Οπως αναφέρει το επίσημο δελτίο Τύπου του Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου «στο επίκεντρο της φετινής 31ης έκδοσης είναι ο πλούσιος, πολύμορφος και συχνά αναπάντεχος κόσμος της γυναίκας. Το φεστιβάλ επαναφέρει τους ποικίλους ρόλους της γυναίκας μέσα από τον κινηματογράφο, όχι μόνο τον πρόσφατο, αλλά και τον παλιότερο. Αν το μέλλον είναι γυναίκα, όπως έλεγε πριν από 34 χρόνια ο Μάρκο Φερέρι, σήμερα, το μέλλον αυτό είναι κιόλας εδώ, γι’ αυτό και το 31ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου αποφάσισε να δώσει, στο φετινό του πρόγραμμα, τον πρώτο ρόλο στη γυναίκα».
ΠΡΕΜΙΕΡΑ
Σε πανελλήνια πρεμιέρα θα προβληθεί στην αυλαία του Φεστιβάλ το «Ευφορία» (Euforia), η νέα ταινία της Βαλέρια Γκολίνο, που περνάει για δεύτερη φορά πίσω από την κάμερα. Μετά την προβολή της στις Κάννες και πριν την έξοδό της στις ελληνικές αίθουσες από τη StraDa Films, η «Ευφορία» θα προβληθεί ως ταινία έναρξης του 31ου Πανοράματος Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου. Η τελετή έναρξης του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου στον κινηματογράφο Ιντεάλ, όπου θα παρευρεθεί η ελληνο-ιταλικής καταγωγής σταρ και θα συζητήσει με το κοινό. Εισιτήρια για την τελετή έναρξης προπωλούνται στον κινηματογράφο Ιντεάλ.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Οπως κάθε χρόνο, στο Διεθνές Διαγωνιστικό Τμήμα του φεστιβάλ συμμετέχουν πρόσφατες ευρωπαϊκές παραγωγές που διεκδικούν το βραβείο του Πανοράματος. Τα φετινά βραβεία θα απονείμουν οι επιτροπές της Διεθνούς Ομοσπονδίας Κριτικών Κινηματογράφου (FIPRESCI), της Πανελλήνιας Ενωσης Κριτικών Κινηματογράφου (Π.Ε.Κ.Κ) και την επιτροπή σκηνοθετών του Πανοράματος, ενώ το βραβείο κοινού θα απονείμει επιτροπή αναγνωστών του περιοδικού «Αθηνόραμα».
«Αγάπη/Agape» (2017, Κροατία, 87’) του Μπράνκο Σμιντ | Ο βετεράνος Κροάτης δημιουργός, ένας από τους χαρακτηριστικούς εκπροσώπους της χώρας, επιστρέφει με το «Αγάπη», μια αιχμηρή κριτική της παρηκμασμένης κοινωνίας, των εκκλησιαστικών πρακτικών και της παραμελημένης νεολαίας.
«Μόνη στο Γάμο μου/Alone at my wedding» (2018, Βέλγιο, 121’) της Μάρτα Μπέργκμαν | Η Ρουμάνα Μάρτα Μπέργκμαν κάνει το σκηνοθετικό της ντεμπούτο στη μεγάλου μήκους με μία ταινία για το ταξίδι της νεαρής Ρομά Πάολα που προσπαθεί να ξεφύγει από τις παραδόσεις που την πνίγουν.
«Η Ευγενική Αδιαφορία του Κόσμου/The Gentle Indifference of the World» (2018, Καζακστάν, Γαλλία, 100’) του Αντικάν Γιερζάνοφ | Μια επική ιστορία αγνής αγάπης σε έναν κόσμο εμμονικό με τον πλούτο και την εξουσία από τον ανεξάρτητο σκηνοθέτη Adilkhan Yerzhanov. Η ταινία επιλέχθηκε στην κατηγορία «Ενα Κάποιο Βλέμμα» στο Φεστιβάλ των Κανών.
«Jumpman/Podbrosy» (2018, Ρωσία, Ιρλανδία, Λιθουανία, Γαλλία, 90’) του Ιβάν Τβερντόφσκι | Η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του Ρώσου σκηνοθέτη με θέμα ένα αγόρι που πάσχει εκ γενετής από αναλγησία. Η ταινία απέσπασε την «Ειδική Μνεία της Επιτροπής» στο φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.**
«Suleiman Mountain/ Sulayman too» (2017, Ρωσία, Κιργιστάν, 101’) της Ελιζαβέτα Στισόβα | Η Ρωσίδα σκηνοθέτης κάνει το εντυπωσιακό της ντεμπούτο με μια ασυνήθιστη ιστορία με φόντο τα βουνά της Κιργιζίας για έναν άντρα που ζει στο περιθώριο, τις δύο του γυναίκες και τον εξαφανισμένο γιο του.
«Η Δίκη/Process» (2018, Ολλανδία, 125’) του Σεργκέι Λοζνίτσα Το ντοκιμαντέρ του πολυβραβευμένου Ρώσου δημιουργού ανασύρει ιστορικά επίκαιρα για να παρουσιάσει μια από τις πρώτες δίκες που ενορχήστρωσε ο Στάλιν, στην οποία εισαγγελείς, μάρτυρες, κατηγορούμενοι και δικαστές ψεύδονται στο κοινό και τον ίδιο τους τον εαυτό.
«Μύγες του Χειμώνα/Vsechno Bude» (2018, Τσεχία, Σλοβενία, Πολωνία, Σλοβακία, Γαλλία, 85’) του Ολμο Ομέρζου | Ενα κωμικό road-trip που εξυμνεί την αθωότητα και τον αυθορμητισμό της νιότης από τον Σλοβένο δημιουργό, βραβευμένο με το Βραβείο Καλύτερου Σκηνοθέτη στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι.
«Η Tέχνη Kαταστρέφει/Back Held Hands» (2017, Ελλάδα, 104’) του Νίκου Κορνήλιου | Μέσα από τις σχέσεις μιας οικογένειας ηθοποιών κι έναν «Μάκβεθ για τρεις», ο έμπειρος Νίκος Κορνήλιος καταθέτει μία ταινία για την πνευματική κορυφή και την ασυλία της μεγαλοφυΐας. Με τους Κώστα Αρζόγλου, Ορόρα Μαριόν και Κάτια Λεκλέρκ Ο' Γουόλις στους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Η ταινία συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κιν/φου του Σάο Πάολο και το 58ο Διεθνές Φεστιβάλ Κιν/φου Θεσσαλονίκης.
«Παύση/Pause» (2018, Ελλάδα, Κύπρος, 96’) της Τώνιας Μισιαλή | Στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο στη μεγάλου μήκους, η Τώνια Μισιαλή προσεγγίζει το διαχρονικό θέμα της φθοράς των σχέσεων μέσα στο γάμο. Η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο διαγωνιστικό τμήμα «East of the West» του Κάρλοβι Βάρι.
«Μια Ιστορία Χωρίς Ονομα/Una Storia Senza Nome» (2018, Ιταλία, 110’) του Ρομπέρτο Αντο | Δύο χρόνια μετά τις «Εξομολογήσεις», ο καυστικός Ρομπέρτο Αντο επιστρέφει με μία ευφυή ντραμεντί για τη δύναμη του σινεμά.
«Les Εstivants/The summer house» (2018, Ιταλία – Γαλλία, 127’) της Βαλέρια Μπρούνι Τεντέσκι | Πρόκειται για μία ημι-αυτοβιογραφική ταινία, με την ίδια τη Tedeschi να υποδύεται μία πρόσφατα διαζευγμένη σκηνοθέτρια.
H ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΙΚΟΝΑ ΣΕ ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΒΟΛΗ
Το τμήμα «Η διεθνής εικόνα σε πρώτη προβολή» περιλαμβάνει έξι ταινίες φετινής παραγωγής που συμμετείχαν σε μεγάλα διεθνή φεστιβάλ, οι οποίες παρουσιάζονται σε avant-premiere στο πλαίσιο του 31ου Πανοράματος. Αυτές είναι οι: «Aϊκα/Ayka» του Καζάκου σκηνοθέτη Σεργκέι Νβορτσεβόι, υποψήφια για το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Κανών, που θα προβληθεί στην τελετή λήξης του φεστιβάλ, «Dovlatov» του Rώσου σκηνοθέτη Αλεκσέι Αλεκσέγιεβιτς Γκερμάν, υποψήφια για Χρυσή Αρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου, «Yuli», ένα οικογενειακό δράμα με φόντο την ισπανική κρίση από τη σκηνοθέτρια Ισιά Μπολέν, «Η Επαφή», η σπονδυλωτή ταινία του Τώνη Λυκουρέση, «Τα Δάκρυα του Βουνού» για την οδύσσεια μιας συντροφιάς μαστόρων πέτρας του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: 7 ΓΥΝΑΙΚΕΣ - 7 ΤΑΙΝΙΕΣ
Οι επτά ταινίες του παγκόσμιου σινεμά που επιλέχτηκαν για το αφιέρωμα έχουν σαν κομβική, χαρακτηριστική, απόλυτη πρωταγωνίστρια μια γυναίκα. Αυτές είναι: «Γαλάζιος Αγγελος» του Γιόζεφ φον Στέρνμπεργκ που καταξίωσε την Μάρλεν Ντίτριχ στο διεθνές στερέωμα, «Ζούσε τη Ζωή της», μία από τις σπουδαιότερες ταινίες της νουβέλ βαγκ με πρωταγωνίστρια τη μούσα του Ζαν-Λικ Γκοντάρ, Ανα Καρίνα, το αριστούργημα της 7ης τέχνης «Ερωτες χωρίς Φραγμό» του Ινγκμαρ Μπέργκμαν, η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του Λούις Μπουνιουέλ, η «Ωραία της Ημέρας», με πρωταγωνίστρια την Κατρίν Ντενέβ, η «Διπλή ζωή της Βερόνικα», το φιλμ που καθιέρωσε τον Κριστόφ Κισλόφσκι στην παγκόσμια κινηματογραφία, το «Ορλάντο» της πολυσχιδούς σκηνοθέτριας Σάλι Πότερ και «Η Χρυσομαλλούσα» του Τώνη Λυκουρέση, που φέτος κλείνει 40 χρόνια από την πρεμιέρα της το 1978.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ / ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ ΕΜΠΝΕΟΥΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ
Τμήμα αφιερωμένο σε ταινίες βασισμένες σε βιβλία που έγραψαν συγγραφείς, οι οποίοι ξεκίνησαν την καριέρα τους ως δημοσιογράφοι – αφιέρωμα που διοργανώνεται μαζί με το Μορφωτικό Τμήμα της ΕΣΗΕΑ. Σ’ αυτό θα προβληθούν ταινίες από δημοσιογράφους/συγγραφείς όπως ο Τζακ Λόντον («Ο Θαλασσόλυκος» του Μάικλ Κέρτιζ), ο Ερνεστ Χέμινγουεϊ («Να Εχεις και να μην Εχεις» του Χάουορντ Χοκς), ο Αλμπέρτο Μοράβια («Η Περιφρόνηση» του Ζαν-Λικ Γκοντάρ), ο Εντγκαρ Άλαν Πόε («Το Εκκρεμές της Αγωνίας» του Ρότζερ Κόρμαν), ο Σάμιουελ Φούλερ («ParkRow», που σκηνοθέτησε ο ίδιος), ο Χάντερ Τόμσον («Φόβος και Παράνοια στο Λας Βέγκας» του Τέρι Γκίλιαμ), ο Νίκος Καζαντζάκης («Ο Τελευταίος Πειρασμός» του Μάρτιν Σκορσέζε) και ο Βασίλης Βασιλικός («Ζ» του Κώστα Γαβρά).
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΤΑΚΗΣ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ
Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Παπατάκη, το Πανόραμα παρουσιάζει ρετροσπεκτίβα στο έργο ενός από τους σπουδαιότερους δημιουργούς της διασποράς. Στο πλαίσιο του αφιερώματος θα προβληθούν: «Οι Αβυσσοι» (1963), που βασίστηκε στο θεατρικό έργο του Ζαν Ζενέ «Οι Δούλες» και αποτέλεσε αντικείμενο ανάλυσης πολλών Γάλλων διανοητών, «Οι Βοσκοί» (1967), μια αλληγορία της κοινωνίας την εποχή της χούντας, «Gloria Mundi» (1976), που προκάλεσε αντιδράσεις και αποσύρθηκε από τα σινεμά του Παρισιού την πρώτη εβδομάδα προβολής της, «Η Φωτογραφία» (1986) μία από τις πιο λυρικές δημιουργίες του Νίκου Παπατάκη και «Ο Ισορροπιστής» (1992), ένα ιδιαίτερο και αποκαλυπτικό πορτραίτο του συγγραφέα, ποιητή και λάτρη του τσίρκου Ζαν Ζενέ.
ΑΦΙΕΡΩΜΑ: ΤΩΝΙΑ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ ΚΑΙ ΦΡΙΝΤΑ ΛΙΑΠΠΑ
Το 31ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου αποτίει φόρο τιμής σε δύο ελληνίδες δημιουργούς που ξεχώρισαν στον ανδροκρατούμενο, εγχώριο κινηματογραφικό χώρο και άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους. Δυόμιση δεκαετίες μετά το θάνατό τους, το έργο των Φρίντα Λιάππα και Τώνια Μαρκετάκη εξακολουθεί να χαίρει μαζικής αποδοχής και να εμπνέει νέες και νέους κινηματογραφιστές. Οι ταινίες του αφιερώματος είναι: «Οι Δρόμοι της Αγάπης είναι Νυχτερινοί» (Σκην. Φρίντα Λιάππα, 1981, 90’), «Ηταν Ενας Ησυχος Θάνατος» (Σκην. Φρίντα Λιάππα, 1986, 88’), «Τα Χρόνια της Μεγάλης Ζέστης» (Σκην. Φρίντα Λιάππα, 1991, 104’), «Η Τιμή της Αγάπης» (Σκην. Τώνια Μαρκετάκη, 1984, 110’), *«Κρυστάλλινες Νύχτες» *(Σκην. Τώνια Μαρκετάκη, 1992, 138’)
ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΒΟΛΕΣ
Στο πλαίσιο των ειδικών προβολών, το Πανόραμα διοργανώνει τρεις μίνι αφιερωματικές προβολές στη μνήμη του σκηνοθέτη και συγγραφέα Κώστα Βρεττάκου, στον Ιάπωνα Ακίρα Κουροσάουα (σε συνεργασία με την ΠΕΚΚ) και στον Δανό Κάρλ Θίοντορ Ντράγιερ.
Το πάθος της Ζαν Ντ’ Αρκ του Καρλ Θίοντρο Ντράγιερ (1928, Γαλλία, 97’)
Από τα αριστουργήματα του Βωβού Κινηματογράφου, η ταινία ακολουθεί το χρονικό της δίκης της Ιωάννας της Λωραίνης. Βασισμένη στα αυθεντικά ιστορικά πρακτικά της δίκης, θεωρείται ορόσημο στην ιστορία του σινεμά, τόσο λόγω της άρτιας παραγωγής, των εκπληκτικών σκηνικών και των αυθεντικών κοστουμιών, όσο και για την εξαιρετική αμεσότητα και μαεστρία του Dreyer. Εμβληματική η ερμηνεία της Maria Falconetti, η οποία συχνά αναφέρεται ως μία από τις καλύτερες ερμηνείες όλων των εποχών. Η ταινία θα προβληθεί την Κυριακή 25 Νοεμβρίου συνοδεία ζωντανής, πρωτότυπης μουσικής από τον συνθέτη Νίκο Πλάτανο.
Ο Kαταδικασμένος του Ακίρα Κουροσάουα (1952, Ιαπωνία, 143’)
Ο Κένζι Γουατανάμπε είναι ένας δημόσιος υπάλληλος που μαζί με τους υπολοίπους εργαζόμενους στο γραφείο του δεν κάνει απολύτως τίποτα. Έπειτα από ιατρικές εξετάσεις μαθαίνει πως πεθαίνει από καρκίνο και η τελευταία του επιθυμία είναι να δώσει κάποιο νόημα στη ζωή του. Η ταινία ήταν υποψήφια για τη Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου
Τα παιδιά της Χελιδόνας του Κώστα Βρεττάκου (1987, Ελλάδα, 118’)
Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου έξι αδέλφια από το χωριό Χελιδόνα, χωρίζονται. Τα τρία στρατολογούνται στους αντάρτες και τα υπόλοιπα πηγαίνουν στην πόλη, σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Όταν 40 χρόνια μετά ένα από τα αδέλφια πεθαίνει, τα υπόλοιπα μαζεύονται στο χωριό τους. Κοιτάνε τις ζωές τους, συζητούν, θυμούνται, κάνουν αυτοκριτική. Η ταινία κέρδισε Βραβεία και τις Διακρίσεις στο 28ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης το 1987.
ΜΙΚΡΟΥ ΜΗΚΟΥΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΠΟ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ ΣΧΟΛΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ
Προβολή των ταινιών σπουδαστών δύο φιλόδοξων κινηματογραφικών σχολών, της Horme Pictures και του New York College. Στην 31η του έκδοση, το φεστιβάλ θα προβάλλει εννιά ταινίες μικρού μήκους.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Εικαστική έκθεση «7» σε επιμέλεια Γιάννη Ψυχοπαίδη 7 γυναίκες δημιουργοί επιλέγουν 7 ταινίες από τον ελληνικό και ευρωπαϊκό κινηματογράφο και συνομιλούν εικαστικά μαζί τους. | Συμμετέχουν: Ιφιγένεια Αβραμοπούλου, Πένυ Μονογιού, Αλίκη Παππά, Βάσω Τζούτη, Δέσποινα Τσάκνη, Δέσποινα Φλέσσα, Έλενα Χασαλεύρη | Εγκαίνια: Τρίτη 13 Νοεμβρίου στις 19.00, Γκαλερί ΣΤΟart Κοραή (Κοραή 4-εντός στοάς) | Διάρκεια έκθεσης: Έως 6 Δεκεμβρίου, Δευτέρα - Παρασκευή, 10.00-20.00
Masterclass: Βαλέρια Γκολίνο | Η σκηνοθέτης και ηθοποιός θα μοιραστεί με τους φερέλπιδες δημιουργούς και τους λάτρεις του κινηματογράφου την πολυετή εμπειρία της στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα. | Τετάρτη 21 Νοεμβρίου στις 12.00, Αίθουσα Μορφωτικού Ιδρύματος ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20, 3ος όρ.)
Ανοιχτή συζήτηση: «Η γυναίκα στον ελληνικό κινηματογράφο» | Τετάρτη 23 Νοεμβρίου στις 12.00, Βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24)
Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου 2018
Επιτροπές Διαγωνιστικού Τμήματος | Τα μέλη της κριτικής επιτροπής Επιτροπή της ΠΕΚΚ είναι οι κριτικοί κινηματογράφου: Γιάγκος Αντίοχος, Κώστας Ζαλίγκας, Γιάννης Παπαδόπουλος. | Την κριτική επιτροπή της FIPRESCI απαρτίζουν οι: Mariola Wiktor από την Πολωνία (Kino, Magazyn Filmowy), Maksim Kaziuchits από τη Ρωσία (Telecinet, Iskusstvo Kino) και Νέστορας Πουλάκος (αρχισυντάκτης Vakxikon.gr). | Η επιτροπή του Πανοράματος αποτελείται από τους σκηνοθέτες: Βασίλης Βαφέας, Μαρίνα Δανέζη και Τώνης Λυκουρέσης.
Το βραβείο κοινού απονέμει 5μελής επιτροπή αναγνωστών του περιοδικού «Αθηνόραμα».
Εισιτήρια
Γενική είσοδος: 5€ (εξαιρούνται οι τελετές έναρξης & λήξης)
Κάρτα διαρκείας 5 προβολών: 15€
Κάρτα διαρκείας 10 προβολών: 30€
Όπως κάθε χρόνο, δίνεται η δυνατότητα σε ανέργους και ΑμεΑ να παρακολουθήσουν δωρεάν τις ταινίες του προγράμματος. Συγκεκριμένα, θα διατίθενται για κάθε προβολή 10 δωρεάν εισιτήρια, τα οποία οι ενδιαφερόμενοι θα προμηθεύονται από τα ταμεία των κινηματογράφων 45 λεπτά πριν την έναρξη της προβολής, με σειρά προσέλευσης, μέχρι εξαντλήσεώς τους. Για την ελεύθερη είσοδο είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία του ενδιαφερομένου, η επίδειξη της επικυρωμένης και σε ισχύ κάρτα ανεργίας ή αναπηρίας, καθώς και η αστυνομική ταυτότητα.
Το Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου διοργανώνεται υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Νίνου Φένεκ-Μικελίδη.
