Το 23 Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας διεξάγεται από τις 28 έως και τις 5 Δεκεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στην online πλατφόρμα του Φεστιβάλ, στην επίσημη ιστοσελίδα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, όπως και στη επίσημη σελίδα του στο Facebook
Είναι το πρώτο και το μεγαλύτερο κινηματογραφικό φεστιβάλ στην Ελλάδα που κάνει focus στα παιδιά και τους εφήβους. Και φέτος, έχει να αντιμετωπίσει μία πολύ μεγάλη πρόκληση. Ακολουθώντας τις προσταγές της εποχής, το 23 Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, διεξάγεται για πρώτη φορά στην ιστορία του διαδικτυακά μέσα από την πλατφόρμα online.olympiafestival.gr
Θα πείτε: διαδικτυακά κάνουν τα μαθήματά τους τα παιδιά, διαδικτυακά επικοινωνούν με τους φίλους τους, διαδικτυακά ψυχαγωγούνται. Κι αυτό συμβαίνει ταυτόχρονα, σε όλο τον πλανήτη. Τα πρωτάκια έτσι πρωτοσυστήθηκαν με το «τι σημαίνει σχολείο». Οι τελειόφοιτοι, έχουν και αυτό το εμπόδιο στην προετοιμασία τους για το πανεπιστήμιο.
Κακά τα ψέματα, το 2020 στέκεται για όλους μας, σε όλο τον κόσμο, ως μία εξαιρετικά πρωτόγνωρη και τραυματική περίοδος της ζωής μας. Στερηθήκαμε τα αυτονόητα, χάσαμε ανθρώπινες ζωές, παλεύουμε ακόμα για την επιβίωση. Αναρωτιόμαστε, αν η επιστροφή σε μια κανονικότητα είναι εφικτή. Ομως τι συμβαίνει με τα παιδιά; Αυτά που θα πάρουν τη σκυτάλη και θα τη δώσουν στις επόμενες γενιές; Πόσο η πανδημία, η απομόνωση, η απόσταση, η έλλειψη παιχνιδιού, ξεγνοιασιάς, αγκαλιάς τα σημάδεψε;
Αποφασίσαμε να απευθύνουμε αυτή την ερώτηση λοιπόν σε σκηνοθέτες και τους διοργανωτές του φεστιβάλ. Αλλωστε, η φετινή διοργάνωση της Camera Zizanio είναι άμεσα επηρεασμένη ακριβώς από αυτό: τα παιδιά, από όλο τον κόσμο, που έστειλαν τα ταινιάκια τους αποτυπώνουν τη ζωή με τη νόσο covid-19 και πώς βλέπουν τα ίδια την πανδημία. Με φαντασία, ειλικρίνεια, χιούμορ, τραγούδι και σάτιρα.
FLIX: Ο κόσμος μας βιώνει εδώ και 9 μήνες κάτι καθοριστικό, σοκαριστικό. Πώς πιστεύετε ότι θα βγουν τα παιδιά μέσα από αυτή την εμπειρία; Θα τα σημαδέψει; Ή, τελικά, είναι πολύ πιο προσαρμόσιμα και δυνατά;
Διαβάστε αναλυτικά το φετινό πρόγραμμα εδώ: To 23ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας, online και δωρεάν φέτος, δίπλα στα παιδιά!
Martina Sakova («Επαναστάτες του Καλοκαιριού»), ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Είμαι πάρα πολύ αισιόδοξη για το πώς θα ξεπεράσουν τα παιδιά την εμπειία της πανδημίας.
Σκεφτείτε το: όλος ο κόσμος των παιδιών είναι ακόμα ασαφής, ανεξερεύνητος και αντιμέτωπος με τις ερωτήσεις τους. Από τη φύση τους εξετάζουν τα πάντα, δεν τα έχουν δεδομένα. Και αυτή η εμπειρία ακονίζει το πνεύμα, τον δυναμισμό και την αυτονομία τους.
Πιστεύω ότι σήμερα γεννιέται μία γενιά που θα είναι πολύ πιο απαιτητική, αφυπνισμένη, δημιουργική και σκεπτόμενη. Με ανοιχτό μυαλό για το μέλλον.
Silje Salomonsen («Αδερφές: Το Καλοκαίρι που Βρήκαμε τις Υπερδυνάμεις μας»), NOΡΒΗΓΙΑ
Είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς πώς η πανδημία θα αφήσει τα ίχνη της σε όλους μας. Πώς θα βγούμε από όλο αυτό. Πολλά παιδιά ήδη νιώθουν την απομόνωση, τον φόβο, την ανελευθερία. Ομως, σκέφτομαι πώς πάλι καλά σε μια χώρα όπως η Νορβηγία - υπάρχουν πολύ χειρότερες συνθήκες και συνέπειες σε άλλα μέρη στον κόσμο.
Θα ήθελα να ελπίζω ότι θα βγούμε από την άλλη άκρη του τούνελ με κάτι θετικό. Θα έχουμε μάθει να εκτιμούμε τη ζωή περισσότερο. Την ελευθερία κινήσεων, την επικοινωνία, το συλλογικό μοίρασμα – όπως μία ταινία ή μια συναυλία. Ανυπομονώ για αυτή τη στιγμή.
Στο Μπουτάν έχουμε μια παροιμία: «Η λίμνη είναι βρώμικη και λασπωμένη. Ομως, και οι λάσπες και η κοπριά είναι χρήσιμα. Με τη βοήθεια του νερού και του ήλιου, θα φυτρώσουν πανέμορφοι λωτοί.»
Pawo Choyning Dorji («Λουνάνα, Ενα Γιακ Μέσα στην Τάξη»), ΜΠΟΥΤΑΝ
Αν κοιτάξει κανείς πίσω στην ιστορία, υπήρξαν πολλές κομβικές στιγμές που η ανθρωπότητα και οι αξίες της δοκιμάστηκαν. Αυτή η πανδημία είναι η δική μας κομβική στιγμή.
Ναι, σίγουρα τα παιδιά και οι νέοι άνθρωποι είναι το πιο ευάλωττο κομμάτι αυτού του τραύματος. Ομως, πραγματικά πιστεύω ότι θα ανταπεξέλθουν πολύ πιο αλώβητα από εμάς. Θα γίνουν καλύτεροι άνθρωποι από εμάς. Θα μεγαλώσουν και θα αναπτυχθούν σε πολύ καλύτερους ενήλικες. Και είναι στο δικό μας χέρι, των μεγάλων, των γονιών, να τους στρέψουμε και να τους στηρίξουμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Στο Μπουτάν έχουμε μια παροιμία: «Η λίμνη είναι βρώμικη και λασπωμένη. Ομως, και οι λάσπες και η κοπριά είναι χρήσιμα. Με τη βοήθεια του νερού και του ήλιου, θα φυτρώσουν πανέμορφοι λωτοί.»
Πιστεύω ότι κάπως έτσι θα λειτουργήσει και η πανδημία. Ηδη μάς απέδειξε πόσο όλοι λαοί είμαστε «συγκοινωνούντα δοχεία», σε όποια γωνιά του κόσμου κι αν ζούμε. Πόσο εύθραυστη και εφήμερη είναι η ζωή και πόσο πρέπει να την εκτιμάμε περισσότερο καθημερινά. Η πανδημία ενέπνευσε τον κόσμο να ενώσει δυνάμεις για το κοινό καλό.
Πρέπει να μάθουμε κάτι από όλο αυτό. Πρέπει να το διδάξουμε και στα παιδιά μας. Είναι μία ευκαιρία να δουν στην πράξη τις βασικές αρχές της συλλογικότητας, της αγάπης και της ενσυναίσθησης.
Ας γίνουμε εμείς το νερό κι ο ήλιος σ' έναν κόσμο γεμάτο λάσπη και βρωμιά, ώστε τα παιδιά να ανθίσουν σαν όμορφοι λωτοί...
«Pavel Mirzoev («Λέγε με Κοτσύφι»), ΡΩΣΙΑ
Nαι, φυσικά και πρόκειται για μία τραυματική εμπειρία που θα μείνει καταγεγραμμένη στα παιδιά και τους φήβους. Η πανδημία έφερε θάνατο σε πάρα πολλές οικογένειες. Μόνιμες ασθένειες. Φόβο. Περιορισμούς στα ταξίδια, τις βόλτες, την κοινωνική ζωή – κι αν αυτό συμβεί στην εφηβεία σου, αυτές οι εμπειρίες δεν επιστρέφουν πίσω.
Ομως υπάρχει ένα «αλλά». Και το «αλλά» βασίζεται στο ότι τα παιδιά είναι πολύ πιο προετοιμασμένα από εμάς για την διαχείριση μίας τέτοιας κατάστασης. Ολη τους τη ζωή εκπαιδεύονται στα τεχνολογικά μέσα, έτσι επικοινωνούν.
Οπότε για αυτά, η σημερινή κατάσταση είναι μία επιτάχυνση – ένα σπρώξιμο προς το δικό τους, καινούργιο κόσμο της ψηφιακής επανάστασης. Θα είναι έτοιμα και ακόμα πιο δυνατά για το μέλλον.
Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος, («Daniel ’16»), ΕΛΛΑΔΑ
Είμαι πατέρας δύο αγοριών δώδεκα και δεκαεπτά ετών, αντίστοιχα. Παρατήρησα ότι, σε γενικές γραμμές, προσαρμόστηκαν σχετικά εύκολα στην περίοδο της πανδημίας (λιγότερο την πρώτη φορά και περισσότερο τώρα). Βέβαια, είναι γεγονός, ότι τα παιδιά προσαρμόζονται πολύ πιο εύκολα από τους μεγάλους.
Κι εκεί, είναι ίσως το κλειδί (οι “μεγάλοι”), στο πώς τα παιδιά βιώνουν αυτή την δύσκολη περίοδο. Γιατί, πάνω απ’ όλα, αυτό που δοκιμάστηκε και δοκιμάζεται είναι η συνοχή της οικογένειας. Οικογένειες δυσλειτουργικές, με προβλήματα στην επικοινωνία τους, έφτασαν αυτούς τους 9 μήνες στα όρια τους ή και κατέρρευσαν κάτω από την πίεση της αναγκαστικής συνύπαρξης. Σ’ αυτή την περίπτωση νομίζω πως τα παιδιά υποφέρουν. Αν αντίθετα η οικογένεια βρει τον τρόπο να ισορροπήσει τότε και τα παιδιά θα βγουν σώα από αυτή την πρωτοφανή εμπειρία.
Ιρις Μπαγλανέα («Goads»), ΕΛΛΑΔΑ
Η κοινωνία προχωράει και τα παιδιά είναι η έκφραση αυτής της εξέλιξης. Η φύση τα έχει προικίσει να είναι πιο προσαρμόσιμα και δυνατά. Ακόμη πιο σοκαριστικό για εμένα ήταν το γεγονός ότι μέσα σε αυτούς τους 9 μήνες έχουν γεννηθεί μωρά που έχουν αποκτήσει ανοσία στον covi δίχως να νοσήσουν τα ίδια. Η απίστευτη προσαρμοστικότητα της ίδιας μας της φύσης μέσα από την εξέλιξη του γενετικού μας υλικού.
Τα σημερινά παιδιά είναι η κοινωνία του αύριο. Οι εντυπώσεις τους, είναι οι βάσεις μέσα από τις οποίες θα διαμορφωθεί ολόκληρος ο ανθρώπινος κόσμος του αύριο. Κάθε μέρα, εδώ και 9 μήνες, θέτουμε χωρίς να το καταλαβαίνουμε την βάση της αλλαγής της ανθρώπινης κοινωνικής συμπεριφοράς σε σχέση με το πως την γνωρίζαμε. Δεχόμαστε παθητικά απαγορεύσεις που σε άλλες συνθήκες έχουν γίνει επαναστάσεις για την άρση τους. Περπατάμε στον δρόμο και όταν πλησιάζει κάποιος αλλάζουμε υποσυνείδητα πεζοδρόμιο ή αν τύχει και συναντήσουμε κάποιον γνωστό μας βρισκόμαστε σε φοβερή αμηχανία. Για τα παιδιά αυτά θα θεωρείται δεδομένο ότι δεν είναι περίεργη η μάσκα (την φοράνε και οι σούπερ-ήρωες…), το ότι οι άνθρωποι δεν έχουν χαμόγελο, δεν αγγίζονται, δεν έχει ο καθένας την δική του ιδιαίτερη μυρωδιά. Νέα γνωρίσματα που θα είναι της ιδιαίτερης γενιάς τους. Κατεξοχήν η γενιά του chat, της ηλεκτρονικής επικοινωνίας του αποστειρωμένου περιβάλλοντος.
Είναι πάντοτε δύσκολο να κρίνεις αντικειμενικά μια κατάσταση όταν είσαι το αντικείμενο παρατήρησης, ολότελα ταυτισμένος. Για αυτή την κατάσταση και την προσέγγισή της προσπαθώ να πάρω απόσταση, σαν να το έβλεπα μέσα από μια κάμερα. Με αυτό τον τρόπο βλέπω μία αισιόδοξη πλευρά, μέσα από την οπτική γωνία των σημερινών παιδιών. Διακοπές στο σπίτι επ’ αόριστον! Οι γονείς τους είναι, εκεί! Δεν τους βλέπουν μόνον λίγο το πρωί και εάν είναι τυχερά το βράδυ πριν πάνε για ύπνο. Έχουμε επιτέλους την ευκαιρία να φάμε όλοι μαζί, και μεσοβδόμαδα, να πάμε μία βόλτα στο κοντινό αλσύλλιο, να παίξουμε, να γελάσουμε μαζί, να είμαστε οικογένεια. Ενώ οι εξωτερικές της οικογένειας σχέσεις μεταλλάσσονται, φαίνεται πως ίσως υπάρχει η ευκαιρία να συσφίξουμε τη διαπροσωπική μας σχέση, αυτή του γονιού με το παιδί του κάνοντάς την πιο ουσιαστική, έχουμε τον χρόνο. Οι οικογενειακές σχέσεις βάλλονται με κάθε είδους τρόπο καθημερινά τις τελευταίες δεκαετίες. Η κρίση θα περάσει, οι σχέσεις αυτές θα μείνουν.
Δήμητρα Κουζή («Καλημέρα Κύριε Φώτη»), ΕΛΛΑΔΑ
Τα παιδιά δεν έχουν παρελθόν να αναφερθούν· ζουν το παρόν και κοιτάζουν προς το μέλλον. Είναι επίσης αφάνταστα προσαρμοστικά – αρκεί να δείτε μερικά ντοκιμαντέρ με πρωταγωνιστές παιδιά για να το διαπιστώσετε. Η προσαρμοστικότητά τους στη φάση που διανύουμε είναι και καλή και κακή.Το σίγουρο είναι ότι τα παιδιά δεν θα πάνε σινεμά για πολύ καιρό. Πόσα πήγαιναν όμως και πριν; Είναι εντυπωσιακό ότι τα περισσότερα -οι θεατές του αύριο δηλαδή- βλέπουν μέσω κινητού. Το σινεμά είναι πάντα μια διέξοδος - αρκεί να το γνωρίσεις. Θυμάμαι παιδάκι όταν πήγαινα συστηματικά στο Σινεάκ, την ώρα που έσβηναν τα φώτα και άρχιζε η ταινία, ένοιωθα ότι συνέβαινε κάτι μαγικό. Είναι καταπληκτικό να βλέπεις παιδιά να έρχονται σε προβολές, π.χ. του Kinder Docs που κάναμε προ lockdown στα αμφιθέατρα των μουσείων Μπενάκη και MOMus, και να ανακαλύπτουν τη μαγεία του σινεμά, την εμπειρία της κοινής θέασης, της ταύτισης με τα παιδιά πρωταγωνιστές των ντoκιμαντέρ, να συμμετέχουν στη δημόσια συζήτηση, να εμπνέονται και να δημιουργούν την ώρα των δράσεων μετά τις προβολές. Να μεταμορφώνονται,να αναπτύσσονται, να γελάνε και να κλαίνε βλέποντας σινεμά σε δύο χώρους σύγχρονης τέχνης.
Τώρα, στην κατάσταση εγκλεισμού, αυτό αλλάζει, και αυτό που αλλάζει ακόμα πιο ραγδαία,όταν όλα μεταφέρονται online, είναι ότι τα παιδιά λειτουργούν -όπως όλοι μας- σε ένα περιβάλλον περιορισμένης επικοινωνίας και διαρκούς διάσπασης, που συρρικνώνει κάθε δυνατότητα για συγκέντρωση. Η συγκέντρωση, που είναι ο μόνος τρόπος για να γεννηθεί κάτι νέο από τη φαντασία τους, που θα έπρεπε να καλπάζει.
Αν διαρκέσει, αυτό μπορεί να είναι ολέθριο. Πώς θα οραματιστούν νέες λύσεις και θα αποκτήσουν δεξιότητες όπως η κριτική και δημιουργική σκέψη που να τους επιτρέψουν να ονειρευτούν, να φτάσουν στο δικό τους φεγγάρι;
Το μόνο αντίδοτο που θα μας σώσει είναι η παρηγοριά που δίνει η τέχνη με κάθε τρόπο, η άσκηση, η επαφή με τη φύση και η επιστροφή σε έναν φυσικό τρόπο ζωής. Τυχερά τα παιδιά που έχουν χωριό. Σκέφτομαι το κέντρο της Αθήνας, που τόσο αγαπώ, που αποτελεί τον φυσικό χώρο στον οποίο διαδραματίζεται η ταινία μου, “Καλημέρα Κύριε Φώτη”, που παίρνει μέρος στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Ολυμπίας. Σκέφτομαι ότι η ταινία μου, που ολοκληρώθηκε αρχές 2020 αποτυπώνει σήμερα μια άλλη εποχή στο σχολείο.
Δημήτρης Σπύρου, Καλλιτεχνικός Διευθυντής Φεστιβάλ Ολυμπίας
Ασφαλώς τα παιδιά είναι ανθεκτικά και ευπροσάρμοστα. Αλλά πρέπει να ζουν σε ένα περιβάλλον που να μπορούν να εκπαιδευτούν στη διαχείριση των συναισθημάτων τους και στην ανάπτυξη σωστών σχέσεων με τον εαυτό τους και το κοινωνικό τους περιβάλλον.
Τα παιδιά βιώνουν λόγω της πανδημίας μια πολύ δύσκολη κατάσταση που τα βγάζει εντελώς έξω από την “παιδικότητα”.Υπάρχουν τα απλά αλλά πολύ σημαντικά για την παιδική ηλικία που στερούνται. Παιχνίδι, δυνατότητα έκφρασης της έμφυτης ενεργητικότητάς τους, κίνηση σε ανοιχτούς χώρους, ομαδική δημιουργική έκφραση, εμπειρίες από το δεύτερο χώρο -μετά το σπίτι τους- που είναι το σχολείο τους και τρίτους χώρους (θέατρο, σινεμά, ομαδική άθληση κλπ). Νοιώθουν φυλακισμένα και βομβαρδίζονται από απαγορεύσεις.
