Φεστιβάλ / Βραβεία

Le Gamin au Vélo: Oι συναισθηματικές ορθοπεταλιές των Νταρντέν

στα 10

Ασυμβίβαστο σινεμά, απέριττο στην αφήγηση, αλλά γεμάτο ενέργεια και ήρωες που αγαπάς από το πρώτο λεπτό. Οι αδελφοί Νταρντέν επιστρέφουν στο φεστιβάλ Καννών που τους έχει τιμήσει δύο φορές με το Χρυσό Φοίνικα («Ροζέτα» το 1999, «Το Παιδί» το 2005) για να διηγηθούν με τρυφερότητα μία ακόμα επώδυνη ιστορία για την ανθρώπινη φύση.

Le  Gamin au Vélo: Oι συναισθηματικές ορθοπεταλιές των Νταρντέν
Αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα, φαίνεται να είναι το κεντρικό θέμα του φετινού φεστιβάλ Καννών

Ενα μικρό αγόρι, αφύσικα σκληρό και πολυμήχανο για την ηλικία του, το σκάει από το ορφανοτροφείο που το έχει παρατήσει ο πατέρας του, υποσχόμενος ότι θα ξαναγυρίσει. Δραπετεύει για να αποδείξει τον κόσμο των ενηλίκων (φρουρών, ψυχολόγων, επιστατών) λάθος: ο πατέρας του δεν τον έχει εγκαταλείψει, δεν μετακόμισε σε άλλη πόλη, δεν έφυγε χωρίς ένα τηλέφωνο, ένα αντίο. Χωρίς να του πάει, τουλάχιστον, το ποδήλατό του. Τρέχει, τρυπώνει, σκαρφαλώνει, κρύβεται, κλωτσάει, δαγκώνει, φωνάζει, αρνείται. Ενα μικρό αγρίμι, τραυματισμένο και για αυτό επιφυλλακτικό, σκοντάφτει συνεχώς στην κακία του κόσμου και την επιβεβαιώνει. Μία νεαρή κομμώτρια παρούσα στο βουβό σπαραγμό του πιτσιρικά όταν διαπιστώνει πράγματι το φευγιό του δειλού πατέρα, αποφασίζει να το υιοθετεί κάθε Σαββατοκύριακο προσπαθώντας να επουλώσει το κακό που ήδη έχει γίνει. Υπάρχει όμως γυρισμός για αυτά τα παιδιά, ή θα τριγυρνάνε στις γειτονιές μας με τα ποδήλατά τους, απλά για να μας θυμίζουν τη συλλογική κοινωνική μας αμαρτία;

Μπορεί να ακουστεί ειρωνικό, αλλά είναι αλήθεια: το σινεμά των Νταρντέν, νατουραλιστικό και ήσυχο, δεν παύει να είναι σινεμά ...δράσης. Ηλεκτρισμένης ενέργειας, ταχυκαρδίας, αγωνίας. Οι ήρωές τους τρέχουν, αγωνίζονται, παλεύουν. Αντιδρούν πεισματικά στο τραγικό συνήθως πεπρωμένο τους. Μαζί τους, τρέχουμε κι εμείς από την άκρη της καρέκλας μας, κουβαλώντας όλη τους την ένταση, νιώθοντας απέραντη εμπάθεια και βαθιά απόγνωση. Ελπίζοντας ότι η ανθρώπινη φύση δε θα μας απογοητεύσει αυτή τη φορά, κάνοντας μία πλήρη ορθοπεταλιά γύρω από το προμελετημένο κάρμα της.

Ασυμβίβαστοι σκηνοθέτες, οι Νταρντέν επιμένουν να αγνοούν τις ευκολίες της αφήγησης και συνεχίζουν να επιλέγουν πιο φιλόδοξες ανηφόρες: αυτές που απαιτούν στιβαρές ιστορίες και ταλέντο να τις διηγηθείς - με υγρή, παλλόμενη κινηματογράφησή, αληθινούς διαλόγους και ήρωες που αγαπάς από το πρώτο λεπτό. Δευτερόλεπτα μουσικού σκορ, τρεις τέσσερις σκόρπιες στιγμές μέσα σε ολόκληρη την ταινία, είναι ο μόνος συμβιβασμός του χρυσού κανόνα τους. Φαίνεται ότι σ' αυτήν εδώ την ιστορία εγκατάλειψης, αισθάνθηκαν ότι ο μικρός τους ήρωας χρειαζόταν ένα χάδι. Και κάθε φορά που το πιτσιρίκι ξανακαβαλά με ματωμένα γόνατα και μουτζουρωμένο προσωπάκι το ποδήλατό του, μετά από ένα κυριολεκτικό ή συμβολικό χτύπημα της ζωής, ντύνουν για ελάχιστα δευτερόλεπτα την εικόνα με μουσική.

Η αφοπλιστική ερμηνεία του μικρού τους πρωταγωνιστή, οι αληθινές στιγμές, το μήνυμα που βγαίνει και αιωρείται αβίαστα, χωρίς ίχνος μελό ή διδακτισμού; Ποιο είναι το μυστικό του σινεμά τους, που ακόμα κι εκ των υστέρων, δεν αποδομείται εύκολα; Μάλλον η αυθεντινή αναγκαιότητα να το κάνουν και η μεγάλη τους καρδιά.

Tags: Cannes 2011