Πριν από δύο χρόνια, η Τζέιν Κάμπιον («Μαθήματα Πιάνου», «Ενας Αγγελος στο Τραπέζι μου», «In the Cut»), παρουσίαζε στις Κάννες το νέο της σεναριακό και σκηνοθετικό πόνημα, το «Bright Star». Δεκαέξι ολόκληρα χρόνια μετά τα «Μαθήματα Πιάνου», η Νεοζηλανδή αγαπημένη μας σκηνοθέτις επέστρεφε στις ταινίες εποχής για να μιλήσει για μία ιστορία, που όπως ομολόγησε «της ράγισε την καρδιά» - τον τραγικό και ανεκπλήρωτο έρωτα του ποιητή του Ρομαντικού Κινήματος Τζον Κιτς, με τη δυναμική γειτόνισσά του Φάνι Μπράουν. Κι αν η ταινία άργησε λίγο να βρει το δρόμο της προς τις ελληνικές αίθουσες, δεν πειράζει. Εμείς το βλέπουμε ως ανέλπιστο καλοκαιρινό δώρο. Γιατί πρόκειται για μια ταινία που αγαπήσαμε πολύ.
Υπόκωφα παθιασμένο και καθόλου μελοδραματικό, το «Bright Star» οφείλει τη μισή του επιτυχία στο πόσο βαθιά η Κάμπιον ερωτεύτηκε τους ήρωές της και, αφήνοντας πίσω τα γνώριμα σκοτάδια της, ζωγράφισε πολύχρωμα, έντονα, φωτεινά ιμπρεσιονιστικά πλάνα.
Το άλλο μισό, όμως, ανήκει στους πρωταγωνιστές της. Στο πώς ο 31χρονος σήμερα ( 27χρονος στα γυρίσματα) Μπεν Γουίσο προσέγγισε με θαρραλέα ορμή το μυθικό ποιητή του ρομαντισμού και επέτρεψε στον εαυτό του να συντριβεί, να διαλυθεί, να πεθάνει από έρωτα. Στο πώς η Αυστραλέζα Αμπι Κόρνις προσωποποίησε τη γυναικεία δύναμη που αντέχει τις κακουχίες της εποχής, αλλά τσακίζει αμετάκλητα μπροστά στην απώλεια του αγαπημένου της.
Είχαμε συναντήσει τους δύο λαμπερούς πρωταγωνιστές στο φεστιβάλ των Καννών και εκεί, στο εμβληματικό σαλόνι του θρυλικού Carlton είχαμε πιάσει κουβέντα για τον έρωτα και την τέχνη ή την απουσία τους.
Δηλώσατε ότι ερωτευτήκατε κεραυνοβόλα το σενάριο. Ποιο ήταν για εσάς το πιο δυνατό στοιχείο αυτής της ιστορίας;
Μπεν Γουίσο: Αγαπώ πολύ τις τραγικές ιστορίες. Η αυθεντική θλίψη με συνθλίβει και, για λόγους που δεν έχω καταλάβει ακόμα, μου αρέσει πολύ αυτό το συναίσθημα. Είμαι μεγάλος κλάψας. Αν καταφέρεις να με συγκινήσεις, σου παραδίνομαι. Είναι σαν εθισμός: δεν μπορώ να αφήσω αυτό που με αγγίζει έτσι. Πρέπει να το κάνω. Πρέπει να το παίξω. Στην προκειμένη περίπτωση ναι, ερωτεύτηκα κεραυνοβόλα – τον Κιτς, τη Φάνι, την ιστορία τους. Επιασα τον εαυτό μου να ψάχνει απεγνωσμένα να διαβάσει οτιδήποτε είχε να κάνει μ' αυτούς. Ερεύνησα τον Κιτς σε βαθμό εμμονικού stalker. Τη ζωή του, το χαρακτήρα του και φυσικά την ποίησή του. Αρχισα να ζω στον κόσμο του, και οφείλω να σας ομολογήσω, μου ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τον αποχαιρετιστώ μετά.
Αμπι Κόρνις: Εγώ ερωτεύτηκα τον έρωτά τους. Ή μάλλον τη βαθιά τους αγάπη. Την αγνότητα με την οποία την ένιωθαν, την ορμή με την οποία της επέτρεπαν να ξεπερνά οτιδήποτε άλλο στη ζωή τους.
Ποιο ήταν το πιο συναρπαστικό χαρακτηριστικό στην προσωπικότητα του Κιτς, και τι σας συγκίνησε από τη γυναίκα πίσω από τη «μούσα» Φάνι Μπράουν;
Μπ.Γ: Πολλά πράγματα. Ξέρετε, στα γυρίσματα ήμουν σχεδόν στην ίδια ηλικία με τον Κιτς. Αυτό από μόνο του ανατίναξε το μυαλό μου. Δεν μπορούσα ούτε να διανοηθώ πώς ένα πιτσιρίκι κατάφερε τόσα πολλά, στην τόσο σύντομη ζωή του, πότε πρόλαβε κι έγινε καλλιτέχνης. Κι επίσης με διέλυσε η αδικία της μοίρας. Ο Κιτς έχασε τα πάντα: τη μητέρα του, το μικρό του αδελφό, τον πατέρα του. Ο ίδιος μεγάλωσε με την υποστήριξη των φίλων του και με το όραμα της ποίησής του – όμως και οι κριτικοί της εποχής τον διέλυσαν. Νομίζω ότι το πιο γοητευτικό στοιχείο πάνω του ήταν το σθένος του με το οποίο πάλεψε με τις συνθήκες της ζωής, σε συνδυασμό με την εύθραυστη φύση του καλλιτέχνη που τις μεταμόρφωσε σε ποίηση.
Α.Κ: Η δύναμή της. Η Φάνι ήταν μία γυναίκα πολύ γενναία για την εποχή της. Ξέρετε, δεν υπήρχαν πολλές πηγές για αυτήν. Τα περισσότερα τα καταλάβαινες από τα γράμματα του Κιτς. Αρχικά ήταν σοκαριστικό να διαπιστώνεις πόσο παρεξηγημένη ήταν μια γυναίκα που έδειχνε δύναμη και εξέφραζε άποψη. Τη χαρακτήρισε στον αδελφό του «αγριόγατα», «επικίνδυνη», μία γυναίκα που είναι «αέρας» και δεν «πιάνεται». Μετέπειτα ήταν συγκινητικό να βλέπεις ότι για αυτούς ακριβώς τους λόγους την ερωτεύτηκε, την ξεχώρισε. Ηταν η μόνη που κατάλαβε αμέσως το μεγαλείο του και τον στήριξε. Είχε μεγάλη αυτοπεποίθηση και σθένος να τα βάλει ακόμα και με τους κριτικούς της εποχής.
Τι είναι πιο τραγικό κατά τη γνώμη σας: ότι ένα αγόρι δεν πρόλαβε να ζήσει τον έρωτά του και το υπόλοιπο της ζωής του, ή ότι ένας καλλιτέχνης πέθανε πιστεύοντας ότι είναι αποτυχημένος;
Μπ.Γ: Και τα δύο. Αλλά, προσωπικά με σπάραξε το γεγονός ότι νόμιζε ότι ήταν αποτυχημένος. Εφυγε πιστεύοντας ότι δεν άφησε τίποτα πίσω του για να τον θυμάται κανείς. Στον τάφο του, αντί για το όνομά του, άφησε εντολή να υπάρχει μια πλάκα με τον σαρκαστικό στίχο: «Ενθάδε κείται ένας άνδρας του οποίου το όνομα γράφτηκε σε νερό». Σαν να μην υπήρξε. Το βρίσκω σοκαριστικό.
Α.Κ: Εγώ δεν είμαι τόσο σίγουρη. Ναι υπάρχουν καλλιτέχνες που έφυγαν από τη ζωή θεωρώντας ότι απέτυχαν – όπως ο Ζαν Μισέλ Μπασκιά για παράδειγμα. Συμβαίνει. Αναρωτιέμαι όμως αν αυτή την πικρία κουβαλάς στην ψυχή σου λίγες στιγμές πριν κλείσεις τα μάτια σου. Ή μήπως κανείς δεν σκέφτεται το έργο του, αλλά την ίδια τη ζωή που δεν έζησε. Την αγάπη που δεν χάρηκε. Για μένα αυτό ήταν το πιο τραγικό στην περίπτωση του Κιτς.
