Από τις 16 μέχρι και τις 26 Οκτωβρίου, το 11o Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας που διοργανώνει τη Ταινιοθήκη της Ελλάδος συνεχίζει να αναζητά τις πιο ανήσυχες φωνές του παγκόσμιου σινεμά, σύγχρονου και κλασικού, ανεξερεύνητου και παραγνωρισμένου, μέσα από ένα πληθωρικό πρόγραμμα που φέτος, λόγω της πανδημίας, προσφέρεται online και δωρεάν για όλους.
Η ευκαιρία είναι μοναδική, με περισσότερες από 150 ταινίες και πολλαπλές ευκαιρίες για να ανακαλύψετε δημιουργούς, τάσεις, εθνικές κινηματογραφίες και να μάθετε περισσότερες πληροφορίες, μαζί με αντιπροσωπευτικά έργα τους.
Δημιουργήστε το προσωπικό σας λογαριασμό και δηλώστε... πρωτοπόροι! Παρακάτω δείτε αναλυτικά τα αφιερώματα και τις εκδηλώσεις της διοργάνωσης.
Διεθνές Διαγωνιστικό
«Η επιλογή των ταινιών του Διεθνούς Διαγωνιστικού την περίοδο της πανδημίας έφερε εκ νέου ζητήματα που αφορούν τη σχέση του κινηματογράφου με την έννοια του αρχείου. Εάν, σύμφωνα με τον Ντεριντά, οι ταινίες μπορούν να είναι επίσης «αρχεία του κακού: απόκρυφα ή κατεστραμμένα, παραλλαγμένα ή απωθημένα», τότε η σχέση επιμελητών και σκηνοθετών εξελίσσεται σε μια σχέση “συνενοχής” πάνω στη διαχείριση των φιλμικών κειμένων ως πολιτιστικών ευρετηρίων. Ως εκ τούτου, επιλέχθηκαν ταινίες σκηνοθετών, οι οποίοι «δεν παραιτούνται από την ανάγκη να οικειοποιηθούν μια εξουσία πάνω στο τεκμήριο», ενώ υφαίνουν αφηγήσεις πάνω σε συλλογικές και προσωπικές αναμνήσεις.»
Εννιά ταινίες που δοκιμάζουν τις αντοχές του κινηματογράφου όπως τον γνωρίζαμε, μαζί και μια μαρτυρία για τον κόσμο (και τον κόσμο του σινεμά) σήμερα.
Αφιέρωμα: Μπερτράν Μαντικό
Μετά από πληθώρα μικρού και μεσαίου μήκους ταινιών που εξωθούν στα άκρα τον υβριδισμό του είδους, ο Μπερτράν Μαντικό έγινε γνωστός και αγαπήθηκε από το διεθνές και ελληνικό κοινό με την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του «Άγρια Αγόρια» του 2017. Με το αφιέρωμα του Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου «Μπερτράν Μαντικό: Αισθητηριακές Μαγγανείες» δίνεται η ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να γνωρίσει 17 μικρού και μεσαίου μήκους ταινίες από το πειραματικό έργο του, το οποίο διατρέχεται από την έντονη κλίση του για παρεκβατικές αφηγήσεις και μία ριζοσπαστική προσωπική αισθητική.
Διαβάστε εδώ αναλυτικά πληροφορίες για τις ταινίες του αφιέρωματος στον Μπερτράν Μαντικό.
Αφιέρωμα: Αντριου Κέτινγκ
Ο Αντριου Κέτινγκ είναι ένας από τους πιο επινοητικούς πολυμεσικούς καλλιτέχνες της σύγχρονης Βρετανίας, με έργο που εκτείνεται από περφόρμανς βασισμένες σε διαστρεβλωμένες μυθολογίες, πολυ-αισθητηριακές εγκαταστάσεις, διαδικτυακές πλατφόρμες, εκδόσεις βιβλίων, μέχρι, βεβαίως, ταινίες, στις οποίες εφαρμόζει μικτές τεχνικές. Συχνά, παίρνει την καταστασιακή μέθοδο της ψυχογεωγραφικής περιπλάνησης στο βρετανικό τοπίο, ως εφαλτήριο για τις αυτοβιογραφικές έρευνές του πάνω στις έννοιες της ταυτότητας, του ανήκειν, της ιστορίας και του πολιτισμού. Εκμαιεύει τόσο μια μελαγχολία όσο και μια ντανταϊστική αισθητική από τον σύγχρονο πολιτισμό.
Στο αφιέρωμα που διοργανώνει το Φεστιβάλ Πρωτοποριακου Κινηματογράφου παρουσιάζονται συνολικά 20 ταινίες, με μια επιλογή από μικρού μήκους πειραματικές ταινίες, καθώς και από τις μεσαίου και μεγάλου μήκους ταινίες που τον καθιέρωσαν στον σύγχρονο βρετανικό πειραματικό κινηματογράφο. Ο Κέτινγκ έγινε γνωστός με το μεγάλου μήκους πειραματικό ντοκιμαντέρ “Το Σουλάτσο” (1996), στο οποίο κατέγραψε την περιπλάνηση του, κατά μήκος της βρετανικής ακτογραμμής, μαζί με τη γιαγιά του και την 7χρονη, τότε, ανάπηρη κόρη του Ίντεν.
