Ο Βασιλιάς Αρθούρος, με τον πιστό υπηρέτη του Πέρσιβαλ, ξεκινά ένα μαραθώνιο ταξίδι μέσα στο βασίλειό του, αναζητώντας το Αγιο Δισκοπότηρο, ένα κειμήλιο που έχει μέσα του τη Θεϊκή Δύναμη και θα τον βοηθήσει να κυβερνήσει τη χώρα με σύνεση και δικαιοσύνη. Στην πορεία του θα συναντήσει σπουδαίους ιππότες, θα τους στρατολογήσει και μαζί θα συνεχίσουν την αναζήτηση αυτή μέχρι τέλους. Θα συναντήσει όμως και προβλήματα: πρωτίστως την έλλειψη αλόγων - εξαιτίας του χαμηλού προϋπολογισμού και της αναζήτησης αλλά και της ταινίας (!). το γεγονός ότι ως Βασιλιάς δεν έχει ολική αποδοχή από το λαό του, επιπλέον ο Μαύρος Ιππότης ακόμη και μετά τον πλήρη ακρωτηριασμό του από το Βασιλιά επιμένει να του κλείνει το δρόμο ενώ οι ιππότες που θα ξεχυθούν στην αναζήτηση του Ιερού Δισκοπότηρου θα πέσουν θύματα ενός γάμου, μιας ομάδας λυσσασμένων για σεξ γυναικών και ενός - από το τίποτα - μιούζικαλ που εμφανίζεται την πιο ακατάλληλη στιγμή...
To «Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης» (ελληνική μετάφραση που προδίδει εποχές κεφιού και πρωτοτυπίας στη διανομή) υπήρξαν στην πραγματικότητα η επανένωση της ομάδας των Μόντι Πάιθον μετά το τέλος του τηλεοπτικού «Flying Circus» (και ενώ διάσπαρτα τα μέλη της ομάδας είχαν πάρει ο καθένας και το δικό του δρόμο) και μαζί η πρώτη τους (κανονική) μεγάλου μήκους ταινία, αφου το «And Now For Something Completely Different« του 1971 ήταν στην πραγματικότητα μια συρραφή από σκετς, εκεί που οι Τέρι Γκίλιαμ, Τέρι Τζόουνς, Μάικλ Πάλιν, Τζον Κλιζ, Γκρέιαμ Τσάπμαν και Ερικ Αϊντλ διέπρεψαν αλλάζοντας οριστικά και αμετάκλητα την αίσθηση που είχε ο κόσμος για το χιούμορ - μέχρι και σήμερα.
Τα περίπου 90 λεπτά της ταινίας - low budget πρωτίστως στην ψυχή της και αυτό δεν φαίνεται μόνο στην έλλειψη αλόγων - υπήρξαν αρκετά για να μετατρέψουν τους Μόντι Πάιθον σε ροκ σταρς της εποχής τους, όχι μόνο επειδή η ταινία υπήρξε μια τεράστια εμπορική επιτυχία, πείθοντας τους Τέρι Τζοόυνς και Τέρι Γκίλιαμ να πιστέψουν (ευτυχώς) μια για πάντα και στο σκηνοθετικό τους ταλέντο, αλλά γιατί το τελείως (εδώ ταιριάζει επιτέλους αυτή η πολυχρησιμοποιημένη τα τελευταία χρόνια λέξη) αναρχικό τους σύμπαν «έβγαλε νόημα» ακριβώς στις πιο τρελές, ακατανόητες, σουρεαλιστικές και χοντροκομμένες στιγμές του.
Το Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης» είναι ένα genre από μόνο του: ένα patchwork φτιαγμένο από απολαυστική ιστορική ανακρίβεια, «καμμένους» αναχρονισμούς και από deadpan αποκεφαλισμούς, animation έργα τέχνης δια χειρός του Τέρι Γκίλιαμ, συν αυτή την ανεκτίμητη (βρετανική, να το πούμε) ακαριαία ανεκδοτολογική διάθεση που διατρέχει την ταινία ήδη από τους ξεκαρδιστικούς τίτλους τέλους στην… αρχή μέχρι τον νεκρό που δεν είναι νεκρός και το διαρκές σπάσιμο του τέταρτου τοίχου.
Oι Πάιθον αναφέρονται συνεχώς στη δική τους αναζήτηση ενός ιερού δισκοπότηρου που στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο από τη φιλοδοξία η κολεκτίβα τους και όλα όσα κουβαλάνε μέσα στα κεφάλια τους τα μέλη της να μπορέσουν να πάρουν μια μορφή που θα κάνει τον θεατή να γελάει διαρκώς την ίδια ώρα που γελάει επειδή αντιλαμβάνεται κάτι που συνέβη λίγο πριν και προετοιμάζεται για το επόμενο γέλιο σε έναν τέλειο κύκλο που σε αφήνει εξαντλημένο από θράσος, θάρος, πολιτική ανορθότητα και αδιόρατη, αλλά τελικά τόσο δηκτική σάτιρα, αφού αν μπορείς να παίξεις με την Ιστορία (και τη θρησκεία - θα το κάνουν εδώ αλλά κυρίως αργότερα στο «Life of Brian») τότε είσαι γνήσιος πολιτικός καλλιτέχνης.
Περίπου μισό αιώνα μετά, η κωμωδία των Μόντι Πάιθον δοκιμάζεται σε μια ολότελα διαφορετική εποχή, όχι μόνο για την πολιτική ορθότητα της, αλλά ενδεχομένως και για τη λεπτή γραμμή που χώριζε ανέκαθεν το χιούμορ από την πλάκα, το αστείο από το ανέκδοτο, τη φυσική κωμωδία της ζωής από αυτή του μυαλού. Είναι απλά ενδεικτικό πως η vintage χειροποίητη αθωότητα που ανέκαθεν χαρακτήριζε το «Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης» μοιάζει σήμερα μέχρι και με πειραματικό σινεμά υψηλής νοημοσύνης.
