Ηθοποιοί ή κινούμενα σχέδια;
Μαρζάν: Το animation είναι μια ενθουσιαστική αλλά και πολύ κουραστική διαδικασία. Νομίζω ότι χρειάζομαι δέκα χρόνια για να ξεχάσω πόσο με ταλαιπώρησε για να το ξανακάνω. Το ότι κάναμε μια ταινία με ηθοποιούς όμως, δεν έχει να κάνει μόνο με τις δυσκολίες. Θέλαμε να δοκιμάσουμε κάτι διαφορετικό. Και δεν νιώθω πως πρέπει να κάνεις ταινίες κινουμένων σχεδίων επειδή προέρχεσαι από τον κόσμο κόμικς. Για μένα δεν υπάρχουν τέτοιου είδους σύνορα. Από την άλλη είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Στα κινούμενα σχέδια έχεις όλο το χρόνο να αλλάξεις κάτι αν δεν είσαι ικανοποιημένος, ή αν αποφασίσεις ότι κάτι δεν σου αρέσει. Έχεις μεγαλύτερο έλεγχο, αλλά η ενέργεια στο set είναι κάτι που δεν συγκρίνεται. Είναι κάτι πολύ δυναμικό, όλοι είναι εκεί και είναι συναρπαστικό να είσαι περιτριγυρισμένος από μια εξαιρετική ομάδα συνεργατών και τόσο καλούς ηθοποιούς που σου κόβουν την ανάσα.
Δυο σκηνοθέτες, μία ταινία
Μαρζάν: Είναι δύσκολο να ξεκαθαρίσω πως ακριβώς δουλεύουμε, είναι μια απόλυτα οργανική διαδικασία. Ο Βίνσεντ θα προτείνει κάτι, μετά θα αντιπροτείνω κάτι εγώ, θα το κουβεντιάσουμε ξανά και ξανά, μέχρι να καταλήξουμε. Συνήθως ξεκινάω εγώ με την ιστορία και ο Βενσάν είναι αυτός που θα της δώσει μορφή. Στα γυρίσματα τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα εγώ θα ασχολούμαι περισσότερο με τους ηθοποιούς και ο Βενσάν με τη σκηνοθεσία, στο πλευρό του διευθυντή φωτογραφίας. Αλλά αν κάνω κάτι με το οποίο διαφωνεί θα μου το πει και αν εκείνος κάτι με το οποίο δεν συμφωνώ θα το πω επίσης. Μερικές φορές θα θυμώσουμε κι όλας ο ένας στον άλλο, θα ακούσετε φωνές. Δεν συμβαίνει πολύ συχνά, αλλά συμβαίνει.
Βενσάν: Δεν υπάρχουν στ αλήθεια προβλήματα, γνωριζόμαστε πολύ καλά εδώ και πάρα πολλά χρόνια, σέβεται ο ένας τον άλλο. Αλλά δεν είμαστε ο ίδιος άνθρωπος, και αυτό είναι που το κάνει ενδιαφέρον. Αν δεν διαφωνούσαμε κι όλας θα ήταν σαν να είμαστε ένα τέρας με δύο κεφάλια. Θα ήταν σχεδόν τρομακτικό.
Μαρζάν: Θυμάμαι μια μέρα στο σετ, ήμουν πολύ θυμωμένη μαζί του. Δεν θυμάμαι το λόγο, σκεφτόμουν «τον μισώ, τον μισώ, τον μισώ τόσο πολύ». Και μετά ενώ καθόμουν κι έλεγα «fuck, fuck fuck», είδα το πάνω μέρος του κεφαλιού του που προεξείχε από ένα διαχωριστικό στο σετ και σκέφτηκα «μα τι γλυκός, πόσο πολύ τον αγαπώ». Ποτέ δεν μπορώ να τον μισήσω για πάνω από δυο ώρες.
Μια διαφορετική φόρμα
Βενσάν: Η φόρμα του «Περσέπολις» ήταν σαφής από την αρχή. Εδώ είχαμε ένα φιλμ με ηθοποιούς, οπότε έπρεπε να αποφασίσουμε τι είδους ταινία θέλουμε να κάνουμε. Και μια και οι δυο μας αγαπούμε το κλασικό σινεμά, αποφασίσαμε πως αυτό που θα μας ενδιέφερε να δούμε, θα ήταν ένα homage σε έναν μάλλον παλιομοδίτικο κινηματογράφο. Ετσι αποφασίσαμε να γυρίσουμε αποκλειστικά σε στούντιο, σε σινεμασκόπ και τεχνικολόρ καθώς και η ιστορία είχε μια ναΐφ, αθώα αίσθηση, κάπου μεταξύ πραγματικότητας και παραμυθιού.
Η αλήθεια των αισθημάτων
Μαρζάν: Ο κεντρικός ήρωας, υπήρχε στ’ αλήθεια. Ηταν ο αδελφός του κομμουνιστή παππού μου στο «Περσέπολις», είναι συγγενείς. Ηταν μουσικός και πέθανε όντως από θλίψη, δεν τον είχα γνωρίσει αλλά ο θείος μου στη Γερμανία, μου έδειξε φωτογραφίες του. Ήταν ένας πολύ όμορφος άντρας. Αλλά το σενάριο του φιλμ δεν είναι φυσικά η ζωή του. Είναι κάτι που έχω κατασκευάσει εμπνευσμένη από τα όσα έχω ακούσει από τους γονείς και την υπόλοιπη οικογένεια μου. Μ αρέσει να παίρνω τις αληθινές ιστορίες ειδικά όσες έχουν αποκτήσει μια μυθιστορηματικό υφή μέσα στα χρόνια και να τις αφηγούμαι με τον δικό μου τρόπο. Βρίσκω ότι απηχούν μια άλλη εποχή, όταν δεν είχαν όλα νεκρωθεί από τον κυνισμό και την σαρκαστική διάθεση των ημερών μας. Αλλά για μένα έχει μεγάλη σημασία να πω στα σοβαρά ότι κάποιος μπορεί να πεθάνει από αγάπη. Ότι ο έρωτας, η αγάπη δεν είναι κάτι ακόμη προς κατανάλωση. Το να πιστεύεις πως κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί, είναι σχεδόν μια πολιτική στάση. Ισως είναι αυτό ακριβώς που λείπει από τις μέρες μας. Εχουμε χάσει την αίσθηση της ποίησης, την αγάπη μας για την αγάπη, την τέχνη του να κάνουμε τέχνη. Ισως χρειαζόμαστε λίγη περισσότερη φαντασία και λίγοτερη εμμονή με την πραγματικότητα.
Ενα αστείο μελόδραμα
Μαρζάν: Θέλαμε να πλάσουμε ένα «κατασκευασμένο» μελόδραμα και το κάναμε συνειδητά, φροντίζοντας όμως με την χρήση του χιούμορ να θυμίζουμε στον θεατή ότι ξέρουμε απολύτως τι κάνουμε. Και ναι, η ταινία είναι γυρισμένη σε στούντιο, είναι τεχνητή, αλλά είναι απόλυτα αληθινή. Η ζωή είναι γεμάτη από τέτοιες στιγμές όπως αυτή που ο πατέρας πεθαίνει κι ο γιος του μπαίνει στο δωμάτιο να τον δει και κλάνει. Είναι απόλυτα φυσιολογικό. Αυτή είναι η ζωή. Ακόμη και στη χειρότερη στιγμή της ζωής σου κάτι θα συμβεί και θα σε κάνει να γελάσεις. Δεν υπάρχει απόλυτη δυστυχία, όπως και δεν υπάρχει απόλυτη ευτυχία.
Βενσάν: Δείχνουμε την δραματική πλευρά μιας ιστορίας, αλλά νομίζω ότι δημιουργούμε μια συνενοχή με το κοινό, τους αφήνουμε να δουν τις καταστάσεις με μια αλήθεια, πως είναι πραγματικά. Δεν τους φερόμαστε σαν να είναι χαζοί. Το μελόδραμα που κατασκευάζουμε είναι αγνό, αλλά κι έξυπνο μαζί. Και ναι μπορείτε να κλάψετε αν θέλετε μαζί μας, αλλά δεν υπάρχει μόνο αυτή η πλευρά στην ταινία.
Γέλιο και δάκρυΜαρζάν: Είναι πολύ πιο δύσκολο το να κάνεις το κοινό να γελάσει, απ ότι να κλάψει. Η θλίψη είναι κάτι παγκόσμιο. Δείξε μια μητέρα να κρατά ένα νεκρό παιδί στην αγκαλιά της κι αμέσως έκανες όλη την αίθουσα να κλαιει. Αλλά δεν γελάμε για τα ίδια πράγματα. Το χιούμορ είναι κάτι πολύ αφηρημένο. Δεν είναι κάτι συγκινησιακό όπως το δάκρυ. Δεν προκαλείται με έναν τρόπο κοινό για όλους. Υπάρχει ένα είδος χιούμορ που μπορεί να λειτουργεί σε μια οικογένεια. Κι ένα χιούμορ που το καταλαβαίνει ένα χωριό. Η μια χώρα. Και μετά έχεις τον Τσάρλι Τσάπλιν! Για μένα η απόλυτη κατανόηση του άλλου, είναι να μπορείς να γελάς με τον άλλο. Γι αυτό η σχέση με τον Βενσάν λειτουργεί τόσο καλά, επειδή μπορούμε να γελάμε μαζί και σε αυτό το σημείο προσπαθώ να φτάσω με το κοινό σε κάθε ταινία μου.
Η τιανία «Κοτόπουλο με Δαμάσκηνα» προβάλεται σήμερα στις 20:15 στην αίθουσα Τζον Κασάβετης κι αύριο στις 17:30 επίσης στον Τζον Κασαβέτη