Η κόρη του, καλλιτέχνις κι αυτή σήμερα, αποτελεί σημείο αναφοράς στο έργο του : “[...] η βαριά αναπηρία της μου έδωσε τη δυνατότητα να είμαι αυτό που είμαι, με ενέπνευσε, με απέτρεψε, με συγκίνησε και με εξόντωσε -εξαιτίας της δεν έγινα ποτέ το άτομο που νόμιζα ότι θα γινόμουν”. Το αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ “Λουιγιέ: Αυτή Είναι Η Νεκρή Φύση Μας” (2011) εστιάζει στην προσωπικότητα της Ίντεν και στο τοπίο των γαλλικών Πυρηναίων, όπου ο Κέτινγκ με την οικογένεια του κατά καιρούς μένουν. Στην περισσότερο μυθοπλαστική ταινία “Βρώμικη Γη” (2001), ο Κέτινγκ δείχνει τη σκληρότητα της βρετανικής επαρχίας, ενώ στην ταινία “Ο Λεκ Και Τα Σκυλιά” (2017), δημιουργεί ένα πρωτοποριακό υβρίδιο μυθοπλασίας και εικαστικού έργου. Η ταινία “Μόνοι Μας” (2015) είναι μια προσκυνηματική περιπλάνηση που ακολουθεί τα ίχνη του ποιητή, του 19ου αιώνα, Τζον Κλερ. Το ιερό ταξίδι είναι επίσης το θέμα της πρόσφατης ταινίας του “Η Οστεοθήκη Της Φάλαινας’ (2019), στην οποία ανασκάπτει αλλά και δημιουργεί παράξενα στρώματα ιστορίας και μυθολογίας.
Διαβάστε αναλυτικά πληροφορίες για τα έργα του Αντριου Κέτινγκ εδώ.
Αφιέρωμα: Μπορίς Βιάν
Με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννησή του λογοτέχνη, μεταφραστή, τρομπετίστα, τραγουδοποιού, κριτικού, ηθοποιού και εφευρέτη, το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου τιμά τη μυθική προσωπικότητα του Μπορίς Βιάν με μια επιλογή από ντοκιμαντέρ, κινηματογραφικές διασκευές των έργων του και μικρού μήκους ταινίες. Ενα αφιέρωμα ικανό να σε ταξιδέψει μέχρι τον κόσμο των ονείρων.
Διαβάστε εδώ αναλυτικά τις ταινίες και τα ντοκιμαντέρ που συνθέτουν το αφιέρωμα στον Μπορίς Βιάν.
Αφιέρωμα | Μπρους Μπέιλι
Το 11ο ΦΠΚΑ, στη μνήμη του Μπρους Μπέιλι που πέθανε φέτος τον Απρίλιο, παρουσιάζει μια επιλογή 9 ταινιών από το πρωτοποριακό έργο του. Ο Μπέιλι υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές φιγούρες της αμερικανικής αβάν-γκαρντ της Δυτικής Ακτής, τόσο λόγω των πειραματικών φιλμ του, όσο και λόγω του ρόλου του στη δημιουργία χώρων και μηχανισμών υποστήριξης και προβολής πειραματικών κινηματογραφιστών.
Ξεκινώντας, στην αρχή της δεκαετίας του 1960, με προβολές πάνω σε ένα σεντόνι στην αυλή του σπιτιού, ίδρυσε έπειτα την κοοπερατίβα Canyon Cinema και τη μη-κερδοσκοπική εταιρεία San Francisco Cinematheque. Όσον αφορά το έργο του, αν ισχύει αυτό που λέει ένας φιλόσοφος, ότι τα τοπία συνιστούν, κατά κάποιο τρόπο, τα πρόσωπα της γης, τότε τα κινηματογραφικά τοπία του Μπέιλι μας δείχνουν τα πρόσωπα της αμερικανικής γης αλλά και της λεηλασίας της. Είχε δηλώσει: «Υπήρχαν εποχές πίστης, όταν οι άνθρωποι έκαναν φυσικές συνδέσεις με τους τόπους που ζούσαν, τα φυτά που καλλιεργούσαν, το καύσιμο που χρησιμοποιούσαν για ζεστασιά, τα ζώα τους και τους προγόνους τους. Η δουλειά μου είναι να βρίσκω στην αμερικανική ζωή αυτές τις φυσικές και αρχαίες επαφές μέσω της τέχνης του κινηματογράφου!»
Παρατηρώντας για τρεις μέρες τα παιχνιδίσματα του φωτός, τα κινηματογράφησε στο φιλμ «Όλη Η Ζωή Μου». Με την ανεπιτήδευτη επινοητικότητα και δεξιοτεχνία του στην επεξεργασία του φιλμ, δημιούργησε οράματα του αμερικανικού τοπίου και των προσώπων του στις ταινίες «Κος Χαγιάσι», «Εδώ Είμαι», «Στον Πάρσιφαλ», «Δέηση Για Τους Σιου Της Ντακότα», «Βαλεντίν Των Βουνών», καθώς και στην πιο γνωστή ταινία του «Οδός Κάστρο». Θα ήταν παράλειψη να μην σημειωθεί η ευαισθησία του Μπέιλι για τους κοινωνικούς αγώνες στην Αμερική, η οποία, μαζί με τους κινηματογραφικούς οραματισμούς του αμερικανικού τοπίου, εκφράστηκε στην πειραματική ταινία επικαίρων «Τα Νέα #3 (Η Πορεία Ειρήνης)» και στην ταινία «Κιχώτης».
Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες για τον Μπρους Μπέιλι και το έργο του εδώ.
Αφιέρωμα | Από Τον Πρώιμο στον Ανεξάρτητο Αφροαμερικανικό Κινηματογράφο: 1920 – 1989
Μια επιλογή από 18 ταινίες και ντοκιμαντέρ που αναδεικνύουν, από τη σκοπιά των μαύρων, ζητήματα φυλής και ρατσισμού -ζητήματα πάντοτε φλέγοντα για την Αμερική. Επιλέχθηκαν ταινίες, πρώτον, από την πρώιμη περίοδο, 1920-1940, και δεύτερον, ταινίες και ντοκιμαντέρ του ανεξάρτητου αφροαμερικανικού κινηματογράφου από την περίοδο 1960-1990.
