Σεναριογράφος (συχνά για τον Ζοακίμ Λαφός) σκηνοθέτης ταινιών μικρού μήκους και ντοκιμαντέρ, ο Φρανσουά Πιρό με την πρώτη μεγάλου μήκους του μοιάζει να κερδίζει μια θέση ανάμεσα στους πιο ενδιαφέροντες νέους Ευρωπαίους δημιουργούς.
Το «Mobile Home» είναι μια διστακτική τρυφερή κωμωδία για δυο φίλους που ονειρεύονται να ξεφύγουν από την μικρή τους πόλη και την άχαρη ζωή τους, οργώνοντας τον κόσμο με ένα τροχόσπιτο κι έχει ένα ύφος και μια αισθητική που ακόμη κι αν αντλούν αφορμές από μια σειρά επιρροές, οριοθετούν μια ολοκληρωτικά δική τους. ιδιαίτερα διακριτή κινηματογραφική περιοχή.
Το ντεμπούτο του, προβλήθηκε στο διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ του Λοκάρνο και δημιούργησε το δικό του μικρό μα αφοσιωμένο cult από τότε μέχρι σήμερα. Κι ενώ ο Πιρό, δουλεύει ήδη το σενάριο της επόμενης ταινίας του («δεν είμαι σίγουρος αν μπορώ να σας πω τι θα είναι ακριβώς αφού δεν έχει ακόμη καταλήξει στην τελική του μορφή») μας μίλησε από το Βέλγιο για τη διαδρομή αυτού του πρώτου κινηματογραφικού του ταξιδιού.
Μια «σοβαρή» κωμωδία
Δεν σκεφτόμουν ποτέ να κάνω μια κωμωδία η αρχική μου ιδέα ήταν να κάνω ένα δράμα. Οφείλω να ομολογήσω μάλιστα, ότι σε κάποια στιγμή, σκεφτόμουν να κάνω τον ήρωα να αυτοκτονεί -ναι ξέρω δεν ήταν καλή ιδέα. Ομως ξεκινώντας να δουλεύουμε το σενάριο, ανακάλυψα ότι οι ήρωες δεν είχαν σοβαρά προβλήματα, η κατάστασή τους δεν δικαιολογούσε ένα συνηθισμένο δράμα. Οταν άρχισα να τους βλέπω από μια απόσταση, ανακάλυψα ότι δεν θα ήταν τόσο άσχημο να αρχίσω να διασκεδάζω λίγο μαζί τους. Καταλαβαίνοντας μεν τους φόβους και τις αγωνίες τους, αλλά δίχως να τους παίρνω τόσο στα σοβαρά. Κάπως έτσι προέκυψε ο κωμικός τόνος που αποδείχθηκε τελικά, η καλύτερη επιλογή για να προσεγγίσουμε τους χαρακτήρες και την ιστορία.
Ενα road movie που δεν πηγαίνει πουθενά
Η προηγούμενη ταινία μου ήταν μια μικρού μήκους για έναν νεαρό μουσικό που επιστρέφει στην πόλη του για να ζήσει με τον ηλικιωμένο πατέρα του. Ο τίτλος της ήταν «Συνταξιοδότηση». Με ενδιέφερε η ιστορία γιατί ήξερα πολλούς ανθρώπους στην ηλικία μου είχαν μεγάλες δυσκολίες να βρουν το δρόμο τους. Νιώθω ότι είναι μια αίσθηση μια εμπειρία που μοιραζόμαστε πολλοί άνθρωποι της γενιάς μου και ήταν κάτι που ήθελα να εξερευνήσω παραπάνω. Είναι δύσκολο να προσεγγίσεις μια ιστορία για ανθρώπους που δεν ξέρουν που θέλουν να πάνε. Και κάπως έτσι σκέφτηκα την ιδέα ενός ταξιδιού, έναν ενδιαφέροντα τρόπο για να εικονογραφήσεις το σημείο στο οποίο βρίσκεται ο κεντρικός μου ήρωας. Δεν μπορεί να αποφασίσει ποιο δρόμο θα διαλέξει, δεν μπορεί να βρει την κατεύθυνσή του κι έτσι ένα ταξίδι κατά κάποιο τρόπο αντιπροσωπεύει μια φαντασίωση του. Μια φαντασίωση που του επιτρέπει να μην να διαλέξει. Να μην αποφασίσει: Για το μέρος που θα ζήσει, τα κορίτσια που θα ερωτευτεί, τη δουλεία που θα κάνει. Ομως, δεν ήθελα οι ήρωες μου να φύγουν, να κάνουν το ταξίδι που ονειρεύονται, ήθελα να τους κρατήσω αντιμέτωπους με τις αμφιβολίες τους με το πρόβλημά τους για όσο το δυνατόν περισσότερο γινόταν αντί απλά να μοιραστούμε στην οθόνη τον τρόπο του να ξεφύγουν από αυτό. Ετσι καταλήξαμε σε ένα road movie που δεν πηγαίνει πουθενά. Ηθελα να κινηματογραφήσω την αντίφαση ενός ταξιδιού που ονειρεύεσαι, αλλά που την ίδια στιγμή είναι αδύνατον να κάνεις. Και είναι μια αντίφαση που βρίσκεται από την αρχή εκεί, από τον ίδιο τον τίτλο του φιλμ που περιέχει δυο λέξεις αντιφατικές. Την έννοια της κίνησης και την έννοια του σπιτιού, που είναι κάτι σταθερό, η βάση σου, αυτό που σε κρατά κάπου.
