«Σκοπός μου είναι να συνεισφέρω στην επείγουσα και αναπόφευκτη συζήτηση που έχει ανοίξει στη χώρα μου, τη Λατινική Αμερική, σε όλο τον κόσμο, γύρω από την απάνθρωπη φύση της παγκοσμιοποίησης. Την ίδια στιγμή με ενδιαφέρει να αποδείξω πως ένας διαφορετικός κόσμος είναι πιθανός.»
Ηταν 21 Μαΐου του 1991 όταν ο Φερνάντο Σολάνας πυροβολήθηκε έξι φορές στα πόδια, αποτέλεσμα της έντονης πολιτικής του συμμετοχής στα κοινά και της κριτικής του στη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Αργεντίνου Πρόεδρου Κάρλος Μένεμ. Ο,τι απέμεινε από αυτήν την ταραγμένη περίοδο ήταν μια αναπηρία στην κίνηση, αλλά και ένα πείσμα που οδήγησε τον 56χρονο τότε δημιουργό να θέσει υποψηφιότητα για τη Γερουσία του Μπουένος Αϊρες και να εκλεγεί το 1992, παραμένοντας στο κοινοβούλιο μέχρι και το 1997.
Στην πραγματικότητα, ο Φερνάντο Σολάνας δεν σταμάτησε ποτέ ούτε να συμμετέχει στα κοινά, ούτε να γράφει και να σκηνοθετεί, διασχίζοντας μισό αιώνα σινεμά και Ιστορίας με την ενεργητικότητα ενός βαθιά πολιτικού ανθρώπου και την παιδικότητα ενός αεικίνητου δημιουργού που άφησε ανεξίτηλο το σημάδι του όχι μόνο στην λατινοαμερικανική παραγωγή αλλά και στη διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου για ένα σινεμά «απελευθερωμένο από τους περιορισμούς της καπιταλιστικής παραγωγής και διανομής».
Ο Φερνάντο Σολάνας την εποχή του «La Hora de los Hornos»
La Hora de los Hornos
Πίσω στο 1968, λίγο μετά τη δεύτερη μικρού μήκους ταινία του («Reflexión Ciudadana», 1963) και ενώ είχε ήδη ιδρύσει τη δική του εταιρία παραγωγής, ο Φερνάντο Σολάνας, μαζί με το φίλο και συνεργάτη του, Οκτάβιο Γκετίνο, γύρισε στα κρυφά το ντοκιμαντέρ «La Hora de los Hornos» διάρκειας 255 λεπτών, μια ενδελεχή καταγραφή της νεοαποικιοκρατίας και της βίας στην Αργεντινή. Σε διανομή των εργατικών σωματείων και φοιτητικών οργανώσεων, το φιλμ έγινε το πιο επιδραστικό πολιτικό ντοκιμαντέρ της εποχής και σύμφωνα με τον θεωρητικό Χόρχε Ραφινέλι υπήρξε ταυχρόνα «όργανο αριστερής πολιτικής και κοινωνικής διαμαρτυρίας, μανιφέστο, εκπαιδευτικός κινηματογραφικός διάλογος, δοκίμιο πολιτιστικής ερμηνείας της Λατινικής Αμερικής και της Αργεντινής ειδικότερα, φιλμικό κολάζ που συγκεντρώνει κομμάτια από άλλες ταινίες της εποχής, απόδειξη για τον εκδημοκρατισμό των εικόνων, ανεπίσημη ιστορία και μαζί η πιο αμφιλεγόμενη ταινία της δεκαετίας του ΄60.»
Μαζί με τον Οκτάβιο Γκετίνο και τον Γεράρδο Βαλέχο, ο Φερνάντο Σολάνας ίδρυσε την ομάδα «Cine Liberación» και το 1969 κυκλοφόρησαν το μανιφέστο «Προς ένα Τρίτο Σινεμά» (διαβάστε το ολόκληρο στα αγγλικά εδώ), συνεχίζοντας ακούραστα και διακινδυνεύοντας την ακεραιότητά τους να καταγράφουν την ταραγμένη πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη Λατινική Αμερική.
Los Hijos de Fierro, 1972
Ο Νότος, 1988
To 1972, o Σολάνας ξεκίνησε να γυρίζει την πρώτη του ταινία, το «Los Hijos de Fierro», μια αλληγορία για την πολιτική κατάσταση στην Αργεντινή που ολοκλήρωθηκε το 1977, εξόριστος πλέον από την χώρα, κάτοικος πρώτα της Ισπανίας και μετά της Γαλλίας. Η ταινία προβλήθηκε στο Δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών στο Φεστιβάλ των Καννών και απαγορεύθηκε στην Αργεντινή.
Με την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη χώρα το 1983, ο Σολάνας επέστρεψε στη χώρα. Σκηνοθέτησε το 1985 την ταινία «El exilio de Gardel: Tangos» με Αργεντίνους που ζούσαν στο Παρίσι τη δεκαετία του '70 κερδίζοντας Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Tο 1988 κερδίζει το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάννες με το «Νότο», την πιο διάσημη ταινία του που αφηγείται με υπόκρουση την ανεξίτηλη μουσική του Αστορ Πιατσόλα, την ιστορία ενός άνδρα που αποφυλακίζεται αλλά αντί να επιστρέψει στη συζυγό του περιπλανιέται σε μια φαντασιακή νύχτα στο Μπουένος Αϊρες συναντώντας ανθρώπους από το παρελθόν του και ζώντας ξανά τα γεγονότα που τον οδήγησαν στην φυλακή.
Μέχρι και το 2008 συνέχισε να σκηνοθετεί ντοκιμαντέρ και ταινίες μυθοπλασίας, ενώ έβαλε υποψηφιότητα για την ηγεσία του σοσιαλιστικού κόμματος το 2007, εκλέγηκε ξανά στη Γερουσία από το 2013 μέχρι το 2019, όταν και ανέλαβε δράση ως πρεσβευτής καλής θέλησης της Unesco. Στο Παρίσι όπου και ζούσε από το 2019 έπεσε θύμα της νόσου Covid-19. Μια (πολιτική) μάχη που δεν κατάφερε να κερδίσει.
Δείτε εδώ σε τρία μέρη το «La Hora de los Hornos» του Φερνάντο Σολάνας με αγγλικούς υπότιτλους:
Διαβάστε εδώ το κείμενο του κοινωνιολόγου Χρήστου Δερμεντζόπουλου, όπως δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ιδεοκίνηση:
