Φεστιβάλ / Βραβεία

Ο Νάνι Μορέτι και ο Πάπας της διπλανής πόρτας

στα 10

Σε μια από τις πλέον πολιτικές στιγμές του μέχρι τώρα φεστιβάλ Καννών, ο Νάνι Μορέτι παραδίδει με το «Εχουμε Πάπα» μια διασκεδαστική, φιλοσοφημένη, επίκαιρη και βαθιά ανθρώπινη σάτιρα γύρω από τη σημασία του να είσαι ...ηγέτης.

Ο Νάνι Μορέτι και ο Πάπας της διπλανής πόρτας
Χάσαμε τον Πάπα!

Υπάρχουν άνθρωποι που είναι γεννημένοι ηγέτες και άνθρωποι που είναι γεννημένοι για να ακολουθούν ηγέτες. Ο Καρδινάλιος Μελβίλ ανήκει στους δεύτερους και η «μαγειρεμένη» εκλογή του στη θέση του νέου Πάπα θα τον βρει απροετοίμαστο. Την πιο κρίσιμη στιγμή για τον ίδιο και για την Καθολική Eκκλησία, θα αρνηθεί να βγει στο μπαλκόνι του Βατικανού για να χαιρετήσει το πλήθος, αφήνοντας τις χιλιάδες των πιστών, τα τηλεοπτικά δίκτυα και δύο δισεκατομμύρια πιστούς χωρίς ηγέτη. Με μια αναπάντεχη κραυγή, θα εκτονώσει την πίεση που νιώθει για το βάρος που του ανατέθηκε και σε μια απόφαση της στιγμής θα εγκαταλείψει το Βατικανό για να ζήσει ως ένας ακόμη άνδρας της διπλανής πόρτας.

Ξαναβρίσκοντας τη φόρμα του, μετά το άνευρο και χοντροκομμένο «Ο Αλιγάτορας» του 2006 (επίσημη συμμετοχή στο Διαγωνιστικό τμήμα των Καννών), ο Νάνι Μορέτι μοιράζει τον κινηματογραφικό του χρόνο ανάμεσα στο Βατικανό (εκεί όπου βρίσκονται οι αναστατωμένοι από τις εξελίξεις καρδινάλιοι) και τους δρόμους της Ρώμης (εκεί όπου θα περιπλανηθεί ο Μελβίλ ανάμεσα στις συνεδρίες του με μια ψυχαναλύτρια). Και το κάνει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που μοιράζει την κινηματογραφική του αφήγηση ανάμεσα στη σάτιρα και το δράμα. Το τεντωμένο σχοινί στο οποίο πατάει δείχνει, ωστόσο, να αντέχει ακόμη και όταν αρνείται να εμβαθύνει στο παρελθόν και την «αμφιβολία» του Μελβίλ ή όταν το βλέμμα του παραμένει υπερβολικά «απαλό» απέναντι στα όσα συμβαίνουν μέσα από τις κλειστές πόρτες του Βατικανού.

Ο Μορέτι είναι φανερό πως θέλει να εξανθρωπίσει τους (θρησκευτικούς) ηγέτες, περισσότερο από ότι να τους κοροιδέψει. Και για να τα καταφέρει καταφεύγει στην καθαρή κωμωδία. Το παιχνίδι του με στερεότυπα που ο καθένας μπορεί να έχει στο μυαλό του για όσα μπορεί ή δεν μπορεί να κάνει ένας Πάπας αποδεικνύεται ευφυές. Το εύρημα του ψυχαναλυτή (τον υποδύεται ο ίδιος) που θα κληθεί ως ύστατη λύση «ανάρρωσης» του νεοεκλεγέντα Πάπα και τελικά θα παραμείνει στο Βατικανό, λειτουργεί ιδανικά ως το τρίτο μάτι σε όσα δεν θα μπορούσε ποτέ κανείς να αποκαλύψει για την καθημερινότητα των Καρδινάλιων. Και η θέα ενός Βατικανού που μοιάζει με ερασιτεχνικό ανέβασμα ενός θεατρικού έργου του παραλόγου δεν μπορεί παρά να αφήνει με ένα μειδίαμα στα χείλη τις αιχμές ενός αριστερού για το ακατανόητο της εκκλησιαστικής πίστης.

Πίσω από την κωμωδία, όμως, κρύβεται το δράμα. Η μελαγχολική διαδρομή του Μελβίλ (ένας υποδειγματικός Μισέλ Πικολί - φαβορί ήδη για το βραβείο ανδρικού ρόλου) στη ζωή που δεν έζησε, η ανικανότητα των καρδινάλιων να αντιληφθούν το ψέμα μέσα στο οποίο ζουν, η ανυπομονησία των πιστών για κάτι που έχει να κάνει περισσότερο με τους ίδιους παρά με αυτό που θα τους προσφέρει ο ηγέτης που περιμένουν.

Ακριβώς δηλαδή η επίκαιρη πολιτική ματιά του Μορέτι στους σημερινούς ηγέτες (τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι και όχι μόνο!) που θα αρκούσε να σκεφτούν μια δεύτερη φορά αν μπορούν να σηκώσουν το βάρος των καθηκόντων τους ή να παραδεχτούν για το καλό όλων πως μερικοί άνθρωποι είναι καλύτερο να μένουν ...της διπλανής πόρτας.