η ομοιομορφία τους σε οδηγεί να κάνεις παράξενα πράγματα. Βγάζεις τα ρούχα σου και περιφέρεσαι στο δωμάτιο γυμνός. Κοιτάζεις για ώρα τον εαυτό σου στον Καθρέφτη. Μερικές φορές λες κάτι δυνατά, μόνο και μόνο για να θυμηθείς σου ότι είσαι εκεί. Οταν επέστρεψα σπίτι ένιωσα ότι κάποιος με είχε σταματήσει στη μέση μιας διαδρομής. Αναρωτήθηκα αν θα μπορούσα να αναπαραστήσω εκείνη την αίσθηση, πηγαίνοντας με το λεωφορείο σε άγνωστα μέρη της πόλης, ακολουθώντας μια διαφορετική διαδρομή για το σπίτι κάθε μέρα. Θα έκανε αυτό τον εαυτό μου να εξαφανιστεί και τον «τουρίστα» να επιστρέψει;»

Αυτό που έκανε ήταν να του δώσει την αφορμή για την καινούρια του ταινία, μια σχολαστική παρατήρηση ενός ανθρώπου που νομίζει ότι μπορεί να αλλάξει, αλλάζοντας τον τρόπο που κοιτάζει την πραγματικότητά του. Ομως τέτοιες μικροσκοπικές μετατοπίσεις, μπορούν να έχουν τόσο αξιοσημείωτα αποτελέσματα, ή μήπως δεν είναι αυτός που αλλάζει την ζωή του, αλλά η ζωή του που αλλάζει τον ίδιο.

Το «The Exchange» ακούει τους ανεπαίσθητους τριγμούς της προσωπικότητας ενός ανθρώπου και εξετάζει το πως ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα γύρω μας, την εικόνα μας, τα όσα θεωρούμε δεδομένα, είναι σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.

Μερικοί κόκκοι σκόνης, μια ματιά τη λάθος στιγμή, μια χαραμάδα στον τοίχο της ρουτίνας και τα πάντα μπορούν να αλλάξουν. Η ιδέα του Κόλιριν είναι πανέξυπνη εκτός από ανατριχιαστικά αληθινή. Μόνο που γρήγορα όπως και ο ήρωας του φιλμ, σκοντάφτει σε ένα αδιέξοδο. Μια ιδέα δεν αρκεί για μια εξαιρετική ταινία, μια περιπλάνηση δίχως προορισμό δεν οδηγεί απαραίτητα σε ένα μέρος που να δικαιολογεί τη διαδρομή.

Και δυστυχώς στην περίπτωση του «The Exchange» η μελαγχολική ματιά στην ανία του σύγχρονου αστικού ανθρώπινου τοπίου, χάνει τελικά τον βηματισμό της, εξαντλείται και σβήνει δίχως να αφήσει το σημάδι που θα μπορούσε.