Δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι η Γκονγκ Λι είναι το κατ’ εξοχήν (πανέμορφο) πρόσωπο του κινέζικου σινεμά, αφού πρωταγωνίστησε στις πιο εμβληματικές ταινίες των δύο βασικών εκπροσώπων της πέμπτης γενιάς των σκηνοθετών της χώρας της, του Ζανγκ Γιμού («Σήκωσε τα Κόκκινα Φανάρια») και του Τσεν Κάιγκε («Αντίο Παλλακίδα μου»).
Με μια επιλεκτική φιλμογραφία εντός και εκτός συνόρων, από το «2046» του Γουόνγκ Καρ-γουάι μέχρι το «Miami Vice» του Μάικλ Μαν, η σούπερ σταρ του ασιατικού σινεμά επέστρεψε στο φεστιβαλικό κύκλωμα και στη Βενετία το 2017 με «Τα Προσωπεία του Σαββάτου» του Λου Γε, εικοσιπέντε χρόνια μετά τη βράβευσή της με το Βραβείο Βόλπι Γυναικείου Ρόλου για το «Μια Γυναίκα της Κίνας», στον απαιτητικό ρόλο μιας ηθοποιού-κατασκόπου στην προπολεμική Σανγκάη, λίγες μέρες πριν την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Με αφορμή την πρεμιέρα της ταινίας «Τα Προσωπεία του Σαββάτου» του Λου Γε στο Cinobo, το Flix επιστρέφει στη συνάντησή του με την απαστράπτουσα και κυριολεκτικά αγέραστη ηθοποιό. [Οι φωτογραφίες που συνοδεύουν τη συνέντευξη είναι από το κινέζικο Marie Claire του 2018]
Αυτό που με τράβηξε περισσότερο στην ταινία είναι η πολυπλοκότητα του χαρακτήρα. Και οι διαφορετικές ταυτότητες που καλείται να υποδυθεί μέσα στο ρόλο, χωρίς ποτέ το πρόσωπο της να μεταδίδει κανένα συναίσθημα και καμιά σκέψη. Αυτός είναι άλλωστε και ο ρόλος μίας κατασκόπου. Ηταν για μένα μία ερμηνευτική πρόκληση να πλάσω μία ηρωίδα μέσα σε ένα τόσο ρευστό περιβάλλον ψεύτικων ταυτοτήτων και διφορούμενων προθέσεων. Η τελευταία αποστολή της είναι ταυτόχρονα μια τελευταία προδοσία και μια τελευταία προσπάθεια για εξιλέωση.
Για να προετοιμαστώ για το ρόλο διάβασα πολλά ιστορικά βιβλία για την Σαγκάη εκείνης της προπολεμικής περιόδου. Διάβασα και κατασκοπικά βιβλία, λογοτεχνικά και μαρτυρίες, για την συμπεριφορά και τους επαγγελματικούς κανόνες των πρακτόρων εκείνης της εποχής. Ο σκηνοθέτης μου έδωσε πρόσβαση σε αρχειακό υλικό, ενώ οι ταινίες εκείνης της εποχής με βοήθησαν να αποτυπώσω μια σταρ εκείνης της περιόδου. Το πιο απαιτητικό σημείο ήταν να μεταδώσω ακριβώς τον ίδιο επαγγελματισμό τον οποίο επιδεικνύει η ηρωίδα μου στο διπλό της ρόλο. Αν και εγώ είμαι μια απλή ηθοποιός και δεν είχα ούτε έχω καμιά μυστική αποστολή.
Πέρα από την ιστορική σημασία για τη χώρα μου και τη συμμετοχή της στον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ταινία νομίζω πως έχει κι ένα ξεκάθαρο μήνυμα για το παρόν. Αυτό είναι ότι πέρα από την παγκόσμια ειρήνη και το ρόλο, μικρό ή μεγάλο, που έχει ο καθένας μας σε αυτή, περισσότερη σημασία έχουν η πραγματική μας ταυτότητα και οι θυσίες που πρέπει να κάνουμε για να την ανακαλύψουμε. Δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία, χωρίς αυτογνωσία.
