Είναι αδύνατον να μην γελάσεις όταν ακούς ανάμεσα στις αποφάσεις για την καταλληλότητα των κινηματογραφικών ταινιών κατά τη δικτατορία των συνταγματαρχών πως η προβολή του «Los Olvidados» του Λουίς Μπουνιουέλ απαγορεύεται σε όλην την επικράτεια επειδή «στερείται παντελώς καλλιτεχνικής αξίας», πως ο «Τρελός Πιερό» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ χαρακτηρίζεται ως «αποκορύφωμα ασυναρτησίας», πως η «Κόρη μου η Σοσιαλίστρια» για να προβληθεί ελεύθερα έπρεπε να αφαιρεθεί η σκηνή όπου ο αστυνομικός φτιάχνει το μουστάκι του και πως δεν νοείτο ταινία που να παρουσιάζει ανθρώπινη δυστυχία στη χώρα και να «υπονομεύει τις παραδόσεις της» που να μπορεί να ταξιδέψει στο εξωτερικό.
Να γελάσεις ή να κλάψεις, βέβαια, είναι ένα ερώτημα, αφού με το πέρασμα του χρόνου ακόμη και οι πιο σκληρές ιστορίες λογοκρισίας κινηματογραφικών ταινιών σε όλον τον κόσμο μοιάζουν σήμερα με vintage καμώματα μιας άλλης εποχής, όπου ο κινηματογράφος και οι τέχνες γενικότερα θεωρούνταν απειλή για δικτατορικά και όχι μόνο καθεστώτα με πλήθος ταινιών να πετσοκόβονται ή να απαγορεύονται τελείως αποκτώντας με αυτόν τον τρόπο το δικό τους μύθο στην ιστορία.
Σκηνή από το «Κιέριον» του Δήμου Θέου (1967)
Η εποχή, ωστόσο, της δικτατορίας ήταν σκληρή, όχι μόνο για την Κατρίν Ντενέβ που περπατούσε αγέρωχη σε μια από τις πιο διάσημες σκηνές του «Ωραία της Ημέρας» του Λουίς Μπουνιουέλ με ένα διάφανο μαύρο πέπλο που άφηνε να φανεί το γυμνό της κορμί οδηγώντας την ταινία σε καθολική απαγόρευση, αλλά κυρίως για τους Ελληνες σκηνοθέτες που προσπαθούσαν να κάνουν πολιτικό σινεμά και ήρθαν αντιμέτωποι με ένα σύστημα που θεωρούσε διασκέδαση και ψυχαγωγία τα καλλιστεία, τους διαγωνισμούς body building και «άρτον και θεάματα» που να μην προκαλούν σκέψη, πολιτική διαφωνία και κυρίως να μην φέρουν μέσα τους οτιδήποτε αριστερό - ακόμη κι αν αυτό είναι η αναφορά του Φίφη / Σταύρου Παράβα στο όνομα της Μελίνας Μερκούρη.
Ο Βασίλης Δούβλης ανοίγει με το «Στοργή στο Λαό» το φάκελο «κινηματογραφική λογοκρισία στη δικτατορία» και συγκεντρώνει - ευτυχώς πριν καταστραφεί - όλο το αρχείο των αποφάσεων της δικτατορίας και όλες τις κομμένες σκηνές ή αποσπάσματα από τις ταινίες που απαγορεύτηκαν καθολοκληρία σε ένα ενημερωτικό κατά βάση ντοκιμαντέρ που ντύνεται από τη μία με μια αρχειακή συνέντευξη του Πατακού και από την άλλη με μαρτυρίες Ελλήνων σκηνοθετών (από τον Γιώργο Σταμπουλόπουλο μέχρι τον Παντελή Βούλγαρη και από τον Νίκο Κούνδουρο μέχρι τον Θόδωρο Αγγελόπουλο), ζωντανεύοντας μια ολόκληρη εποχή όπου η τότε κυβέρνηση έπαιζε το ρόλο του παιδαγωγού σε σχέση με το τι είναι επιτρεπτό να παίζει στο σινεμά και ταυτόχρονα έναν άτυπο ρόλο κριτικού κινηματογράφου.
Σκηνή από το «Woodstock» του Μάικλ Γουάντλι (1970)
Τα αρχειακά υλικά από τις ταινίες παρουσιάζονται αυτούσια - χωρίς τεχνική επεξεργασία, μεταφέροντας το vintage της εποχής, ενώ παρόλη τη μεγάλη διάρκειά του και την τηλεοπτική λογική του (άλλωστε γυρίστηκε με παραγωγό τη Βουλή Τηλεόραση και προβλήθηκε ήδη εκεί), το ντοκιμαντέρ του Δούβλη καταφέρνει να είναι μια αστείρευτή πηγή πληροφορίας για τις εξωφρενικές αιτίες της απαγόρευσης ταινιών (από την ομοφυλοφιλία μέχρι το σπάσιμο πιάτων και από την απεικόνιση της φτώχειας μέχρι το «Jesus Christ Superstar»), αλλά και των τρόπων που έβρισκαν οι Ελληνες δημιουργοί για να παρακάμπτουν την λογοκρισία, να ξεγελούν τις αρχές και να γυρίζουν τελικά τις ταινίες που θέλουν, διακινώντας τις ελεύθερα στο εσωτερικό και το εξωτερικό.
To «Στοργή στο Λαό» προβάλλεται στο 16ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης την Πέμπτη 20 Μαρτίου στις 20.00 στο Ολύμπιον και το Σάββατο 22 Μαρτίου στις 18.00 στην αίθουσα Φρίντα Λιάππα.