Ενδεικτικά, η βωβή ταινία “Εντός των Πυλών”(1920) (με μεταγενέστερη μουσική επένδυση από τον πολιτικοποιημένο Dj Spooky), ήταν η απάντηση στον απροκάλυπτο ρατσισμό της εμβληματικής ταινίας “Η Γέννηση Ενός Έθνους” (1915) του Ντ. Γ. Γκρίφιθ, από τον σκηνοθέτη και παραγωγό Όσκαρ Μισό που θεωρείται “ο πατέρας του μαύρου κινηματογράφου”. Η ταινία “Το Αίμα του Ιησού” (1941) είναι ένα αριστούργημα για τον ρόλο της θρησκείας στην μαύρη κουλτούρα, του ηθοποιού/σκηνοθέτη Σπένσερ Γουίλιαμς, ο οποίος μαζί με τον Μισό κι άλλους, συνέβαλλαν στη διάδοση δημοφιλών μαύρων ταινιών στις τότε φυλετικά διαχωρισμένες κινηματογραφικές αίθουσες. Παραδόξως, αυτό το πρώτο ρεύμα δημοφιλούς αφροαμερικανικού κινηματογράφου ανακόπηκε από το κίνημα ενάντια στον φυλετικό διαχωρισμό και για την ενσωμάτωση, αφού το πολιτικώς ορθό και ολοένα πιο ακριβό Χόλιγουντ άρχισε να συμπεριλαμβάνει μαύρους χαρακτήρες στα λευκά φιλμ και οι πόροι της μαύρης κοινότητας εξαντλούνταν στους αγώνες για τα πολιτικά δικαιώματα.
Ωστόσο, τη δεκαετία του 1960, ο μαύρος κινηματογράφος εκφράστηκε ανεξάρτητα στα ντοκιμαντέρ της Μάντελιν Άντερσον, στους πειραματισμούς του Γουίλιαμ Γκριβς στο “Συμβιοψυχωταξίπλασμα: Λήψη Πρώτη” και στην κριτική οικειοποίηση του ύφους των ταινιών blaxploitation στην ταινία “Γκάντζα & Χες” του Μπιλ Γκαν. Από το κινηματογραφικό κίνημα “L.A. Rebellion”, τη δεκαετία του 1970, ξεχωρίζουν οι σκηνοθέτες, Τσαρλς Μπέρνετ με την ταινία “Σφαγέας Προβάτων”, ο Μπιλ Γούντμπερι με το “Ευλογημένες Καρδιές” και ο Λάρι Κλαρκ με το “Όπως Από Πάνω, Έτσι Κι Από Κάτω”, οι οποίες αντλούν έμπνευση από τις λεγόμενες “Ταραχές Γουάτς” του Λος Άντζελες. Τέλος, η διαθεματικότητα φυλής και σεξουαλικότητας εκφράστηκε στο επιδραστικό ντοκιμαντέρ του Μάρλον Ριγκς για τη μαύρη γκέι κουλτούρα “Όταν Λύνονται Οι Γλώσσες”.
Το αφιέρωμα σε επιμέλεια του Ιάκωβου Σκενδερίδη έρχεται ακριβώς τη στιγμή που χρειάζεται για να συναντήσει αλλά κυρίως να δώσει ιστορικό βάρος στο #BlackLivesMatter και τις διεκδικήσεις των μαύρων απέναντι στην κοινωνική αναλγησία των ΗΠΑ.
Διαβάστε αναλυτικά εδώ τις υποθέσεις των ταινιών που προβάλλονται στο πλαίσιο του αφιερώματος.
Αφιέρωμα: Τα Δύο Πρόσωπα του Ντενί Κοτέ
Η βασική ιδέα του αφιερώματος είναι να αναδείξει τους δύο διαφορετικούς άξονες της παραγωγής του γάλλο-καναδού δημιουργού Ντενί Κοτέ. Για κάθε ταινία υψηλού προϋπολογισμού που σκηνοθετεί, δημιουργείται μια μικρή ημι-αυτοσχεδιαστική ταινία ή ντοκιμαντέρ. Σε κάθε περίπτωση μια ευκαιρία να δει κανείς κάποιες από τις ταινίες του Ντενίς Κοτέ που δεν παίρνουν σχεδόν ποτέ διανομή στην Ελλάδα.
Διαβάστε αναλυτικά για το αφιέρωμα στον Ντενίς Κοτέ εδώ.
Αφιέρωμα | Ελληνικός Κινηματογράφος του Φανταστικού
Σε επιμέλεια του Δημήτρη Παναγιωτάτου - υπεύθυνος για τη μελέτη «Ξένες σε Ξένη Χώρα» για τις ελληνικές ταινίες του φανταστικού σινεμά - το μικρό αφιέρωμα στο ελληνικό κινηματογράφο του φανταστικού περιλαμβάνει από την «Επίθεση του Γιγαντιαίου Μουσακά» του Πάνου Χ. Κούτρα μέχρι το «Ευρυδίκη ΒΑ 2037» του Νίκου Νικολαΐδη και από την «Ιστορία 52» του Αλέξη Αλεξίου μέχρι τον «Δρακουλα των Εξαρχείων» του Νίκου Ζερβού, δίνοντας μόνο ένα στίγμα για ένα είδος που παραμένει δημοφιλές στο ελληνικό σινεμά, ίσως ως μια ευκαιρία για εξερεύνηση μιας εξίσου αν όχι περισσότερο «φανταστικής» πραγματικότητας.