Δεν είμαι πολύ παραγωγικός άνθρωπος, δε με νοιάζει να βλέπω τον εαυτό μου συνέχεια στην οθόνη, οπότε οι επιλογές των ρόλων μου δεν γίνονται με τη συχνότητα που ενδεχομένως κάνουν άλλοι ηθοποιοί. Επίσης μου αρέσει να βυθίζομαι σταδιακά στο ρόλο και να μεσολαβεί ένα αρκετά μεγάλο διάστημα ανάμεσα στην πρώτη ανάγνωση του σεναρίου και στην έναρξη των γυρισμάτων.»
Δεν είναι η πρώτη φορά που υποδύομαι μία ηθοποιό μέσα σε μία ταινία. Το είχα κάνει και στο «Αντίο, Παλλακίδα μου», όμως εκεί δεν υπήρχε η πολυπλοκότητα του να υποδυθείς μία θεατρική ηθοποιό μέσα σε μία ταινία, η οποία επιπλέον είναι και κατάσκοπος. Αυτό είναι μια τριπλή πρόκληση.
Εχουν περάσει 20 χρόνια από τότε που βραβεύτηκα στη Βενετία (σ.σ για το «Μια Γυναίκα της Κίνας» του Ζανγκ Γιμού), αλλά από τότε ουσιαστικά δεν έχουν αλλάξει πολλά. Αυτό που έχει παραμείνει ίδιο είναι το πάθος μου να ανακαλύπτω ρόλους που με ενδιαφέρουν. Δεν είμαι πολύ παραγωγικός άνθρωπος, δε με νοιάζει να βλέπω τον εαυτό μου συνέχεια στην οθόνη, οπότε οι επιλογές των ρόλων μου δεν γίνονται με τη συχνότητα που ενδεχομένως κάνουν άλλοι ηθοποιοί. Επίσης μου αρέσει να βυθίζομαι σταδιακά στο ρόλο και να μεσολαβεί ένα αρκετά μεγάλο διάστημα ανάμεσα στην πρώτη ανάγνωση του σεναρίου και στην έναρξη των γυρισμάτων.
Είμαι ενθουσιασμένη για την συμμετοχή μου στη «Μουλάν». Είναι μία μυθική μορφή στην ιστορία της χώρας μου και η παραγωγή είναι εντυπωσιακή. Μπορεί να μην είμαι η κεντρική ηρωίδα λόγω ηλικίας (γέλια), αλλά ο χαρακτήρας που υποδύομαι, χωρίς να μπορώ να σας πω περισσότερα, έχει τα πιο εντυπωσιακά εφέ και είναι ηθικά αμφίσημος, έχει μια συναρπαστική εσωτερική διαδρομή.
Ζούμε σε μία εποχή που ο κόσμος έχει πιο εύκολη πρόσβαση σε ταινίες, επομένως η διαφορά ανάμεσα σε μία διεθνή υπερπαραγωγή και σε μία art house κινέζικη ταινία δεν είναι τόσο μεγάλη όσο παλαιότερα. Κάθε ταινία βρίσκει το κοινό της, μεγαλύτερο η μικρότερο, και αποκτά την ιστορική θέση που της αξίζει. Νομίζω ότι «Τα Προσωπεία του Σαββάτου» είναι μία ταινία πολύ σημαντική για τη χώρα μου και θα βρει και θα βρει την ανταπόκριση που δικαιούται.
Οι πιο αγαπημένες ταινίες στην καριέρα ενός ηθοποιού δεν είναι απαραίτητα και εκείνες που ο κόσμος ή οι δημοσιογράφοι θεωρούν τις πιο σημαντικές. Στη ζωή μου θεωρώ ορόσημα δύο ταινίες που έκανα με τον Ζανγκ Γιμού, το «Μια Γυναίκα της Κίνας» και τη «Μεγάλη Επιστροφή». Οχι μόνο γιατί απέχουν χρονικά μεταξύ τους, αλλά γιατί σηματοδοτούν και την πορεία μου ως ηθοποιού μέσα στα χρόνια. Θα επέλεγα επίσης και «Τα Προσωπεία του Σαββάτου» για την δυσκολία των γυρισμάτων και γιατί αισθάνθηκα ότι είναι ο πιο απαιτητικός ρόλος μου.