Συνέντευξη

Πάολο Σορεντίνο: Ταξίδι στην Αμερική

στα 10

Σπάνια συναντάς πλέον δημιουργούς που να μιλούν μια ξεκάθαρα δική τους κινηματογραφική γλώσσα. Ο Ναπολιτάνος σκηνοθέτης με τα άτακτα μαλλιά και την ιδιαίτερη ματιά είναι αναμφίβολα ένας από αυτούς. Μιλήσαμε μαζί του για την νέα, ταινία του «Εκεί που Χτυπά η Καρδιά μου», την Αμερική, το σινεμά του και το... ταλέντο του Σον Πεν στο τραγούδι.

Πάολο Σορεντίνο: Ταξίδι στην Αμερική
O Πάολο Σορεντίνο με τον Σον Πεν στα γυρίσματα του «Εκεί που Χτυπά η Καρδιά μου»

«Δεν είναι μια αμερικάνικη ταινία, αλλά μια Ευρωπαϊκή ταινία γυρισμένη στην Αμερική» λέει ο ίδιος για την πρώτη του Αγγλόφωνη δουλειά μετά από μια καριέρα που εξελίχθηκε σταδιακά από μυστικό για μυημένους σε υλικό για Οσκαρ. Σταθερός επισκέπτης των μεγαλύτερων φεστιβάλ, μίλησε στο Flix τον περασμένο Μάιο στις Κάννες, όπου η ταινία του συμμετείχε στο επίσημο διαγωνιστικό. Απόλυτα ταιριαστά αφού το «This Must be the Place» είναι κυριολεκτικά γέννημα του φεστιβάλ. Ο Ιταλός σκηνοθέτης και ο πρωταγωνιστής του Σον Πεν, συναντήθηκαν για πρώτη φορά στις Κάννες, όταν ο πρώτος διαγωνιζόταν το 2008 με το «Il Divo» και πήρε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής στην οποία ήταν πρόεδρος ο δεύτερος. Ο Πεν, υποδύεται για χάρη του Σορεντίνο, έναν «συνταξιοδοτημένο» ροκ σταρ, με φόβο για τα αεροπλάνα (και τον κόσμο) που αποφασίζει να κυνηγήσει τον Ναζί εγκληματία πολέμου που ήταν υπεύθυνος για τον θάνατο του πατέρα του και ο οποίος κρύβεται κάπου στην αχανή Αμερική.

On the Road

Το φιλμ είναι ένα road movie, είδος χαρακτηριστικά αμερικάνικο. Ίσως όχι αποκλειστικά αμερικάνικο, αλλά όταν ακούς μια ταινία δρόμου, η σκέψη σου ταξιδεύει στην Αμερική. Δεν είναι τυχαίο ότι διάλεξα κάτι τόσο αρχετυπικό. Ηθελα να χρησιμοποιήσω όλη την εικονογραφία του αμερικάνικου σινεμά τόσο στα μέρη που κινηματογραφώ όσο και στο ύφος του φιλμ.

Μπαμπά μην τρέχεις!

Ισως η μεγαλύτερη επιρροή μου σε αυτή την ταινία να είναι το «Straight Story» του Ντέιβιντ Λιντς. Μπορώ να μετρήσω πολλές άλλες ταινίες, από τον Βέντερς και το, «Into the Wild» του Σον Πεν, όσο πράγματα τόσο κλασσικά όπως το σινεμά του Τζον Φορντ. Αν και οφείλω να ομολογήσω ότι δεν μου αρέσουν ιδιαίτερα τα γουέστερν. Υπάρχουν τόσες ταινίες για την Αμερική και για το ταξίδι σε αυτή, που δεν μπορείς καν να ξεκινήσεις να μετράς τις αναφορές. Αν κρατάω το «Straight Story» σαν σημείο αναφοράς, όμως είναι γιατί κατά τη γνώμη μου τόσο η δική μου όσο και η ταινία του Λιντς, έχουν κάτι κοινό. Αφηγούνται ένα πολύ αργόσυρτο, ήσυχο ταξίδι σε μια χώρα που κινείται υπερβολικά γρήγορα.

The Head on the Door

Οταν χτίζω τους χαρακτήρες μου, που πολλές φορές αποτελούν την αφετηρία μιας ταινίας, αρχίζω με το look τους στην προκείμενη περίπτωση τακτοποιούσα τα cd μου στο σπίτι και έπεσα πάνω σε μερικά άλμπουμ των cure. Είχαν περάσει πολλά χρόνια από την τελευταία φορά που άκουσα κάτι δικό τους. Κοίταζα την εικόνα του Ρόμπερτ Σμιθ στα εξώφυλλα των δίσκων και σκεφτόμουν ότι θα μπορούσε να είναι εξαιρετικός ως χαρακτήρας σε μια ταινία. Ξεκινώντας από εκεί, φαντάστηκα τον χαρακτήρα και την εικόνα του Τσεγιέν κομμάτι κομμάτι. Ομως η αφετηρία βρισκόταν εκεί. Με τον ίδιο τρόπο φαντάστηκα τον χαρακτήρα της Φράνσις ΜακΝτόρμαντ από μια εικόνα πάλι. Μια γυναίκα ανεβασμένη ψηλά σε έναν στύλο του ηλεκτρικού ρεύματος. Οι λεπτομέρειες, συμπληρώθηκαν σιγά σιγά.

Melancholia

Μου αρέσει να κινηματογραφώ μελαγχολικούς ήρωες, αλλά δεν νομίζω ότι απηχούν κάτι από τη δική μου προσωπικότητα. Μου αρέσουν οι χαρακτήρες που δεν είναι απόλυτα ικανοποιημένοι, που δεν ταιριάζουν σε μια απλοϊκή ιδέα κανονικότητας. Νιώθω βολικά να αφηγούμαι τις ιστορίες τους, τους καταλαβαίνω, αισθάνομαι ότι τους αγαπώ.

Α, όπως Αμερική

Δεν είχα σκεφτεί να κάνω μια ταινία στην Αμερική. Θα έλεγα ότι η ιδέα μου ήρθε αφού γνωρίστηκα με τον Σον Πεν και εξέφρασε την επιθυμία να δουλέψουμε μαζί. Ούτε είχα κάποια επιθυμία να δουλέψω με αναγνωρίσιμους σταρ. Ομως η ιστορία που αφηγούμαι δεν θα μπορούσε παρά να καταλήγει στην Αμερική μια αχανή χώρα όπου κανείς μπορεί να κρυφτεί. Και συν τοις άλλοις η έννοια του ροκ σταρ, είναι κάτι που στο μυαλό μου μπορεί να υπάρξει μόνο στα αγγλικά.

Speaking in tongues

Δεν νομίζω ότι η γλώσσα είναι εμπόδιο. Το σινεμά είναι παγκόσμιο και λειτουργεί με πολύ συγκεκριμένους κώδικές, κυρίως οπτικούς. Το πρόβλημα με το να κάνεις σινεμά σε μια χώρα που δεν είναι η πατρίδα σου, ή που δεν έχεις περάσει πολλά χρόνια σε αυτή είναι ότι πιθανότατα δεν κατανοείς τις λεπτότερες αποχρώσεις της ιδιοσυγκρασίας της. Αλλα σίγουρα όχι η γλώσσα που ίσως σου δημιουργήσει μόνο κάποια μικρά πρακτικά προβλήματα. Τι έμαθα από τα γυρίσματα στην Αμερική; Οτι σε μια κινηματογραφική παραγωγή εκεί, υπάρχουν υπερβολικά πολλά φορτηγά στο σετ. Αλλά στην πραγματικότητα είδα περισσότερο τις αναλογίες απ ότι τις διαφορές. Αλλωστε τα γυρίσματα μιας ταινίας είναι σχεδόν παντού ένας δικός τους κόσμος και εδώ που βρισκόμαστε, η κατάσταση στην Ιταλία είναι πολύ πιο τρελή απ ότι στην Αμερική, οπότε δεν υπήρχαν πολλά πράγματα που μου έκαναν εντύπωση.

Καλημέρα κόσμε!

Αν χάρηκα για κάτι ήταν γιατί κατάλαβα ότι αντίθετα απ όσα πίστευα, μπορείς να κάνεις ταινίες για πράγματα για τα οποία δεν έχεις ιδέα, για κουλτούρες και ανθρώπους που δεν γνωρίζεις σχεδόν καθόλου. Πριν πίστευα ότι δεν μπορώ παρά να κάνω ταινίες για την Ιταλία και τους συμπατριώτες μου. Τώρα ξέρω ότι μπορώ να κάνω ταινίες οπουδήποτε. Για τον οποιονδήποτε.

Sing it Back

Η μουσική παίζει πάντα σημαντικό ρόλο στις ταινίες μου. Κι όχι μόνο σ αυτή, αν κι εδώ περιέχει ένα κομμάτι συναυλίας, με τον Ντέιβιντ Μπερν στη σκηνή. Αυτό που ήθελα να κάνω ήταν να την κινηματογραφήσω με έναν τρόπο διαφορετικό απ αυτό που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε. Συχνά όταν βλέπεις μια κινηματογραφημένη συναυλία, το μοντάζ είναι τόσο γρήγορο που δεν κατορθώνεις να δεις τον τραγουδιστή περισσότερο από δύο δευτερόλεπτα τη φορά. Ηθελα να έχω μια μεγάλη σκηνή πέντε λεπτών που να μην έχει κανένα cut.

Η Talking Heads είναι κομμάτι της μουσικής που αγαπώ, όπως και οι Cure. Αγαπώ τα '80s και την μουσική τους. Είναι η μουσική της γενιάς μου, αλλά δεν χρησιμοποιώ μόνο κομμάτια από τα '80ς στις ταινίες μου, θα με έκανε να δείχνω αθεράπευτα νοσταλγικός. Και δεν είμαι. Ομως σε αυτή την ταινία με χαρά γύρισα πίσω σε πράγματα από το παρελθόν μου, σε πράγματα της εφηβείας μου, οπότε ναι η μουσική έπρεπε να είναι από τα 80s.

Ο Σον Πεν δεν τραγουδά στην τελική εκδοχή του φιλμ, αν και υπήρχε μια σκηνή που το κάνει, την οποία την έκοψα στο μοντάζ. Οχι όμως επειδή η φωνή του Σον δεν είναι καλή. Η σκηνή είχε να κάνει με έναν σκύλο που τον γαβγίζει κι ο μόνος τρόπος που ο ήρωας βρίσκει να ηρεμήσει τον σκύλο είναι να του τραγουδήσει μια πολύ αργή και πολύ ρομαντική μπαλάντα. Ο Σον Πεν ήταν εξαιρετικός, αλλά ο σκύλος δεν έπαιξε καθόλου καλά. Οπότε η σκηνή έπρεπε να φύγει.