Οι ταινίες που προβάλλονται είναι οι εξής: «Ευρυδίκη ΒΑ 2037» του Νίκου Νικολαΐδη (1975), «Απεταξάμην» της Φρίντα Λιάππα (1980), «Ο Δράκουλας των Εξαρχείων» του Νίκου Ζερβού (1983), «Η Νύχτα με τη Σιλένα» του Δημήτρη Παναγιωτάτου (1986), «Στη Σκιά του Φόβου» του Γιώργου Καρυπίδη (1988), «Κρυστάλλινες Νύχτες» της Τόνιας Μαρκετάκη (1992), «Καμία Συμπάθεια για το Διάβολο» του Δημήτρη Αθανίτη (1997), «Η Επίθεση του Γιγαντιαίου Μουσακά» του Πάνου Χ. Κούτρα (1999), «Το Ονειρο του Σκύλου» του Αγγελου Φραντζή (2005), «Ιστορία 52» του Αλέξη Αλεξίου (2007), «Ιδιότητες του 2» του Αχιλλέα Κυριακίδη (2012).
Λεπτομέρειες για τις ταινίες και εισαγωγικό κείμενο του Δημήτρη Παναγιωτάτου για το αφιέρωμα εδώ.
Αφιέρωμα: Τζέιν Γκάμπριελ
Η Τζέιν Γκάμπριελ είναι δημοσιογράφος και δημιουργός βραβευμένων τηλεοπτικών ντοκιμαντέρ. Εκπροσωπεί μια σημαντική παράδοση της αγγλοσαξωνικής διερευνητικής δημοσιογραφίας που αποκαλύπτει και τεκμηριώνει συστηματικά αυτές τις πρακτικές των κρατών, των μεγάλων εταιρειών και των ψυχιατρικών θεσμών, που οι ιθύνοντες αποκρύπτουν.
Ενα από τα πιο τολμηρά εγχειρήματά της ήταν η σειρά «Ελλάδα: Ο Κρυμμένος Πόλεμος», για λογαριασμό του Channel 4, στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Με σύμβουλο τον ιστορικό Γιάνη Γιανουλόπουλο και την ερευνητική συμβολή της Τζέλας Βαρνάβα-Σκούρα στις συνεντεύξεις, δίνει για πρώτη φορά τον λόγο στους ηττημένους του ελληνικού εμφυλίου πολέμου που μιλούν ανοιχτά για τις εμπειρίες τους. Τα λόγια τους αντιπαρατίθενται με την εκδοχή των βρετανών πρωταγωνιστών εκείνης της περιόδου, οι οποίοι, ως τότε, είχαν επιβάλει τη δική τους εκδοχή της Ιστορίας. Σύμφωνα με τον Γιανουλόπουλο: «Η προβολή της το 1986 οδήγησε ‘στη μεγαλύτερη δημόσια διαμάχη στην ιστορία της βρετανικής τηλεόρασης». Μετά την πρώτη προβολή, η ταινία αποκλείστηκε από δημόσια προβολή στη Βρετανία.
Ξεχωριστό ενδιαφέρον για το ελληνικό κοινό παρουσιάζουν τα δύο ντοκιμαντέρ της για το ψυχιατρείο της Λέρου, «Τα Παιδιά της Λέρου» (1992) και «Λέρος - Η Mεταμόρφωση» (1996). Στο ντοκιμαντέρ «Τοπία των Βαλκανίων: Το Βλέμμα του Θόδωρου Αγγελόπουλου» (1993), η Γκάμπριελ συνομιλεί με τον μεγάλο δημιουργό για το ζήτημα των συνόρων, των εμφυλίων και βαλκανικών συρράξεων και αποτυπώνει τη σύνθετη και οικουμενική του θεώρηση.
Ενδεικτικό της αιχμηρής ματιάς της είναι το γεγονός ότι το ντοκιμαντέρ της «Ένα Σε Κάθε Μίλι!» (1988) απαγορεύτηκε από την εταιρεία Μακ Ντόναλτς και δεν έχει ξαναπροβληθεί. Το «Ποιανού Ζωή Τελικά;» (2001) δίνει φωνή σε εργαζόμενα παιδιά στην Ινδία, ενώ το «Καραβάνι του Θανάτου» αναφέρεται στη δικαίωση που ζητούν οι συγγενείς των θυμάτων του δικτάτορα Πινοσέτ στη Χιλή. Το ενδιαφέρον της για τα ψυχιατρικά άσυλα αποτυπώνεται και στο ντοκιμαντέρ «Κλεμμένες Ζωές» (1994).
Αφιέρωμα: Σύγχρονος Πορτογαλικός Κινηματογράφου
8 μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες συστήνονται στο ελληνικό κοινό ως αντιπροσωπευτικές ενός φρέσκου ρεύματος στον πορτογαλικό κινηματογράφο.
«Οι ταινίες του αφιερώματος, εκτός από τις ματιές που προσφέρουν στην πορτογαλική πραγματικότητα και στην ομόγλωσση βραζιλιανική, δείχνουν ότι νέοι και νέες δημιουργοί τολμούν να ξεπεράσουν παλιότερες μοντερνιστικές συμβάσεις, να πειραματιστούν με τα κινηματογραφικά είδη και τη φόρμα, και να αναπτύξουν νέες μορφές αφηγήσης που συνάδουν με τον ψηφιακό μετασχηματισμό του κόσμου και του κινηματογράφου. Το αφιέρωμα, εκτός από το ντοκιμαντέρ για τον μακροχρόνιο φίλο της Ταινιοθήκης και σπουδαίο δημιουργό Πέδρο Κόστα, περιλαμβάνει ταινίες νέων δημιουργών που αφορούν οικογενειακά μυστήρια και πένθη, το πάθος για την επιστήμη της γεωγραφίας, προ-αποικιακούς ινδιάνικους μύθους και τελετές, κινηματογραφικούς στοχασμούς μέσω του ρωμαίου ποιητή Λουκρήτιου, αισθητηριακές εικόνες του φυσικού κόσμου, κουήρ επιστημονική φαντασία επιδημιολογικού τρόμου και, τέλος, την κοινοτιστική σημασία του χορού σάμπα.»
Αναζητήστε εδώ πληροφορίες για όλες τις ταινίες και τους δημιουργούς τους.
Αφιέρωμα | Πολίτες του Κινηματογράφου: Βιενέ Ρενέ & Χου Τζίε
Ο Ρενέ Βιενέ γεννήθηκε στη Χάβρη το 1994 και τόσο ο παππούς του όσο και ο πατέρας του ήταν λιμενεργάτες. Μέλος της «Καταστασιακής Διεθνούς» από το 1963 έως το 1971, ο Βιενέ είναι συγγραφέας, εκδότης, κινηματογραφιστής, αλλά και, κυρίως, ένας ιστορικός της Κίνας που ανέλαβε το βαρύ καθήκον της αποκάλυψης της πραγματικής φύσης του Μαοϊσμού και του μακελειού που συγκαλύφτηκε πίσω από τους όρους «Μεγάλο Άλμα Προς Τα Εμπρός» και «Πολιτιστική Επανάσταση».
Χωρίς καθόλου πόρους επινοεί, γοργά και αγριωπά, την πλήρη οικειοποίηση και μεταστροφή μιας ήδη υπάρχουσας ταινίας και, όταν πλέον διαθέτει πόρους, καταστρώνει μια καινοτόμα και πολεμική μεθοδολογία, η οποία, αποκαλύπτοντας τους τρόπους και τις διαδικασίες της παραποίησης, αποτελεί ορόσημο στην ιστορία του ντοκιμαντέρ. Με την εκδοτική σειρά “Ασιατική Βιβλιοθήκη”, με τη δημοσίευση έργων του Σιμόν Λες και, για πρώτη φορά, κινέζων αντιφρονούντων, συνεισέφερε στο να αποκαλυφτεί το πέπλο της αδιαφάνειας που έριχνε η μαοϊκή προπαγάνδα στη Δύση.
Στον διαρκή του αγώνα ενάντια στη δικτατορία και τα ψέματα, ο Βιενέ υπερασπίζεται το έργο του Χου Τζίε, ενός ατρόμητου κινέζου χαράκτη και ντοκιμαντερίστα, ο οποίος, δουλεύοντας εντελώς ανεξάρτητος εδώ και 25 χρόνια, ανασύρει και ιχνηλατεί τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν υπό το καθεστώς του Μάο. Παρόλο που αυτά τα εγκλήματα έχουν επισήμως καταγγελθεί, η τεκμηρίωσή τους παραμένει μέχρι σήμερα ανεπιθύμητη. Χάρη στο 11ο ΦΠΚΑ μπορούμε να ακολουθήσουμε το μονοπάτι που χάραξαν αυτοί οι δύο παραδειγματικοί δημιουργοί, να ακούσουμε τον διάλογό τους, και να συνειδητοποιήσουμε πόσα μπορεί να καταφέρει ένας απλός πολίτης ενάντια σε μια αυτοκρατορία, ακόμη κι όταν είναι μόνος του και δεν διαθέτει πόρους, μονάχα με τη δύναμη των λέξεων, των εικόνων και των ήχων.
_Το ιδιαίτερο αυτό πρόγραμμα - όπως και το παραπάνω κείμενο - έχει επιμεληθεί η Νικόλ Μπρενέζ (επιμελήτρια της Γαλλικής Ταινιοθήκης, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης & στη σχολή κινηματογράφου La Fémis) και ο Ρενέ Βιενέ.
Αναζητήστε όλες τις πληροφορίες για τις ταινίες του αφιερώματος εδώ.
Αφιέρωμα: Οτάρ Ιοσελιάνι
Οκτώ ταινίες του Γαλλογεωργιανού δημιουργού που παραμένει αναγνωρισμένος μεν, αλλά ανεξερεύνητος ακόμη κι από το υποψιασμένο κοινό.
«Ο κινηματογράφος του, ούτε γεωργιανός ούτε γαλλικός, διαπνέεται από ένα μοναδικό ύφος που περιλαμβάνει καδραρίσματα από μικρές δράσεις και καταστάσεις που παρεκκλίνουν και διανοίγουν δικτυωτά την αφήγηση, φειδώ στη χρήση των διαλόγων, έμφαση στη σωματική κινητικότητα και μετακίνηση, συνθέτοντας κάθε φορά καθαρές κινηματογραφικές σκυταλοδρομίες. Σκηνοθετεί με γλυκόπικρη ειρωνεία και λεπτό χιούμορ τα παράδοξα του μεγαλείου και της ιλαροτραγωδίας της καθημερινής ζωής, ώστε οι ταινίες του προκαλούν ένα πηγαίο μειδίαμα για το παράλογο της ύπαρξης. Άλλωστε έχει πει ότι τον απασχολεί η αθωότητα και η άγνοια των ανθρώπων ως προϋποθέσεις του κομφορμισμού τους.»
Μερικοί Το Προτιμούν Μικρό
Εξι μικρού μήκους ταινίες απ' όλον τον κόσμο εξερευνούν τις θεματικές της μνήμης, της γλώσσας του αρχειακού υλικού και της αφήγησης που μέσω της εικόνας πρέπει να προσπαθεί συνεχώς να πει περισσότερα απ' όσα καταφέρνει η γλώσσα. Ανάμεσα στις ταινίες βρίσκουμε και το «Bella» της Θέλγιας Πετράκη που ενθουσίασε και θριάμβευσε στο 43ο Φεστιβάλ Δράμας, αλλά και το «Στα Βήματά της» της Αναστασίας Κρατίδη που έκανε την πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ του Σαράγεβο.
Ολο το πρόγραμμα των ταινιών μικρού μήκους εδώ.
Αφιέρωμα: Χάρμονι ο Ανάρμοστος
Οι τρεις τελευταίες ταινίες του Χάρμονι Κορίν, το «Σαβουρογάμηδες», το «Spring Breakers» και το «O Παραλίας» (που ήταν και το μόνο που βγήκε στις ελληνικές αίθουσες) συνοψίζουν την πρόσφατη μετεξίλιξη του φιλμικού σύμπαντος ενός επιδραστικού και με μεγάλο fan base δημιουργού που μετράει 20 και παραπάνω χρόνια ακάματης εμβάθυνσης στην underground πλευρά του ηλιόλουστου αμερικανικού ονείρου.
Διαβάστε εδώ αναλυτικά τι περιλαμβάνει το αφιέρωμα στον Χάρμονι Κορίν.
Απόκατεστημένες και Υπέροχες
Στην ενότητα των παλιών ταινιών που έχουν αποκατασταθεί θα προβληθούν ταινίες από όλο τον κόσμο: Γαλλία, Ηνωμένες Πολιτείες, Μεξικό, Σουηδία, Τσεχία και φυσικά από την Ελλάδα. Το αφιέρωμα περιλαμβάνει 5 ενότητες:
Η Αθήνα του 1930: από την οπερέτα στην οθόνη | Οι Απάχηδες των Αθηνών | Παρουσιάζεται η πρώτη “ηχητική και άδουσα” ταινία του πρώιμου ελληνικού κινηματογράφου, «Οι Απάχηδες Των Αθηνών» (1930) του Δημήτρη Γαζιάδη.
Κυρίες, Στον Παράδεισο Τώρα | Ατιμασμένη Παρθένα | Εκστασις | Το Καροτσάκι | Στον Παράδεισο Των Γυναικών | Όπως το συνεχές πηγαινέλα ανάμεσα στην κόλαση και τον παράδεισο, αυτή η ενότητα παρουσιάζει φιγούρες γυναικείων χαρακτήρων που αγωνίζονται για την ανεξαρτησία και την ευτυχία τους, μέσω της ιστορίας του κινηματογράφου, από την εποχή του βωβού έως την αρχή του ήχου και από το κλασικό Χόλιγουντ μέχρι το νέο κύμα της δεκαετίας του '60.
Οπουδήποτε αλλού, πέραν του κόσμου | Η Φιλοξενία μας | Ικαρία XB 1 | Φαντάζεσαι τον Ροβινσώνα | Με αναφορά σε ένα ποίημα του Μποντλέρ, η ενότητα 3 ταινιών είναι αφιερωμένη στη διαφυγή, στο ταξίδι, και στο να είναι κανείς εντός του εαυτού του, σε έναν άγριο, όμορφο, κενό κόσμο ή σύμπαν.
Μεξικανικό Νουάρ | Ο Εξολοθρευτής Άγγελος | Δυο Καλόγεροι | Ενα γοτθικό όραμα με “νουάρ” και κλειστοφοβικές ατμόσφαιρες, σε δύο ταινίες αντιπροσωπευτικές του είδους στο Μεξικό.
Μεταμεσονύκτια Ταινία | Πρόσωπα του Σατανά | Παραδοσιακά, οι μεταμεσονύκτιες ταινίες παίζονταν στα σινεμά πολύ αργά το βράδυ κρυμμένες από ένα μεγαλύτερο κοινό, λόγω του περιεχομένου τους, το οποίο θα μπορούσε να ήταν είτε ανατρεπτικό, βίαιο και τρομακτικό, είτε θα μπορούσε να είχε τη γεύση των μη λογοκριμένων ταινιών Β προβολής. Η φετινή επιλογή επικεντρώνεται στον μεγάλο Ιταλό, δεξιοτέχνη τέτοιων παράξενων και τρομερών ταινιών, τον Μάριο Μπάβα.
Παράλληλες Δράσεις
Σε ψηφιακή μορφή και οι φετινές συζητήσεις και τα masterclasses του Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου που ποικίλλουν και καλύπτουν όλες τις μεγάλες θεματικές της διοργάνωσης. Προσοχή, θα χρειαστεί να δηλώσετε συμμετοχή εδώ για να παρακολουθήσετε ή συμμετάσχετε στις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ.
Κυριακή 18 Οκτωβρίου στις 20:00 | Masterclass | Κ για Κέτινγκ και πίσω στην αρχή... | Ο καλλιτέχνης Άντριου Κέτινγκ θα μιλήσει για το έργο και τις μεθόδους του από το πρώιμο έργο του έως τις πιο πρόσφατεςσυνεργασίες του με την κόρη του Ίντεν. | Συντονισμός: Εύα Στεφανή (ντοκιμαντερίστρια, Καθηγήτρια Κινηματογραφικών Σπουδών, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ) | Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα αγγλικά.
Δευτέρα 19 Οκτωβρίου στις 19:00 | Συζήτηση | Τα αδημοσίευτα σενάρια του Μπορίς Βιάν: η συλλογή ταινιών «Κορίτσια Του Δρόμου Της Νύχτας» | Τρεις σκηνοθέτες συζητούν την προσαρμογή των αδημοσίευτων σεναρίων του Vian στην οθόνη | Συντονισμός: Όλια Βερροιοπούλου | Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα γαλλικά με επιλογή ταυτόχρονης μετάφρασης στα ελληνικά από τα γαλλικά.
Τρίτη 20 Οκτωβρίου στις 18:00 | Συζήτηση | Ψευδαίσθηση και όνειρο: Ο Μπουνιουέλ στο Μεξικό, ή το πιο παράξενο θέαμα | Σύμβολο της κινηματογραφικής πρωτοπορίας του σουρεαλισμού, ο Λουίς Μπουνιουέλ πήγε τυχαία στο Μεξικό το 1946, όπου σκηνοθέτησε 20 από τις 32 χαρακτηριστικές ταινίες του, συμπεριλαμβανομένου του «Εξολοθρευτή Αγγέλου». Αυτή η απροσδόκητη αλλαγή στην καριέρα του διαμόρφωσε τα μοναδικά έργα του, καθώς δημιούργησε παραλλαγές πάνω στον εγκλεισμό και ανεπανάληπτες σάτιρες για τη θρησκεία και τον ανδρισμό. | Ομιλήτρια: Γκαμπριέλα Τρουχίγιο (Η Δρ. Γκαμπριέλα Τροχίγιο είναι δοκιμιογράφος και πρώην καθηγήτρια Κινηματογραφικών Σπουδών στο Ecole du Louvre και NYU-Paris, ειδική στις πρωτοπορίες της Λατινικής Αμερικής, εργάζεται επί του παρόντος στη Γαλλική Ταινιοθήκη. Το 2020 θα δημοσιεύσει ένα βιβλίο για τον Μάρκο Φερέρι.) | Συντονισμός: Σελίν Ρουιβό (ανεξάρτητη ειδήμονας στην αποκατάσταση φιλμ) | Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα αγγλικά.
Πέμπτη 22 Οκτωβρίου στις 10:30 | Συζήτηση | Αποκατάσταση μιας αρχικής κόπιας φιλμ | Οι αποκαταστάσεις των ταινιών «Εκστασις» (1932) του Γκουστάβ Μαχατί και «Η Φιλοξενία Μας» (1923) του Μπάστερ Κίτον: Υπεύθυνοι κινηματογραφικών αρχείων και ειδήμονες στην αποκατάσταση του φιλμ συζητούν για τις διαδικασίες αποκατάστασης δυο σημαντικών ταινιών του παγκόσμιου κινηματογράφου. Ομιλητές: Ματέι Στρναντ (Επικεφαλής των επιμελητών των Εθνικών Κινηματογραφικών Αρχείων της Τσεχίας, επικεφαλής του προγραμματισμού και της πρόσβασης στις συλλογές της Συνομοσπονδίας Κινηματογραφικών Αρχείων, FIAF), Μαρία Κομνηνού (Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, επικεφαλής της αποκατάστασης των “Απάχηδων των Αθηνών”), Ζαν Πομό (Αποκατάσταση και επιμέλεια, Εθνικά Κινηματογραφικά Αρχεία της Τσεχίας) Σερζ Μπρόμπεργκ (Διευθύνων Σύμβουλος στην εταιρεία Lobster Films, συντηρητής φιλμ), Σερζ Μπρόμπεργκ (Διευθύνων Σύμβουλος στην εταιρεία Lobster Films, συντηρητής φιλμ) | Συντονισμός: Σελίν Ρουιβό (ανεξάρτητη ειδήμονας στην αποκατάσταση φιλμ) | Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα αγγλικά με επιλογή ταυτόχρονης μετάφρασης στα ελληνικά από τα αγγλικά.
Πέμπτη 22 Οκτωβρίου στις 20:00 | Στρογγυλή τράπεζα | Ελλάδα: Ο Κρυμμένος Πόλεμος | Σκέψεις για την αναπαράσταση του εμφυλίου πολέμου 34 χρόνια μετά την πρώτη του τηλεοπτική μετάδοση: Το ντοκιμαντέρ της Τζέιν Γκάμπριελ για τον Εμφύλιο αντιπαραθέτει για πρώτη φορά τους Βρετανούς πρωταγωνιστές της στρατιωτικής και πολιτικής παρέμβασης στην Ελλάδα με ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ και του ΕΑΜ καθώς και με απλούς αγωνιστές της Αντίστασης. Αυτό το ντοκιμαντέρ ξεσήκωσε “τη μεγαλύτερη συζήτηση στα χρονικά της βρετανικής τηλεόρασης”. 34 χρόνια μετά επιχειρούμε μια αποτίμηση. | Ομιλητές: Τζέιν Γκάμπριελ (Παραγωγός και σκηνοθέτης της σειράς «Ελλάδα: Ο Κρυμμένος Πόλεμος»), Γιάνης Γιανουλόπουλος (Ιστορικός σύμβουλος της σειράς, Ομότιμος Καθηγητής, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Τζέλα Βαρνάβα Σκούρα (Ερευνήτρια και υπεύθυνη συνεντεύξεων στην σειρά “Ελλάδα: Ο Κρυμμένος Πόλεμος”, Ψυχολόγος της εκπαίδευσης, Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΚΠΑ), Ηλίας Νικολακόπουλος (Πολιτικός επιστήμονας, Ομότιμος Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α, Πρόεδρος του Δ.Σ. στα Α.Σ.Κ.Ι.) | Συντονισμός: Μαρία Κομνηνού | Με δυνατότητα ταυτόχρονης διερμηνείας από τα αγγλικά στα ελληνικά και από τα αγγλικά στα ελληνικά.
