Το ντοκιμαντέρ είναι η αποτύπωση της πραγματικότητας - ποιας πραγματικότητας; Εκείνης, μάλλον, που θέλει να επιβάλει το κεντρικό πρόσωπό του, ή ο/η σκηνοθέτης του - και πόσο αριστουργηματικό είναι το παιχνίδι μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, τεκμηρίων και... fake news, όταν τα δυο μπλέκονται αριστοτεχνικά.
Αν το μόνο που γνωρίζει κανείς για την Ιμέλντα Μάρκος, την πάλαι ποτέ (ή διαχρονικά;) Πρώτη Κυρία των Φιλιππίνων, είναι πως διέθετε 3.000 ζευγάρια παπούτσια, το ντοκιμαντέρ αυτό θ' ανοίξει τα μάτια διάπλατα. Η Ιμέλντα κάθεται μπροστά στην κάμερα, σήμερα. Στα 90 χρόνια της, με το συμπαγές hairdo-κράνος, με τα φουσκωτά μαγουλάκια της, τα φουσκωτά μανικάκια της σε με μια σειρά από πανομοιότυπα φορέματα στολισμένα με εναλλασσόμενα περίτεχνα, πολύτιμα κοσμήματα. Μ' ένα βλέμμα τρυφερής αθωότητας και μελαγχολίας για την αδικία που της κατάφερε η ζωή - «Εχω λογαριασμούς σε 175 τράπεζες και δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω κανέναν!». Ενα κράμα Γιάννας Αγγελοπούλου (ως προς τα νεανικά χρόνια της) και Μαρίας Αντουανέτας (ως πρότυπο), μια μητέρα-δυνάστης, μια πανέξυπνη, δολοπλόκος πολιτικός που σκεπάζει αφοπλιστικά τα αποδεδειγμένα εγκλήματά της μ' ένα πέπλο παραπληροφόρησης - πιο απλά, αδυσώπητου ψέμματος, κοιτάζοντας το φακό.
Εκεί, η Ιμέλντα, μιλώντας συχνά για τον εαυτό της στο τρίτο πρόσωπο, ανατρέχει στο παρελθόν. Απ' όταν ήταν μια φτωχή καλλονή που γνώρισε κι ερωτεύτηκε ο ανερχόμενος, τότε, Φέρντιναντ Μάρκος, στο στρατιωτικό νόμο που εκείνος, ως δικτάτορας, επέβαλε, «την καλύτερη περίοδο των Φιλιππίνων», που έγιναν αληθινός Παράδεισος! Το πώς εκείνη εκτόνωσε την αγοραστική μανία της αποκτώντας όχι μόνο δεκάδες ουρανοξύστες στη Νέα Υόρκη, αλλά κι ένα ολόκληρο φυσικό πάρκο άγριων ζώων που εισήγαγε από την Αφρική κι εγκατέστησε στο νησάκι Καλαουίτ (και καθόλου δεν πειράζει που εκτόπισε 254 οικογένειες κατοίκων σ' ένα άλλο νησί, παλαιά αποικία λεπρών, γιατί στ' αλήθεια δεν τους πείραζε να φύγουν). Το πώς σχεδίασε και δρομολόγησε την κατάχρηση του κρατικού προϋπολογισμού και των αμερικανικών βοηθημάτων, για ν' αποκτήσει η ίδια κι η οικογένειά της αμύθητα πλούτη αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων - πώς δεν δίστασε ν' αναθέσει τη δολοφονία του πολιτικού αντιπάλου του Μάρκος, που τύχαινε να είναι και παλιό φλερτ της. Πώς έκανε ό,τι πιο σκοτεινό, για το καλό των Φιλιππινέζων, ως η μητέρα που εκείνοι, άμοιροι, είχαν ανάγκη να τους φροντίζει (αν ήταν πολύ καλά παιδιά).
Η Γκρίνφιλντ κατ' αρχάς τραβά η ίδια υπέροχο υλικό στις σημερινές Φιλιππίνες. Καδράρει την Ιμέλντα με διακριτικά σκωπτικό χιούμορ, τις γειτονιές της φτώχειας με μάτια ανοιχτά. Διακόπτει την αφήγησή της με τον αντίλογο που περιμένεις ν' ακούσεις, από δημοσιογράφους, πολιτικούς, ακτιβιστές, ήρεμα και συγκροτημένα, αφήνοντας εκείνους να διαψεύσουν την πρωταγωνίστριά της, χωρίς, ποτέ, να κατηγορεί η ίδια ή να καταδεικνύει.
Φέρνει την ταινία της ως το σήμερα, όταν η Ιμέλντα αγωνίζεται να «βγάλει» αντιπρόεδρο της χώρας τον κακομοίρη, εύπιστο γιο της, τον Μπονγκμπόνγκ, ελπίζοντας ότι έτσι, όχι απλώς θα διαγραφούν οι κατηγορίες για κλοπή δημόσιας περιουσίας, αλλά κι ότι θ' αποκτήσει και πάλι τη θέση της ως Πρώτη Κυρία, ακόμα καλύτερα, Πρώτη Μητέρα - όχι ότι την εγκατέλειψε ποτέ.Αν η Ιμέλντα Μάρκος είναι μια ακόμα προσωποποίηση, εξωτική, κωμική και φρικιαστική μαζί, των fake news, το σημαντικό στο «The Kingmaker» δεν είναι πως η Λόρεν Γκρίνφιλντ το κάθε ψέμα το εκθέτει και το ανατρέπει με τον κατάλληλο, αντίθετο ομιλητή. Είναι πως αποκαλύπτει, με υπομονή και χρησιμοποιώντας μια εξίσου ψεύτικη, εικαστική πανδαισία στο περιβάλλον της ηρωίδας της, πόσο εύκολα μπορεί κανείς να πείσει για μια «εναλλακτική» αλήθεια, αν είναι αρκετά οξυδερκής κι αδίστακτος.
Γιατί ενώ η πραγματικότητα ξεδιπλώνεται ακέραια στην ταινία, η Ιμέλντα σ' έχει ήδη υπνωτίσει, με την τρυφερή φωνή της, την ομορφιά της νιότης της, τη λαιμαργία να δεις πόσα, μα πόσα πολλά παπούτσια, χρυσά βάζα, μπιζού, κτίρια συγκέντρωσε, μέσα σε δυο δεκαετίες, στο σεντούκι της. Γιατί είναι μια προσωπικότητα συναρπαστική, μια πλουμιστή μεταμόρφωση του Κακού, μια εθιστική, σήμερα, τρελογιαγιά, από την οποία δεν μπορείς να ξεκολλήσεις το βλέμμα σου, όσο κι αν σε παραλύει ο τρόμος. Κι αυτό, ακριβώς, είναι η επιτυχία της Λόρεν Γκρίνφιλντ - η απόδειξη του πόσο εύκολο είναι να πιστέψεις το παραμύθι.
Το «Ιμέλντα Μάρκος: Βασίλισσα Χωρίς Θρόνο» προβάλλεται στο πλαίσιο των Cinobo Nights, τη Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου στο Σινε Αλεξάνδρα στις 22:15 και την Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου στο Σινέ Φλερύ στις 20.15 και την Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου στο Θερινό Απόλλων στη Θεσσαλονίκη στις 22.45.