Αλλά εκτός από αυτά που έχουν αντίκτυπο σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά, υπάρχουν και πολλά παιδιά που βιώνουν με πολύ βίαιο τρόπο πρωτοφανείς καταστάσεις. Ενδοοικογενειακή λεκτική ή και σωματική βία, η οποία βάσει ερευνών έχει αυξηθεί κατά την περίοδο της πανδημίας. Παιδιά που οι γονείς τους έχασαν τη δουλειά τους. Που δεν έχουν πλέον χρήματα ούτε για την επιβίωσή τους. Που κάποιος στο στενό τους οικογενειακό περιβάλλον ασθένησε και δεν μπορούσαν ούτε να τον πλησιάσουν. Παιδιά που έχασαν κάποιον δικό τους και δεν μπόρεσαν κάν να βιώσουν σωστά το πένθος.
Αυτές είναι συνθήκες πολέμου. Και δυστυχώς όσο ανθεκτικά κι αν είναι τα παιδιά, αυτά τα γεγονότα τα υπερβαίνουν. Τα τραυματίζουν βαθιά. Χρειάζονται πολλαπλή στήριξη τώρα και για πολύ μεγάλο διάστημα στη συνέχεια ώστε σιγά-σιγά οι πληγές να επουλωθούν και να μην κακοφορμίσουν.
Νίκος Θεοδοσίου, Καλλιτεχνικός Διευθυντής Camera Zizanio
Κατά τη διάρκεια επιλογής των ταινιών που υποβλήθηκαν για την 20η Camera Zizanio είχα την ευκαιρία να δω εκατοντάδες ταινίες παιδιών και νέων από όλο τον κόσμο, παραγωγής 2019-2020. Ανάμεσα σε αυτές υπήρχαν πολλές με άμεσες ή έμμεσες αναφορές στην πανδημία. Αναμενόμενο, αφού τα παιδιά είναι οι πιο ευαίσθητοι δέκτες της κοινωνίας μας.
Θα μπορούσαμε να χωρίσουμε αυτές τις ταινίες σε δυο μεγάλες κατηγορίες. Αυτές που καταγράφουν την πραγματικότητα μέσα από το προσωπικό βίωμα ή αυτές που την υπερβαίνουν μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία. Σε καμία από αυτές δεν διέκρινα απαισιοδοξία. Περισσότερο μια μαχητική διάθεση να ξεπεράσουμε το πρόβλημα. Η σάτιρα και το χιούμορ επιστρατεύονται πολλές φορές.
Αυτή βέβαια είναι η εικόνα από το πρώτο κύμα της πανδημίας. Τις συνέπειες από το δεύτερο κύμα, και τις πιο δραματικές επιπτώσεις στη ζωή των νέων ανθρώπων, θα τις δούμε στη συνέχεια. Είναι σίγουρο πως κανείς δεν θα μείνει αλώβητος. Μικροί και μεγάλοι θα βγουν πληγωμένοι. Όπως συνέβη με όλους τους πολέμους.
Το πώς θα επουλωθούν οι πληγές, θα ξεπεραστούν τα προβλήματα και θα βγουν μαθήματα, δεν μπορεί να είναι ατομικό ζήτημα αλλά συλλογικό. Δεν πρέπει ο καθένας να αφεθεί στη «μοίρα» του. Η κοινωνία σαν σύνολο πρέπει να τα αντιμετωπίσει . Οι δυνάμεις και η διάθεση στα παιδιά υπάρχουν. Θεωρώ άξιο επισήμανσης το γεγονός πως στις σημερινές συνθήκες της πανδημίας (Νοέμβριος του 2020) εκατοντάδες παιδιά δήλωσαν συμμετοχή στα κινηματογραφικά εργαστήρια και τις κριτικές επιτροπές του Φεστιβάλ Ολυμπίας και δουλεύουν ήδη με ενθουσιασμό. Τέτοιες συλλογικές και δημιουργικές διέξοδοι χρειάζονται για να μπορέσει η κοινωνία να σταθεί όρθια και να πάει μπροστά.
Το 23 Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας διεξάγεται από τις 28 έως και τις 5 Δεκεμβρίου. Αναζητήστε περισσότερες πληροφορίες στην online πλατφόρμα του Φεστιβάλ, στην επίσημη ιστοσελίδα του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, όπως και στη επίσημη σελίδα του στο Facebook