Παρασκευή 23 Οκτωβρίου στις 20:00 | Συζήτηση | Το αφροαμερικανικό κινηματογραφικό κίνημα L.A. Rebellion: Τσαρλς Μπέρνετ και Λάρι Κλαρκ | Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, μετά τις ταραχές στο Γουάτς του Λος Άντζελες, του συνεχιζόμενου Κινήματος Πολιτικών Δικαιωμάτων καθώς και του κλιμακούμενου πολέμου του Βιετνάμ, μια ομάδα αφροαμερικανών φοιτητών σπούδαζαν κινηματογράφο στο πανεπιστήμιου της Καλιφόρνια, UCLA. Αυτοί οι καλλιτέχνες δημιούργησαν το επονομαζόμενο κίνημα “L.A. Rebellion”. Πέρα από τις ίδιες τις ταινίες, το κίνημα “LA Rebellion”αξίζει να βρει μια θέση στην ιστορία του κινηματογράφου για το ουτοπικό όραμα για μια καλύτερη κοινωνία, για την ευαισθησία στα παιδιά και τα θέματα κοινωνικού φύλου, για την αμφισβήτηση της εξουσίας, την υποστήριξη των απελευθερωτικών κινημάτων του Τρίτου Κόσμου και βεβαίως για την έκφραση της μαύρης περηφάνιας και αξιοπρέπειας. Έχουμε την τιμή να παρουσιάσουμε μια εις βάθος συζήτηση με δύο από τους κορυφαίους σκηνοθέτες του κινήματος. | Ομιλητές: Τσαρλς Μπέρνετ, Λάρι Κλαρκ Συντονιστής: Ιάκωβος Σκενδερίδης | Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα αγγλικά.
Σάββατο 24 Οκτωβρίου στις 18:00| Συζήτηση | Νέες Τάσεις στον σύγχρονο πορτογαλικό κινηματογράφο | Οι κινηματογραφίστριες Καταρίνα Βασκονσέλος («Οι Μεταμορφώσεις Των Πουλιών») και Λουίζα Όμεμ («Σουζάν Νταβό») συζητούν με την προγραμματίστρια Νίνα Βελιγράδη για την πορτογαλική σκηνή: ποια είναι τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου πορτογαλικού κινηματογράφου, τα ζητήματα που αντιμετωπίζουν ως δημιουργοί καθώς και για τον ρόλο του κοινού και των θεσμών. | Ομιλήτριες: Καταρίνα Βασκονσέλος (σκηνοθέτις και παραγωγός από τη Λισαβόνα), Λουίζα Όμεμ (σκηνοθέτις, ιδρύτρια και παραγωγός της εταιρείας Terratreme Filmes, με έδρα τη Λισαβόνα) | Συντονισμός: Νίνα Βελιγράδη | Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα αγγλικά.
Σάββατο 24 Οκτωβρίου στις 20:00 | Συζήτηση | Ο Ελληνικός Κινηματογράφος του Φανταστικού | Με αφορμή το αφιέρωμα «Ο Ελληνικός Κινηματογράφος του Φανταστικού» το οποίο διοργανώνεται για πρώτη φορά, η συζήτηση θα φέρει στο φως το παραγνωρισμένο αυτό είδος του ελληνικού κινηματογράφου. | Ομιλητές: Κυριάκος Αγγελάκος (σκηνοθέτης), Δημήτρης Αθανίτης (σκηνοθέτης), Αλέξης Αλεξίου (σκηνοθέτης), Νίκος Ζερβός (σκηνοθέτης), Άγγελος Φραντζής (σκηνοθέτης) | Συντονισμός: Δημήτρης Παναγιωτάτος (σκηνοθέτης, συγγραφέας) | Η συζήτηση θα διεξαχθεί στα ελληνικά.
Πληροφορίες για την online προβολή των ταινιών
Οι ταινίες θα βρίσκονται διαθέσιμες δωρεάν για όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ (16-26.10.2020) στη διεύθυνση online.tainiothiki.gr και η ενοικίασή τους θα είναι δωρεάν. Ωστόσο, αντίστοιχα με την φυσική μας αίθουσα, θα υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός (μηδενικών) εισιτήριων για κάθε ταινία.
Επισκεπτόμενοι τη διεύθυνση online.tainiothiki.gr θα δείτε όλες τις ταινίες, τα προγράμματα και τα αφιερώματα του 11ου ΦΠΚΑ.
Για να ξεκινήσετε να παρακολουθείτε ταινίες, θα εγγράφεστε ως χρήστες (create account), δημιουργώντας ένα username και password με το email σας. Στη συνέχεια μπορείτε να παραμείνετε συνδεδεμένοι (signed-in) για όσο χρονικό διάστημα θέλετε.
Για να δείτε μία ταινία που σας ενδιαφέρει, θα πατήσετε το κουμπί της Ενοικίασης (Rent) με μηδενικό κόστος και θα ακολουθήσετε τα βήματα που εμφανίζονται στην οθόνη, δηλαδή την επιβεβαίωση της ενοικίασης. Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε λίστα με τις ταινίες που σας ενδιαφέρουν για μελλοντική θέαση (Add to my list).
Με την ενοικίαση της ταινίας, μπορείτε πλέον να πατήσετε κατευθείαν Aναπαραγωγή (Play now). Επιπλέον θα σας έρθει email στη διεύθυνση που δηλώσατε με το αποδεικτικό της ενοικίασης και το link της ταινίας, σε περίπτωση που θέλετε να την παρακολουθήσετε αργότερα.
Αφού ξεκινήσετε να βλέπετε την ταινία, θα έχετε στη διάθεσή σας συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για την παρακολούθησή της. Εάν δεν την παρακολουθήσετε εντός αυτού του διαστήματος, θα πρέπει να επαναλάβετε τη διαδικασία ενοικίασης, εφόσον βέβαια η ταινία είναι ακόμη διαθέσιμη και υπάρχουν "θέσεις".
Αναλυτικές πληροφορίες θα υπάρχουν αναρτημένες εντός της πλατφόρμας.