Τι σημαίνει ενηλικίωση;
Είναι κατά κάποιο τρόπο μια ταινία ενηλικίωσης, αλλά δεν θέλω να ξεκαθαρίσω την διαδρομή, ούτε να βγάλω συμπεράσματα για το τι σημαίνει να είσαι ενήλικας. Ηθελα απλά να οδηγήσω τους χαρακτήρες σε ένα σημείο όπου θα πρέπει να διαλέξουν κάτι. Δεν θα προσπαθούσα ποτέ να δείξω τον τρόπο που ενηλικιώνεται κανείς. Δεν νομίζω ότι υπάρχει ένας μοναδικός τρόπος άλλωστε. Αλλά τελικά αυτό που σημαίνει να είσαι ενήλικας δεν είναι τίποτα περισσότερο από την ικανότητα, την ωριμότητα, την απόφαση να κάνεις πλέον συνειδητές επιλογές.
Γεια, είμαι ο χαρακτήρας της ταινίας σου
Οταν γράφω ένα σενάριο μου αρέσει να ξεκινώ όχι από την ιστορία, αλλά από τους χαρακτήρες. Μου αρέσουν οι ταινίες που έχουν στο κέντρο τους, όχι την πλοκή, αλλά τους ίδιους τους ήρωες. Αυτό που κάνω είναι να ανακαλύπτω τον χαρακτήρα μου, το ποιοι είναι τι κάνουν και στη συνέχεια να βλέπω την ιστορία να χτίζεται σχεδόν μόνη της πάνω τους. Είναι κάτι που μου παίρνει καιρό, αλλά μου αρέσουν οι ταινίες που όταν τελειώνουν νιώθεις ότι γνώρισες αληθινά κάποιον. Γι αυτό δουλεύω πολύ στο σενάριο, συνθέτοντας τους χαρακτήρες. Κι όταν νιώθω ότι αποκτούν υπόσταση, ότι σχεδόν υπάρχουν πραγματικά, είναι σαν διαλέγουν εκείνοι αντί για σένα την ιστορία που θα πεις. Αυτό που μου αρέσει είναι όταν μέσα από μια ιστορία που χτίζω εγώ στην οθόνη, το κοινό σκέφτεται τις δικές του προσωπικές ιστορίες, κάνει τις δικές του αναλογίες. Γιατί κάτά κάποιο τρόπο, το φιλμ ξεκίνησε από κάτι δικό μου από σκέψεις που με απασχολούσαν, από ιστορίες που γνώριζα και χαίρομαι πολύ όταν αυτό που με αφορά, αντηχεί με έναν διαφορετικό ίσως τρόπο προσωπικά σε άλλους ανθρώπους.
Παραδίδοντας τους ήρωές σου σε ηθοποιούς
Το ωραίο πράγμα στο σινεμά είναι ότι όλοι οι άνθρωποι που δουλεύουν σε μια ταινία, φέρνουν κι αυτοί κάτι στο φιλμ. Οσο κι αν αγαπάς και γνωρίζεις έναν χαρακτήρα, πρέπει να αποδεχτείς ότι ένας ηθοποιός θα δώσει την δική του πνοή, θα χρωματίσει με τον δικό του τρόπο τον ήρωα που δημιούργησες. Γι αυτό δίνω μεγάλη σημασία στο casting και θυμάμαι πάντα τα λόγια του Ρόμπερτ Αλτμαν που έλεγε ότι το να διαλέξεις τους σωστούς ηθοποιούς είναι σχεδόν το 80% της επιτυχίας μιας ταινίας. Και στην περίπτωση των δύο ηθοποιών μου εδώ, στάθηκα πολύ τυχερός. Ηταν μια ενδιαφέρουσα σύμπτωση όταν ανακάλυψα ότι ο Γκιγιόμ Γκουί και ο Αρτίρ Ντιπόν όχι μόνο γνωρίζονταν αλλά ήταν και φίλοι. Θα μπορούσε το γεγονός ότι ήταν ήδη φίλοι να αποτελέσει πρόβλημα για το φιλμ, αλλά στην πραγματικότητα, μεταμορφώθηκε σε ένα από τα πλεονεκτήματά του. Η άνεσή τους, η ήδη δομημένη σχέση τους με βοήθησε να χτίσω τους χαρακτήρες ακόμη καλύτερα μέσα από πρόβες όπου τους άφησα να αυτοσχεδιάσουν και όπου αυτά που προέκυψαν, άλλαξαν σε αρκετά σημεία τους διαλόγους και το σενάριο του φιλμ.
