Φεστιβάλ / Βραβεία

Berlinale 2015 / «45 Χρόνια»: δώστε όλα τα βραβεία ερμηνείας στη Σάρλοτ Ράμπλινγκ

στα 10

Είτε αποτυπώνει ένα «Weekend» ή «45 Χρόνια» στις ζωές των ανθρώπων, ο Αντριου Χέι φτιάχνει ταινίες που θα κουβαλάμε στις καρδιές μας για πάντα. Δεν έμεινε στεγνό βλέμμα χθες βράδυ στην Berlinale, ενώ σύσσωμο κοινό και κριτικοί χειροκρότησαν το θρυλικό πρωταγωνιστικό ζευγάρι των Σάρλοτ Ράμπλινγκ και Τομ Κόρτνεϊ.

Berlinale 2015 / «45 Χρόνια»: δώστε όλα τα βραβεία ερμηνείας στη Σάρλοτ Ράμπλινγκ

O Tζεφ και η Κέιτ Μέρσερ, ένα ζευγάρι 75χρονων που ζει σε μικρή κωμόπολη του Νόρφολκ, έχουν πάρτι το Σάββατο. Θα γιορτάσουν με όλους τους φίλους τους την 45η επέτειο των γάμων τους – παράξενη επιλογή, αλλά είχαν χάσει τα ολοστρόγγυλα 40 τους όταν αυτά συνέπεσαν με την εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς του Τζεφ. Θα γιορτάσουν με τους φίλους τους γιατί δεν έχουν άλλη οικογένεια. Καμία φωτογραφία στο ψυγείο, τους τοίχους, τα ράφια του ζεστού τους σπιτιού δεν υποδηλώνει παιδιά ή εγγόνια. Επέλεξαν να μείνουν οι δυο τους. Ενα αγαπημένο, ήσυχο ζευγάρι με τα διαβάσματα, τα πειράγματα, τις μουσικές και το λυκόσκυλό τους. Μόνο που λίγες μέρες πριν την επέτειο, ο Τζεφ λαμβάνει ένα γράμμα που τον πληροφορεί ότι λιώνοντας (λόγω της κλιματικής αλλαγής) οι μόνιμοι παγετοί στις Ελβετικές Αλπεις αποκάλυψαν το πτώμα της Κάτιας, της πρώτης του γερμανίδας αρραβωνιαστικιάς, η οποία είχε σκοτωθεί σ' ένα τραγικό ορειβατικό ατύχημα το 1962 όταν ήταν 25 χρονών. Θα μπορούσε να πάει να την αναγνωρίσει; Ο Τζεφ ταράζεται από την αποκάλυψη, όχι όμως όσο η Κέιτ που παρακολουθεί μουδιασμένη την ταραχή του. Ξαφνικά τα 45 χρόνια δίπλα στον άντρα που θεωρούσε άντρα της, δικό της, αρχίζουν να φαίνονται ως πλάνη. Ενα τρικ του χρόνου, της ζωής, του έρωτά της – παραπέτασμα καπνού στα μάτια της που λέει και το αγαπημένο της τραγούδι των Platters, αυτό που διάλεξε να χορέψουν στην επέτειό τους. Ξαφνικά, το βλέμμα της καθαρίζει (ή θολώνει βουρκωμένο) και συνειδητοποιεί ότι 45 χρόνια μπορεί να μην αναλογούν σε τίποτα, παρά ένα αντικατάστατο της πρώτης του αγάπης, που αν και δεν πραγματώθηκε, είναι η μόνη που διατηρήθηκε αναλλοίωτη στον πάγο.

Διαβάστε ακόμα: Berlinale 2015: Οι 20 ταινίες που περιμένουμε να δούμε σαν τρελοί!

O Aντριου Χέι, ο σεναριογράφος και σκηνοθέτης του χαμηλότονου, τρυφερού, υπέροχου «Weekend» (και δημιουργός του «Looking» του ΗΒΟ), βασίζεται σ' ένα διήγημα του Ντίβιντ Κόνσταντιν («In Another Country») και επιστρέφει με μία ταινία που τον απομακρύνει από την οποιαδήποτε οικειότητα του gay drama, τον τοποθετεί απέναντι σ' ένα ζευγάρι άλλης δυναμικής και ηλικίας και τον υποβάλει να αποδείξει ότι μπορεί να καταφέρει το ίδιο σινεμά γήινης, διακριτικής, ουσιαστικής παρατήρησης, να συλλάβει ανθρωπιά, πόνο, χαρά, ανασφάλεια στις μικρολεπτομέρειες. Να μην πει τίποτα και να τα πει όλα. Να μας κλονίσει όσο και την Κέιτ και τον Τζεφ ώστε επί 93 λεπτά, και πολλά ακόμα περισσότερα όταν έχει τελειώσει η ταινία, να σκεφτόμαστε για το χρόνο, για τα όνειρα, για το πώς οι άνθρωποι, οι δικοί μας άνθρωποι, ποτέ δεν είναι κανενός.

Ο Χέι γράφει υπέροχα – είναι μεστός, απλός, γνωρίζει πολύ καλά πώς να πετάξει τα περιττά και τα φλύαρα από το σενάριό του. Οι ιστορίες του εισβάλουν σε τετριμμένες καθημερινότητες, δε χρειάζονται κόλπα, μανιέρες, ευρήμματα για να σου κρατήσουν το ενδιαφέρον. Το μεγάλο του ταλέντο όμως είναι η κάμερά του. Πώς στέκεται με αυτοπεποίθηση πάνω στην ευθυτενή φιγούρα της Σαρλότ Ράμπλινγκ όταν εκείνη βάζει απλώς και πίνει ένα ποτήρι νερό στην αγροτική τους κουζίνα. Πώς ξαπλώνει, με «μπεργκμανική» ένταση, μαζί με το ζευγάρι στο κρεβάτι, σε αυτές τις μικρές κουβέντες πριν τον ύπνο, τα τίποτα μιας σχέσης που καθορίζουν το δέσιμο ή το κενό ανάμεσα σε δυο ανθρώπους. Πώς χορεύει και στροβιλίζεται μαζί τους, ανάμεσά τους, στο μικρό τους σαλόνι, με ένα αγαπημένο τραγούδι των νιάτων τους (“Stagger Lee” του Lloyd Price), για να μας θυμίσει ότι τα τίποτα μιας σχέσης είναι και τα πιο δυσεύρετα, τα πιο ανεξήγητα ουσιαστικά της.

45years 607

Ολη η ταινία είναι μία κινηματογραφική σπουδή στο χρόνο. Από το πόσο γρήγορα περνάει, μέχρι πόσο ανελέητα διαβρώνει – το κορμί, το δέρμα, την ευπαθή σε εγχειρήσεις καρδιά σου, το πνεύμα, την μνήμη, το συναίσθημα, την αντίληψή σου για τον άγνωστο με τον οποίο καταλήγεις να μοιράζεσαι το ίδιο μαξιλάρι, χαρές, λύπες, μία κούπα τσάι, χρυσές επετείους. Τον μόνο που αφήνει ατόφιο και βαθιά ριζωμένο μέσα σου είναι το φόβο της μοναξιάς. Την αρχέγονη ανασφάλεια ότι έζησες τελικά τη ζωή σου μόνος. Οτι έκανες λάθη και τα φαντάσματα του παρελθόντος πάντα θα σε στοιχειώνουν, θα στο θυμίζουν, θα δηλητηριάζουν κάθε πανηγυρισμό επετειακής επιβίωσης με το τοξικό τους αγκάθι.

Για αυτό και το ζευγάρι που επέλεξε ο Χέι για πρωταγωνιστές του έχει διττή σημασία. Σάρλοτ Ράμπλινγκ – Τομ Κόρτνεϊ: δεν μπορούν παρά να στέκονται στη συλλογική μας συνείδηση ως ζωντανοί μύθοι, σύμβολα, θρύλοι των αιώνιων νιάτων των 60ς. Από την άλλη, εδώ ο χρόνος στέκεται συνοδοιπόρος: είναι και οι δύο συγκλονιστικοί ηθοποιοί και οι δυο δρομείς μεγάλων αποστάσεων. Ο Κόρτνεϊ σωματοποιεί τόσο γενναιόδωρα, εύστοχα κι αριστοτεχνικά την ταραχή του αρσενικού που δεν μπορεί να καταλάβει το βουβό θυμό της γυναίκας του. Αυτή την αμηχανία του άντρα να εκφραστεί, την γεροπαράξενη τσαντίλα, αλλά και την ακόμα παλλόμενη παιδικότητά του στη χαρά, το μεθύσι, το χορό, την ακατέργαστη συγκίνηση. Η Σάρλοτ Ράμπλινγκ όμως είναι αυτή που κλέβει την παράσταση, ίσως στον καλύτερο ρόλο της ζωής της (αν η ταινία αποκτήσε buzz και κοινό, θα τη δούμε στα Οσκαρ του 2016). Μία τεράστια ερμηνεία, συρραμένη προσεχτικά μέσα από εκατοντάδες λεπτομέρειες και σημεία. Παύσεις, βλέμματα, μία διακριτική εκφραστικότητα που δεν «παίζει». Απλά, πονάει και απελπίζεται.

Η τελευταία της σκηνή, ο τρόπος που ο Χέι μας εγκαταλείπει, ρίχνοντας μαύρο σε ό,τι είχε να πει, αποδεικνύουν ότι το ταλέντο του δεν έχει να κάνει σε τίποτα να με το χρόνο. Είτε πρόκειται για τη σύντομη συνάντηση ενός νεανικού σαββατοκύριακου, ή μία εβδομάδα στα 45 χρόνια δυο ανθρώπων στη δύση της ζωής τους, οι ταινίες του είναι φτιαγμένες από τόσο ατόφια πολύτιμα υλικά που με χαρά κι ευγνωμοσύνη κουβαλάς στην καρδιά σου για πάντα.

To 65o Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου θα διαρκέσει από τις 5 έως και τις 15 Φεβρουαρίου. Το Flix θα βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει λεπτό προς λεπτό όλα όσα θα συμβαίνουν μέσα κι έξω από τις σκοτεινές αίθουσες με την υποστήριξη του Goethe-Institut Athen. Κάντε κλικ εδώ για συνεχή ενημέρωση.

Διαβάστε ακόμη: