Το πρωί τίποτα δεν φαινόταν έτοιμο. Δεκάδες φορτηγά μπροστά στο Berlinale Palast στην Potsdamer Platz ξεφόρτωναν προβολείς, γερανούς, κάμερες και ένα διπλωμένο κόκκινο χαλί που περίμενε να βρει την πανηγυρισκή του θέση: αυτό άλλωστε θα φωτογραφηθεί περισσότερο στις επόμενες έντεκα μέρες.
Το 73ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου διεξάγεται φέτος από τις 16 μέχρι και τις 25 Φεβρουαρίου. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες στο ειδικό τμήμα του site που ανανεώνεται συνεχώς.
To βράδυ όμως όλα ήταν έτοιμα για την μεγάλη πρεμιέρα. Το φωτισμένο Palast υποδέχθηκε τους πρώτους σταρ.
Από την Πρόεδρο της φετινής Κριτικής Επιτροπής Κρίστεν Στιούαρτ και τον Σον Πεν (που απόψε έχει την επίσημη πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ του «Superpower», για τις «υπερδυνάμεις» του ηθοποιού και νυν Προέδρου της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απέναντι στην ρωσική επέλαση), μέχρι τους πρωταγωνιστές της βραδιάς: την Ρεμπέκα Μίλερ που έφερε την νέα της ταινία «She Came to me» και τους πρωταγωνιστές της (Πίτερ Ντίνκλατζ, Αν Χάθαγουεϊ, Μαρίσα Τομέι, Τζοάνα Κούλιγκ) για να ανοίξουν την αυλαία της 73ης Berlinale.
Ξαφνικά όμως, ένας άντρας και μία γυναίκα πήδηξαν τα φράγματα του Palast, κάθισαν οκλαδών και (από ό,τι λέγεται) «κόλλησαν» τις παλάμες τους πάνω στο κόκκινο χαλί.
Ηταν η πρώτη πολιτική νότα της βραδιάς: οι ακτιβιστές που ανήκουν στην περιβαντολλογική οργάνωση Last Generation, θέλησαν να καταλάβουν για λίγο τους προβολείς και να περάσουν το μήνυμά τους: είμαστε η τελευταία γενιά σ' έναν βιώσιμο πλανήτη. Εχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Μετά από λίγα λεπτά, τα security του φεστιβάλ ξεκόλλησαν τους διαδηλωτές και η προσέλευση των καλεσμένων συνεχίστηκε.
Η βραδιά συνεχίστηκε όμως με πολιτικό μήνυμα. Πρώτο και δυνατότερο: μετά από 2 χρόνια lockdown, το φεστιβάλ διοργανώνεται με πλήρη προσέλευση - γιατί το σινεμά είναι ζωντανό και η διεθνής κινηματογραφία δηλώνει δυναμικά το παρών.
Αμέσως μετά, ο Σεν Πεν πήρε τη σκηνή και μίλησε για κάτι που απασχολεί όλους τους σκεπτόμενους Ευρωπαίους: πόσο ακόμα θα αντέξει η Ουκρανία και τι κάνουμε όλοι εμείς για να συνδράμουμε; Ο Πεν τόνισε ότι θεωρεί την αλά «Δαβίδ και Γολιάθ» αντίσταση της Ουκρανίας υποδειγματική. Και έδωσε πάσα στον επίσημο προσκεκλημένο της βραδιάς, τον Πρόεδρο Ζελένσκι που συνδέθηκε ζωντανά με το Palast, χαρακτηρίζοντάς τον «υπερήρωα» («Superpower» είναι κι ο τίτλος του ντοκιμαντέρ του Πεν).
Αντισταθείτε στο νέο Ευρωπαϊκό Τείχος. Το Τείχος ανάμεσα στην σκλαβιά και την ελευθερία...»
O Oυκρανός Πρόεδρος ζήτησε για ακόμα μία φορά την συμπαράσταση της παγκόσμιας καλλιτεχνικής σκηνής στην χώρα του και μίλησε για ένα νέο Τείχος: ενώ το Βερολίνο κλείνει 3 γεμάτες δεκαετίες που γκρέμισε το δικό του, ο Πρόεδρος Πούτιν ύπουλα κατασκευάζει το δικό του: «ένα τείχος ελεύθερων ανθρώπων και σκλάβων».
Είχε έρθει η ώρα όμως της πρώτης προβολής. Τα φώτα έσβησαν και η μεγάλη οθόνη είχε το λόγο. Το «She Came to Me», η νέα της Ρεμπέκα Μίλερ («Maggie's Plan», «The Private Lives of Pippa Lee», «Τhe Ballad of Rose and Jack»), η επίσημη πρώτη του φεστιβάλ, είναι μία ιδιοσυγκρασιακή, μαύρη, σουρεαλιστική ρομαντική κομεντί.
Eνας διάσημος νεοϋορκέζος συνθέτης Οπερας έχει εξαφανιστεί από τον καλλιτεχνικό κόσμο. Επαθε σοβαρή κατάθλιψη, έχασε την έμπνευσή του. Παντρεύτηκε την ψυχίατρό του, η οποία προσπαθεί να τον βοηθήσει να στηλωθεί ξανά και να τελειώσει το νέο του έργο που έχει σκαλώσει. Εχει και η ίδια τα δικά της προβλήματα: αναζητά ψυχική κάθαρση, αλλά το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να καθαρίζει με εμμονή το σπίτι («θα ήθελα να μπω με ένα Azax κι ένα σφουγγάρι και στις ψυχές των ασθενών μου»). Επιβάλλει στον άντρα της μια βόλτα για να πάρει καθαρό αέρα, να χαθεί στους δρόμους της πόλης, να βρει την μούσα του. Κι είχε δίκιο. Η μούσα του ήρθε σε αυτόν («She Came to me») με τον πιο απροσδόκητο τρόπο: μία καπετάνιος λάτζας (των μικρών πλοιάριων φορτηγών που κινούνται στον Ποταμό Χάντσον) με εμμονή να ερωτεύεται αγνώστους, προσκαλεί τον μπλοκαρισμένο συνθέτη στην καμπίνα της κι όλα ξαφνικά γίνονται ξεκάθαρα. Για να μπερδευτούν, φυσικά, πολύ από την επόμενη μέρα: εκείνος γράφει μία καταπληκτική Οπερα για τη γυναίκα που πάσχει από ερωτική εμμονή, η ίδια γίνεται stalker του, η ψυχίατρος λυγίζει από την εξέλιξη των γεγονότων κι αναζητά λύση στο Θεό. Δεν βοηθάει και το γεγονός ότι ο αριστούχος μοναχογιός τους κατηγορείται για σεξουαλικές σχέσεις με την ανήλικη κόρη της μετανάστριας καθαρίστριάς της, αλλά ταυτόχρονα θέλει και να την παντρευτεί...
Η Μίλερ θέλει να μιλήσει για τον έρωτα και την τέχνη, αρκετά φιλόδοξα: με ένα ensemble ηρώων που οι ζωές τους μπλέκονται σε μία εποχή που και οι ίδιοι είναι μπερδεμένοι, με μπόλικα locations (από τα προάστια του Μπρούκλιν, μέχρι την Metropolitan Opera και το εσωτερικό μιας πραγματικής λάντζας), με αρκετές φιλοσοφικές ιδέες για την ανικανότητα να έχεις έλεγχο στη ζωή.
Οι νευρώσεις των ηρώων της, το αδιέξοδο και η κρίση τους, έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Κανονικά ο έρωτας θα έπρεπε να δίνει κουράγιο, όχι να μάς διαλύει. Κι όμως, ο εφηβικός έρωτας κατηγορείται. Η ψυχολογική υποστήριξη μπερδεύεται με πραγματική αγάπη και δημιουργεί έναν γάμο εξάρτησης. Το όνειρο να ερωτευτείς χαρακτηρίζεται πάθηση και βρίσκεις τον εαυτό σου σε κλινική απεξάρτησης. Κι όταν ο πραγματικός έρωτας εισβάλει στη ζωή σου, δε θα σε ρωτήσει. Θα είναι άβολος, παρορμητικός. Ενα οπερετικό κρεσέντο συναισθημάτων που θα σου δώσει ζωή και θα σου διαλύσει την τακτοποιημένη σου ζωή.
Δεν έχεις έλεγχο. Οπως δεν έχεις έλεγχο και στην έμπνευσή σου, αν είσαι καλλιτέχνης. Θα φεύγει, θα έρχεται. Θα νομίζεις ότι την έχασες για πάντα.
Κάπως έτσι όμως αποδεικνύεται ότι και η Μίλερ δεν έχει τον απόλυτο έλεγχο. Οι ιδέες είναι εδώ, όπως και το σήμα κατατεθέν off beat, λοξό χιούμορ της. Η διακωμώδηση του σύγχρονου ανθρώπου και των εμμονών του ως κατάμαυρη παρωδία ξεφεύγει από τα όρια και δεν λειτουργεί. Μοιάζει υπερβολική, βεβιασμένη και αφύσικη. Η ειρωνία με την οποία κατασκευάζει τελικά το απόλυτο love story και happy end (ναι, φυσικά το κάνει επίτηδες, κλείνοντας το μάτι), ενώ επί 90 λεπτά το είχε κυνικά και συστηματικά αποκαθηλώσει, δεν μεταφράζεται επιτυχημένα.
Αυτό που χαζεύεις όμως είναι οι ηθοποιοί της. Ο Πίτερ Ντίνγκλατζ δίνει μία υπέροχα κλειδωμένη, αγχώδη, «μελανιασμένη» από την αυτολύπηση ερμηνεία. Στην Αν Χάθαγουεϊ ταιριάζει γάντι η υποχόνδρια screwball-εμμονή μίας Νεοϋορκέζας ψυχιάτρου. Η Μαρίσα Τομέι όμως κλέβει την παράσταση. Αβαφη, ώριμη, τολμηρά τσαλακωμένη παίζει σοβαρά τις χορδές του χιούμορ και της ευαισθησίας - χωρίς να χάσει νότα.
Στην επίσημη Συνέντευξη Τύπου, η σκηνοθέτης και οι πρωταγωνιστές μίλησαν για την σημασία του έρωτα. «Ο έρωτας και το μίσος κινούν τα νήματα της ζωής. Θέλω να πιστεύω ότι ο έρωτας περισσότερο από ποτέ στις εποχές μίσους που ζούμε» είπε η Μίλερ. «Θέλω να πιστεύω ότι μόνο ο έρωτας έχει τη δύναμη να αλλάξει τη ζωή μας, να μάς ενδυναμώσει, να μάς οδηγήσει στην αληθινή μας ταυτότητα και πορεία».
Η Μαρίσα Τομέι μίλησε για τον ενθουσιασμό που νιώθει όταν έρχονται τέτοια σενάρια στην πόρτα της. «Ηθελα για χρόνια να δουλέψω με την Ρεμπέκα. Μου ταιριάζει τόσο πολύ η ευαισθησία της και το πικρό της χιούμορ. Γελάω πολύ με τις ταινίες της. Οταν διάβασα το σενάριο την πήρα τηλέφωνο - ούρλιαζα, γέλαγα, έκλαιγα από χαρά...»
Η Χάθαγουεϊ, η οποία είναι και η παραγωγός της ταινίας, μίλησε περισσότερο για τον έρωτα για το σινεμά. «Ναι αγαπώ τις indie ταινίες. Αυτή εδώ είναι μία τέτοια. Ομως νομίζω ότι το σινεμά είναι ένα και πρέπει να το στηρίξουμε σε όλες τις εκφάνσεις του. Ολες τις ταινίες της αγαπώ. Περάσαμε μία μεγάλη κρίση με το lockdown και περνάμε μία ακόμα δοκιμασία γιατί η κουλτούρα του κοινού αλλάζει. Εγώ είμαι ερωτευμένη με την αίθουσα. Το σινεμά στην αίθουσα...»
Ο Ντίνγκλατζ απάντησε στο αν αισθάνεται κοντά στον μπλοκαρισμένο ήρωά του με το χιούμορ που τον χαρακτηρίζει: φυσικά και τον καταλαβαίνει, γιατί κι ο ίδιος δεν ξέρει αν θα έχει επόμενο πρότζεκτ, αν θα ξαναδουλέψει ποτέ. «Εφτασα στα 50 και δεν ξέρω αν θα μπορώ να κάνω αυτή τη δουλειά για 20 χρόνια ακόμα. Αλλά ένα πράγμα ξέρω: την μούσα σου μπορεί να την περιμένεις να έρθει, ή να βγαίνεις εκεί έξω και να αγωνίζεσαι να τη συναντήσεις. Εγώ έχω επιλέξει το δεύτερο...»
Ευχαριστούμε την Aegean Airlines για τη βοήθεια πραγματοποίησης του ταξιδιού στο 73ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου.
Το 73ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου διεξάγεται φέτος από τις 16 μέχρι και τις 25 Φεβρουαρίου. Το Flix βρίσκεται εδώ για να σας μεταφέρει, ζωντανά, όλα όσα συμβαίνουν μέσα και έξω από τις αίθουσες στο ειδικό τμήμα του site που ανανεώνεται συνεχώς.
