Η απώλεια της Ανιές Βαρντά, ακριβώς ένα χρόνο πριν, έφερε στο προσκήνιο ένα έργο άγνωστο στους πολλούς και ανεξερεύνητο ακόμη και στους πιο υποψιασμένους σινεφίλ, μια σειρά ταινιών φτιαγμένες από τα υλικά μιας αυτοβιογραφίας που δεν ανήκε μόνο στη δημιουργό της, αλλά και σε μια φανταστικά (με όποια έννοια κι αν το εκλάβει κανείς) κοινότητα ανθρώπων που δεν έπαψαν ποτέ να συγκινούνται από το απροσδόκητα ανθρώπινο.
Από τις πρώτες της ταινίες - προδρόμους της Nouvelle Vague, μέχρι τα κλασικά της και από εκεί στα χρόνια της Αμερικής και τα αντεστραμμένης τεκμηρίωσης ντοκιμαντέρ της, το έργο της Ανιές Βαρντά όχι μόνο δεν έχει γεράσει, αλλά όπως ήταν πάντα και η ίδια, παραμένει διαρκώς αναζωογονούμενο από τις γενιές που το ανακαλύπτουν ξανά και ξανά.
Δείτε ακόμη: Οι βραβευμένες ταινίες και ντοκιμαντέρ της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου στο σπίτι σας
Η Ανιές Βαρντά στα γυρίσματα του «La Pointe Courte»
Δέκα ταινίες της Ανιές Βαρντά αποτελούν το αφιέρωμα του Cinobo στη μεγάλη δημιουργό, αντιπροσωπευτικές όλου του φάσματος του έργου της και ταυτόχρονα μια τέλεια ευκαιρία να γνωρίσει κανείς μια πτυχή του γαλλικού σινεμά που δεν μοιάζει πραγματικά με τίποτα που γνωρίζουμε. Οι περισσότερες από αυτές, συμεριλαμβανομένου και του ντεμπούτου της, «La Point Courte», δεν έχουν προβληθεί στις ελληνικές αίθουσες.
Πουάντ Κουρτ (La Point Courte, 1955, 86')
Με την ενθάρρυνση του Αλέν Ρενέ (ο οποίος και θα αναλάμβανε καθήκοντα μοντέρ) και βασισμένη σε ένα διήγημα του Γουίλιαμ Φόκνερ, η μόλις 25χρονη, έως τότε φωτογράφος Ανιές Βαρντά θα πραγματοποιούσε το 1955 το σκηνοθετικό της ντεμπούτο, το οποίο έμελλε αργότερα να χαιρετιστεί ως η ταινία που πρώτη ενσάρκωσε το πνεύμα του γαλλικού νέου κύματος, χαρίζοντάς της τον τίτλο της «γιαγιάς της Nouvelle Vague». Στο χωριό Πουάντ Κουρτ, στην περιοχή Σετ κοντά στη λίμνη Το, ένας άντρας επιστρέφει για διακοπές στο μέρος που πέρασε την παιδική του ηλικία. Προσδοκά να μεταδώσει στη νεαρή σύζυγό του την αγάπη του για το τοπίο, αλλά το ζευγάρι βρίσκεται συνεχώς σε παρεξήγηση. Έτσι, δεν δίνουν πολύ σημασία στους ψαράδες που οργανώνονται για να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Πρόκειται για ένα διπλό χρονικό – ενός ζευγαριού και μιας ομάδας– κάτω από το εκτυφλωτικό φως του καλοκαιριού.
Η Ευτυχία (Le Bonheur, 1965, 80')
Ο Φρανσουά ζει ευτυχισμένος με τη σύζυγο του Τερέζ και τα δύο τους παιδιά σε ένα εργατικό προάστιο του Παρισιού. Εκείνος είναι ξυλουργός και εκείνη μοδίστρα. Όταν ο Φρανσουά πάει σε μια άλλη πόλη για δουλειά γνωρίζει την Εμιλί, υπάλληλο ταχυδρομείου, και ξεκινάει μια σχέση μαζί της που θα φέρει δραματικές αλλαγές στην οικογενειακή του ζωή. Πρόκειται για σάτιρα, αλληγορία ή ηθογραφία; Είναι ένα έργο αμοραλιστικό ή βαθύτατα ηθικό; Περιγράφει μια μοντέρνα κι αντισυμβατική ερωτική ιστορία ή σατιρίζει τα ερωτικά ήθη μια νέας, polyamorous εποχής; Κι η ματιά της Βαρντά είναι φεμινιστική ή υποκύπτει στην κυριαρχία του ανδρικού βλέμματος που υποτίθεται ότι στηλιτεύει; Η μήπως τελικά η ταινία είναι ένα φορμαλιστικό κινηματογραφικό πείραμα στον πνεύμα και τον απόηχο της nouvelle vague, της οποίας η Βαρντά ήταν άλλωστε η πρωτοπόρος; Ολες οι απαντήσεις και τα επιχειρήματα για τη μία ή την αντίθετη άποψη βρίσκουν έρεισμα στη μόλις 80 λεπτών ταινία κι εκεί ακριβώς έγκειται η γοητεία της. H τρίτη μεγάλου μήκους ταινία της Ανιές Βαρντά και η πρώτη έγχρωμη, η οποία κέρδισε το Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής στο φεστιβάλ του Βερολίνου εκείνης της χρονιάς.
Αγάπη Λιονταριών (...και Ψέμματα) (Lions Love (and Lies), 1969, 110')
Τρεις ηθοποιοί, στο μονοπάτι της διασημότητας, αλλά και του όχι λιγότερο δύσκολου ξεπεράσματος της ανωριμότητας, νοικιάζουν ένα σπίτι σε έναν λόφο του Χόλιγουντ. Και οι τρεις έχουν λιονταρίσια χαίτη. Μέσα από τις τηλεοπτικές εικόνες, θα βιώσουν με τον δικό τους τρόπο τη δολοφονία του Ρόμπερτ Κένεντι.
Η Μία Τραγουδά, η Αλλη Οχι (L'Une Chante L'Autre Pas, 1977, 120')
Δύο νεαρές γυναίκες ζουν στο Παρίσι το 1962. Η Πωλίν είναι φοιτήτρια, αλλά ονειρεύεται να γίνει τραγουδίστρια. Η Σουζάν μεγαλώνει τα δύο παιδιά της και αντιμετωπίζει το δράμα της αυτοκτονίας του πατέρα της. Χάνουν επαφή και η καθεμία δίνει τον αγώνα της ζωής ως γυναίκα. Η Πωλίν γίνεται τραγουδίστρια και πολιτικά στρατευμένη. Η Σουζάν δουλεύει στον οικογενειακό προγραμματισμό. Δέκα χρόνια μετά θα επανασυνδεθούν σε μια φεμινιστική εκδήλωση.
Vagabond (1985, 105')
Παγερό και σχεδόν περιφρονητικό, το βραβευμένο με Χρυσό Λέοντα «Vagabond» της Ανιές Βαρντά είναι για πολλούς το αδιαμφισβήτητο αριστούργημά της. Προκαλώντας σχεδόν την αντιπάθεια, όπως ακριβώς και η εκπληκτική Σαντρίν Μπονέρ στον ρόλο της αγέρωχης Μόνα, δεν δίνει εξηγήσεις και δεν ζητάει ποτέ συγνώμη γι’ αυτό που είναι: ένα ανεξιχνίαστο θρίλερ για μια γυναίκα χωρίς παρελθόν και χωρίς μέλλον, που ξέρουμε από την πρώτη στιγμή ότι θα καταλήξει νεκρή. Εχοντας εγκαταλείψει μια συμβατική ζωή ως γραμματέας, την οποία δεν βλέπουμε ποτέ, παρακολουθούμε με κομμένη σχεδόν την ανάσα το ριψοκίνδυνο φλερτ της με την απόλυτη ελευθερία στις παρυφές της «πολιτισμένης» κοινωνίας. Ελεύθερη να απογοητεύσει τους πάντες, να εξαπατήσει, να πουλήσει το κορμί της και να αφήσει κάθε προοπτική για ένα καλύτερο αύριο ανεκπλήρωτη, η Μόνα δεν ζει για κανέναν και τίποτα, πέρα από τον εαυτό της.
Κουνγκ-Φου Μάστερ (Kung-Fu Master, 1988, 80')
Κατά τη διάρκεια μιας βροχερής άνοιξης, μια γυναίκα σχεδόν 40 χρονών, η Μαίρη-Τζέιν, ερωτεύεται ή αφήνεται να ερωτευτεί με ένα αγόρι σχεδόν 15 χρόνων, τον Ζιλιέν, συμμαθητή της κόρης της Λούσι. Ο Ζιλιέν προσπαθεί να μοιραστεί με τη Μαίρη-Τζέιν το πάθος του για τα βίντεο-παιχνίδια, ειδικά για το Κουνγκ-Φου Mάστερ ...
Jane B. par Agnès V. (1988, 97')
Ψευδοντοκιμαντέρ με πρωταγωνίστρια την Τζέιν Μπίρκιν - την ίδια χρονιά είχε πρωταγωνιστήσει στο «Κουνγκ-Φου Μάστερ», η γέννηση του οποίου αναφέρεται μέσα στην ταινία. Εμπνευση για το ντοκιμαντέρ ήταν η φοβία της Μπίρκιν για τα 40 της χρόνια που πλησίαζαν και κοινή τους απόφαση ένα πορτρέτο για την ωραιότερη ηλικία μιας υπέροχης γυναίκας από μια υπέροχη γυναίκα.
Εκατό και Μια Νύχτες (Les Cent et Une Nuits de Simon Cinéma, 1995, 139')
Ο μεσιέ Σινεμά είναι σχεδόν 100 χρονών. Πρώην ηθοποιός, παραγωγός και σκηνοθέτης πιστεύει ότι όλος ο κινηματογράφος είναι αυτός ο ίδιος. Τα έχει γενικώς χαμένα. Προσλαμβάνει μία νεαρή σινεφίλ για να εξασκήσει τη μνήμη του. Μία σειρά από επισκέπτες, σταρ και μια ομάδα νεαρών δίνουν ζωή και χαρά στον μπερδεμένο γέροντα. Οι δύο ιστορίες, του μεσιέ Σινεμά και των νεαρών, εξιστορούνται παράλληλα, έως ότου οι νεαροί θα ήθελαν την περιουσία του για να κάνουν «σινεμά».
Οι Παραλίες της Ζωής Μου (Les Plages d’Agnès, 2008, 110')
Σε ηλικία 80 ετών και με την ανεμελιά μιας γυναίκας που δεν υπήρξε ποτέ femme fatale και δεν θα κλάψει ποτέ για τη χαμένη ομορφιά της, η λιλιπούτια Ανιές σωματοποιεί τις αναμνήσεις της παιδικής της ηλικίας δίχως φόβο, αλλά με πολύ πάθος. Ευάλωτη και αληθινή, επικοινωνεί τις πιο σημαντικές στιγμές της ζωής της μέσα από μια σειρά απολαυστικά ευρήματα που επινοεί για χάρη του θεατή. Και παρόλο που αναγνωρίζουμε εξαρχής ότι το παιχνίδι είναι «στημένο», η οικειότητα που νοιώθει κανείς μαζί της όταν πέσουν οι τίτλοι τέλους είναι απόλυτα αυθεντική.
Πρόσωπα και Ιστορίες (Faces, Places, 2017, 89')
Η Ανιές Βαρντά ταξιδεύει με τον JR, τον εκκεντρικό φωτογράφο και συν-σκηνοθέτη της ταινίας, ο οποίος με τον κινητό φωτογραφικό του θάλαμο γυρίζει την Γαλλία αποτυπώνοντας στον φακό του τις μορφές καθημερινών ανθρώπων και μετατρέποντάς τις σε γιγάντιες αφίσες. Οι περισσότερες από αυτές καταλήγουν επάνω σε ασυνήθιστες επιφάνειες, στους τοίχους ενός εγκαταλειμμένου χωριού, πάνω σε ένα τσιμεντένιο οχυρό που κατέληξε στο κέντρο μιας παραλίας ή επάνω στα κοντέινερ του λιμανιού της Χάβρης, τις περισσότερες φορές για να «χτυπηθούν» από τα στοιχεία της φύσης και να ενσωματωθούν μελαγχολικά αλλά περήφανα σε ένα περιβάλλον που φθίνει αλλά παραμένει ζωντανό στη μνήμη. Περισσότερο από «road documentary», μελέτη χαρακτήρων ή αυτοβιογραφικό κολάζ ανθρώπινης μνήμης, το «Πρόσωπα & Ιστορίες» είναι απλά το «πειραγμένο», ειλικρινές και άκρως συγκινητικό πορτρέτο που αρμόζει στην Ανιές Βαρντά. Υποψηφιότητα Οσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ.
Cinobo | Κατεβάστε την εφαρμογή για iOS εδώ | Κατεβάστε την εφαρμογή για Android εδώ | Ακολουθήστε το Cinobo στο Instagram, στο Facebook, στο Twitter και στο κανάλι του στο YouTube.