Πόσο τρομαχτικό είναι να ερμηνεύει κανείς τόσο μυθικά, υπαρκτά πρόσωπα;
Μπ.Γ: Ηταν τρομαχτικό για... ένα μισάωρο. Μετά ήταν σκέτη απόλαυση. Αρνήθηκα να αφήσω τα μεγέθη να με ευνουχίσουν. Αρνήθηκα να τον πλησιάσω τρομαγμένος. Αλλωστε και η ίδια η Τζέιν δε θα το επέτρεπε αυτό. Από την αρχή μου είπε να χαλαρώσω και, απλά, να τον αγαπήσω. Μας ήθελε ανοιχτούς στο συναίσθημά μας. Αυτή ήταν η μόνη της απαίτηση.
Α.Κ: Βρίσκω όλους τους ρόλους απαιτητικούς και τρομαχτικούς – είτε πρόκειται για φιξιόν, ή για υπαρκτούς χαρακτήρες. Στην περίπτωση ενός υπαρκτού προσώπου νιώθεις το έξτρα βάρος της αλήθειας τους στους ώμους σου. Αγχώνεσαι να τους ψάξεις λίγο περισσότερο, να τους ερευνήσεις. Η Τζέιν μου το ξεκαθάρισε από την αρχή: δεν ήταν στα βιβλία η Φάνι, ήταν μέσα μου.
Αμπι με ταινίες όπως τα «Somersault», «Elisabeth», «Stop-Loss» είχες μία απίστευτη πορεία που έκανε τους ειδικούς να σε ονομάσουν «τη νέα Νικόλ Κίντμαν». Αντίστοιχα, Μπεν με το «I'm Not There» και το «Αρωμα» τράβηξες αμέσως τα βλέμματα πάνω σου με απαιτητικές ερμηνείες. Πώς επιλέγετε τους ρόλους σας και ποια είναι τα όνειρά σας για το μέλλον;
Α.Κ: Είναι φυσικά πολύ κολακευτικό να σε συγκρίνουν με την Νικόλ Κίντμαν, η οποία έχει μία απίστευτη καριέρα, ταλέντο και μία γκάμα ερμηνειών που θα ζήλευε ο καθένας μας. Ομως δεν σκέφτομαι προς το παρόν τόσο μακριά. Απολαμβάνω το τώρα. Αν ονειρεύομαι κάτι είναι να έχω την τύχη να έρχονται στα χέρια μου τέτοιες ευκαιρίες, ταινίες που μπορώ να μάθω από αυτές και να προχωρήσω.
Μπ.Γ: Ισως σας φανεί παράδοξο, αλλά δεν είμαι φιλόδοξο πλάσμα. Δεν βάζω στόχους, δεν είμαι από τους ηθοποιούς που έχουν ονειρευτεί την καριέρα τους. Περισσότερο ενδιαφέρομαι για τους ανθρώπους που συναντώ σ' αυτή την πορεία. Με γοητεύει το ταλέντο, θέλω να με περιτριγυρίζει, να βλέπω πώς δουλεύουν οι συνάδελφοί μου ή οι σκηνοθέτες μου. Ετσι επιλέγω και τις δουλειές μου, ανάλογα με τους συνεργάτες. Πάντα.
Aμπι να ζει κανείς έναν μεγάλο έρωτα, ακόμα κι αν τον συνθλίψει;
Δεν υπάρχει κανένα άλλο νόημα στη ζωή. Κανένα.
Mπεν υπάρχει ένας στίχος του Κιτς που σου άλλαξε τη ζωή;
Οχι μόνο ένας, πολλοί. Αλλά η «Ωδή σ' ένα Αηδόνι» είναι το ποίημα που νομίζω ότι θα κουβαλάω για πάντα στην καρδιά μου. Σαν κάτι εξαιρετικά πολύτιμο και αφοπλιστικά δικό μου.
