Land of Hopes and Dreams Ο Τομ Χανκς στα σκαλιά του Μνημείου του Λίνκολν. Να παίρνει πάσα από τον Μπρους Σπρίνγκστιν, ο οποίος ξεκινάει τη γιορτή της δημοκρατίας, την παραδοσιακή φιέστα για την ορκομωσία ενός νέου Προέδρου, που όμως χθες βράδυ ήταν πολύ διαφορετική, με το γνωστό πολιτικό τραγούδι του «Land of Hopes and Dreams». Για την Αμερική που έστεκε πάντα ως Γη της Επαγγελίας και καλωσόριζε τα χέρια των μεταναστών που την έχτισαν.
Κενές σημειολογίες θα πείτε. Ξέρουμε ποια είναι και η κυνική αλήθεια. Σωστά. Ομως, καμιά φορά, και η σημειολογία είναι εξαιρετικά σημαντική: αν τη χάσεις (όπως με 4 χρόνια Τραμπ), καταλαβαίνεις την ασυδοσία της ανηθικότητας. Αν το μήνυμα που σπείρεις εκεί έξω είναι μιας διχασμένης χώρας που κλείνει σύνορα και χτίζει τείχη (εμείς/αυτοί), αυτό που θα θερίσεις θα είναι κάτι πολύ σκοτεινό κι, ίσως ανεπίστρεπτα, τραυματικό.
Κι αν σε κάτι είναι καλοί οι Αμερικανοί, το ξέρουμε κι από το σινεμά τους, είναι στην αφήγηση. Στη σημειολογία. Οπότε χθες, καθόλου τυχαία δεν μάς περίμενε ο Τομ Χανκς με φωτισμένο το άγαλμα του Λίλκολν πίσω του. Καθόλου τυχαία δεν άνοιξε τη φιέστα ο Μπρους Σπρίνγκστιν με τους στίχους «Tomorrow there'll be sunshine / And all this darkness past.»
Mr. Hanks Goes to Washington Ο Τομ Χανκς, με τη στάση και τη συμπεριφορά του μέσα στα χρόνια, έχει αποτελέσει το σύμβολο της ευπρέπειας, κι όχι μόνο μέσα στα κλειστά όρια του Χόλιγουντ. Κάτι σαν τον Τζίμι Στιούαρτ της γενιάς μας. Για αυτό και χθες το βράδυ πήγε στην Ουάσινγκτον. Και παρουσίασε live μια γιορτή που στήθηκε αλλιώς: ένας Πρόεδρος που έριχνε ναρκισσιστκά και απροκάλυπτα συνεχώς τον προβολέα πάνω του έφυγε, κι ο νέος Πρόεδρος αποφασίζει να στρέψει το φως πίσω στη χώρα. Είπαμε: μανούλες οι Αμερικανοί στην αφήγηση.
Η Ορκομωσία μάς θυμίζει τα λόγια του Συντάγματός μας: αν δεν έχουμε τη χώρα που θέλουμε, να στρωθούμε τη φτιάξουμε.»
«Κανείς μπορεί να δει την Ορκομωσία ως μία παραδοσιακή τελετουργία. Συνηθίζεται. Ομως δεν ήταν ποτέ μόνο αυτό. Κάθε 4 χρόνια ακούμε να λέγεται δυνατά ένας όρκος. Τα λόγια που μάς υπενθυμίζουν τι σημαίνει Δημοκρατία. Τα λόγια που επανεκκινούν τη διαδρομή όλων μας: αν δεν έχουμε τη χώρα που θέλουμε, να στρωθούμε να τη φτιάξουμε.»
«Τα τελευταία χρόνια γίναμε μάρτυρες μιας βαθιάς διχόνοιας κι ενός ανησυχητικού πολέμιου κλίματος στη χώρα μας. Ομως σήμερα θα ξαναθυμηθούμε γιατί ονομάζόμαστε Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Η εφαρμογή των δημοκρατικών θεσμών, τα θεμέλια του πολιτεύματός μας, η ακεραιότητα του Συντάγματός μας. Οι ελπίδες και τα όνειρα (σ.σ. αναφορά στον Σπρίνγκστιν που προηγήθηκε) που όλοι μοιραζόμαστε. Αυτό κάνει την Αμερική, Αμερική. Οχι όσα διαφωνούμε.»
«Κανένας πεινασμένος. Το φαγητό είναι ανθρώπινο δικαίωμα. Η Αμερική δε θα γίνει καλύτερη χτίζοντας τείχη, αλλά στρώνοντας ένα τεράστιο τραπέζι για όλους»
The hands that built America Επί ένα δίωρο, τα βίντεο παρουσίαζαν τους αφανείς ήρωες - πολίτες που (είτε θεσμικά, είτε εθελοντικά) σε αυτά τα 4 χρόνια βοηθούσαν να ξαναγίνει, πραγματικά όμως, η Αμερική ένα καλύτερο μέρος. Πολίτες από διαφορετικές πολιτείες, κοινωνικά στρώματα, κουλτούρες, φύλο, θρησκεία, σεξουαλικό προσανατολισμό. Μετανάστες που βρήκαν μια δεύτερη ευκαιρία και επέστρεψαν τη χάρη, βοηθώντας τους γείτονές τους. Γιατροί, νοσηλευτές, δάσκαλοι. Μικρά παιδιά. Γιαγιάδες και παπούδες. Ακόμα κι αν όλο αυτό παρουσίαζε μια ουτοπία αλληλοβοήθειας και συνύπαρξης, ο συμβολισμός του ήταν και είναι και θα είναι αναγκαίος. Οσοι στέκονται σε αυτά τα σκαλιά κι απευθύνουν το λόγο στη λαϊκή μάζα, ας έχουν την πολιτική ουτοπία ως μήνυμα. Το φως κι όχι το σκοτάδι.
Ο Μπον Τζόβι επιλέγει Τζορτζ Χάρισον και στέλνει μήνυμα από τις ταράτσες του Νιου Τζέρσεϊ
Here Comes the Sun Ανάμεσά τους παρέλασαν και διάσημοι, αλλά μόνο ως guests. Αλλοι live, άλλοι με μαγνητοσκοπημένα βίντεο. Κι όχι μόνο πολιτικοί (από τον Ομπάμα και τον Κλίντον, μέχρι τον Τζορτζ Μπους που, αν και στην αντίπαλη πλευρά, στάθηκε δίπλα στο Σύνταγμα και την κοινή λογική αυτή την τετραετία). Από τον Μπρους Σπρίνγκστιν, τον Τζον Λέτζεντ, τους Foo Fighters, την Lady Gaga, τον Τζάστν Τίμπερλεϊκ, τον Μπον Τζόβι, μέχρι τον Τζον Στιούαρτ, την Κέρι Γουάσινγκτον, τον Λιν-Μάνιουελ Μιράντα και πολλούς άλλους, όλοι μίλησαν, τραγούδησαν, απήγγειλαν κάτι που είχε να κάνει με φως. «Here comes the sun» των Beatles («it's been a long and lonely winter»), «Feeling Good» της Νίνα Σιμόν («It's a new dawn, It's a new day, It's a new life»), «Times Like These» οι Foo Fighters («It's times like these you learn to live again/ It's times like these you give and give again / It's times like these you learn to love again»).
Κι είναι μόνο 22 χρονών
ThIs Hill we Climb Φυσικά είχε προηγηθεί η ίδια η ορκομωσία. Οπου και πάλι οι σημειολογικές ιδέες ήταν ξεκάθαρες: η πρώτη μη-λευκή Πρόεδρος Ανωτάτου Δικαστηρίου, Σόνια Σοτομαγιόρ, όρκισε την πρώτη γυναίκα, και πρώτο μη-λευκό πολιτικό, που κατέκτησε το αξιώμα του Αντιπροέδρου. Μια συγκλονιστική νεαρή μαύρη ποιήτρια, η 22χρονη Aμάντα Γκόρμαν, έγραψε και απήγγειλε ένα (σκληρό, αλλά αισιόδοξο) ποίημα («ThIs Hill we Climb») για την ημέρα και για τη χώρα της. Και, αρχικά μάς ξένισε, δεν υπήρχε κανένας λόγος να τραγουδήσει το κλασικό americana folk ύμνο «This Land is Your Land» μια ποπ σταρ ντίβα, εντελώς άλλου ρεπορτορίου. Τον τραγούδησε όμως η Τζένιφερ Λόπεζ γιατί, κάπου στη μέση, τον ούρλιαξε ισπανόφωνα. Λατίνοι μετανάστες, this land is your land.
«So proud of you» Αυτό ψιθύρισε ο Ομπάμα στην Κάμαλα Χάρις. Και οι δύο έσπασαν όρια. Απέδειξαν ότι όλα είναι πιθανά από εδώ και πέρα. Πόσα θα αλλάξουν και πόσο ριζικά και ουσιαστικά θα αλλάξουν, άγνωστο. Κι όχι πολύ αισιόδοξο: είναι παγκόσμιο φαινόμενο, κι όχι απλώς αμερικανικό, το σύστημα να βολεύεται και να εξυπηρετείται με τρόπους που το κάνουν ακλόνητο. Εξυπηρετεί η διχόνοια, ο ρατσισμός, ο άκρατος ωφελιμισμός (κακά τα ψέματα, στην Αμερική γεννήθηκε). Και πάλι όμως. Χθες το φως έπεσε εκεί ακριβώς που έπρεπε. Και, κάπως, το σκοτάδι μειώθηκε. Μαζεύτηκε στη γωνιά του. Δεν κατέβηκε με δάδες και συνθήματα μίσους στους δρόμους. Κάτι είναι κι αυτό.
Για όσους έχουν τη διάθεση και το χρόνο, εδώ τα βίντεο και από στιγμές της ορκομωσίας, αλλά και ολόκληρο το «Celbrating America», με παρουσιαστή τον Τομ Χανκς:
