Κάθε Σάββατο αυτού του καλοκαιριού θα επισκεπτόμαστε θρυλικά επεισόδια σπουδαίων σειρών, τα οποία ξεχωρίζουν τόσο ως μεμονωμένες ιστορίες, αλλά και ως αντιπρόσωποι των σειρών τους. Δείτε τα σαν μια αφορμή να επισκεφθούμε ξανά μερικά από τα αγαπημένα μας τηλεοπτικά σύμπαντα, ή σαν μια προσπάθεια συλλογής επεισοδίων που έχουν κερδίσει με το σπαθί τους την διάκριση του κλασικού αριστουργήματος.
Εξυπακούεται πως θα ακολουθούν spoilers για το επεισόδιο και, ενδεχομένως, για την όλη σειρά στην οποία ανήκει. Σήμερα επισκεπτόμαστε για πρώτη φορά τα ‘00s και ξαναβλέπουμε την ωραιότερη ιστορία αγάπης από το «Lost».
Η ταυτότητα
- «Lost», Σεζόν 4, Επεισόδιο 5: «The Constant»
- Πρεμιέρα: 28 Φεβρουαρίου 2008
- Σενάριο: Κάρλτον Κιουζ & Ντέιμον Λίντελοφ
- Σκηνοθεσία: Τζακ Μπέντερ
- Καστ: Χένρι Ίαν Κιούζικ (Ντέσμοντ), Ναβίν Άντριους (Σαγίντ), Τζέρεμι Ντέιβις (Φάραντεϊ), Φίσερ Στίβενς (Μινκόφσκι), Σόνια Γουάλτζερ (Πένι), Άλαν Ντέιλ (Γουίντμορ), Τζεφ Φαχέι (Λαπίδης), Κέβιντ Ντουράντ (Κίμι)
Η πλοκή
Επιστρέφοντας στο Νησί, ο Ντέσμοντ βιώνει μια χωροχρονικής φύσεως εμπειρία που τον αποκολλά από το χρόνο. Μεταπηδώντας ανάμεσα σε δύο διαφορετικά χρονικά σημεία, πρέπει να καταφέρει να βρει τη Σταθερά που θα τον κρατήσει ζωντανό.
Οι διακρίσεις
Είναι το επεισόδιο που εκπροσώπησε τη σειρά στα Έμμυ, οδηγώντας σε υποψηφιότητα για καλύτερο δράμα, ενώ προτάθηκε για 2 ακόμα βραβεία (εκ των οποίων το ένα για την φανταστική μουσική). Ο Τζακ Μπέντερ προτάθηκε για το βραβείο σκηνοθεσίας από το σωματείο σκηνοθετών. Το επεισόδιο προτάθηκε για βραβείο Hugo, ο σημαντικότερος θεσμός βραβεύσεων του sci-fi. Τέλος, έχει ανακηρυχτεί από δεκάδες κριτικούς και περιοδικά ως το καλύτερο επεισόδιο της σειράς ή/και του 2008.
Η σημασία
Περισσότερο από όλα τα προηγούμενα, και ίσως τα επόμενα, επεισόδια που βλέπουμε ξανά για αυτή τη σειρά κειμένων, αυτό παρουσίαζε εξαρχής το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για δυο βασικούς λόγους. Είναι καταρχάς πολύ πρόσφατο, αλλά με τόσο γερά εδραιωμένη τη θέση του στον κανόνα της κλασικής τηλεόρασης, που δεν προβληματιστήκαμε πριν το συμπεριλάβουμε στο ρόστερ.
Κυρίως όμως, είναι κομμάτι μιας σειράς περισσότερο αναλυμένης από οποιαδήποτε άλλη στην ιστορία. Και ως κομμάτι της, όλοι μας είχαμε δει το «The Constant» ως αυτό: Ένα ακόμα κεφάλαιο στην περίπλοκη σάγκα του «Lost», μια ακόμα διακλάδωση που όμως για κάποιο λόγο χτύπησε ευαίσθητη χορδή. Από την πρώτη στιγμή προβολής δεν υπήρχε αμφιβολία πως είχαμε ένα επεισόδιο εκλεκτό σε σχέση με όλα τα άλλα.
Σίγουρα, ψάχνοντας σε κριτικές της εποχής θα βρεις το περιστασιακό σχόλιο που αφορά ευρύτερα στοιχεία μυθολογίας ή παράπονα για περιφερειακούς χαρακτήρες που δεν αναπτύσσονται όπως πρέπει. Και υπάρχουν και θετικοί συνειρμοί που εξετάζουν το «The Constant» σε σχέση με τη σειρά-πλαισιό του: Για μια σπάνια φορά, οι σεναριογράφοι μας παρουσίαζαν μια ιστορία που δεν έκανε ό,τι μπορούσε για να κρύψει ακόμα περισσότερο τα μυστικά της, παρά μας έθεταν με σαφήνεια τους κανόνες.
Αυτή η ικανοποίηση σίγουρα βοήθησε, όμως είναι πολλά ακόμα πράγματα που κάνουν αυτό το επεισόδιο, το καλύτερο της σειράς.
~~~
Με την απόσταση ετών από την σειρά ήταν μια καλή ευκαιρία να προσπαθήσω να προσεγγίσω το επεισόδιο με όσο πιο αυτοτελή διάθεση ήταν δυνατόν. Είναι δυνατόν να πρόκειται για μια ιστορία που λειτουργεί ακόμα κι εντελώς ανεξάρτητα; Θέλω η καλύτερη τηλεόραση που έχει υπάρξει ποτέ να έχει αυτή τη δυνατότητα. Να μπορείς να τη δείξεις σε 100 χρόνια σε κάποιον και να τους πεις, Να, όταν άλλαζε η χιλιετία αυτό ήταν το entertainment μας. Χωρίς να χρειάζεται να του εξηγείς άλλες 25 ταυτόχρονες πλοκές.
Το «The Constant» περνάει το τεστ.
Το ακριβέστερο σχόλιο που έχει γίνει ποτέ για το «Lost» είναι πως πρόκειται για ένα πολύ μεγάλου μήκους επεισόδιο του «Twilight Zone», οπότε είναι πολυ ταιριαστό που το «The Constant» είναι σαν ένα επεισόδιο «Twilight Zone», τελεία. Αρχίζει με μια απότομη σκηνή σφοδρής κακοκαιρίας που οδηγεί σε ένα ατυχές γεγονός, παραθέτει το κυρίως πρόβλημα του ήρωα, σου δίνει το απαραίτητο exposition (που λείπει κι από τον ίδιο τον Ντέσμοντ, οπότε είναι για όλους μας καινούρια αυτά τα πράγματα), και προχωρά στην άκρως συγκινητική λύση του. Και μετά τέλος.
Το ότι υπονοείται ένα τεράστιο σύμπαν από πίσω της, δε μειώνει ούτε στο ελάχιστο τη δύναμη αυτής της ιστορίας και την ικανότητά της να στέκεται μόνη της.
Καθόλου τυχαίο που η 4η σεζόν του «Lost» απολαμβάνει τέτοιας αναγνώρισης. Με σημαία επεισόδια σαν αυτό οι Κιουζ και Λίντελοφ έπαιξαν πανέξυπνα με το κουρασμένο concept του φλάσμπακ, ταυτόχρονα πηγαίνοντας τη σειρά μπροστά (και πίσω!), προσφέροντας εντελώς φρέσκες εκπλήξεις για τους θεατές, αλλά και κάτι που ίσως είχαμε ξεχάσει: Πόση καρδιά μπορεί να κρύβει μέσα της αυτή η ιστορία.
Ο Χένρι Ίαν Κιούζικ είναι φανταστικός στο ρόλο του Ντέσμοντ, ενός ήδη fan favorite ήρωα που όμως εδώ πήρε το απόλυτο showcase του, ένα επεισόδιο-προσωπικό αφιέρωμα που τον έκανε επιτέλους ολοκληρωμένο πρωταγωνιστή. Δανειζόμενη ισομερώς από Κερτ Βόνεγκατ και το φινάλε του «Star Trek: TNG», η ιστορία θέλει τον brotha να ξεκολλά από τον χρόνο και να μεταπηδά ανάμεσα σε δύο σημεία-κλειδιά της προσωπικής του διαδρομής.
Το καστ και ο σταθερά εξαιρετικός σκηνοθέτης Τζακ Μπέντερ κάνουν φανταστική δουλειά στο να συστήσουν και τις δύο εποχές του Ντέσμοντ. Το παρόν κουβαλάει μια μανιακή ενέργεια απόγνωσης, με τον Ντέσμοντ του 1996 να γίνεται τα μάτια και το μυαλό κάθε μπερδεμένου θεατή που απαιτεί απαντήσεις. Το παρελθόν μοιάζει απειλητικό και γνώριμο σε ίσα σημεία. Νιώθεις πως είναι εκεί που αυτός ο Ντεζ ανήκει, αλλά έρχεται με μια διεστραμμένα αόριστη αίσθηση λάθους που σε κάνει να μην αισθάνεσαι άνετα ούτε εκεί. (Υποψίες του κλασικού τηλεοπτικού μοτίβου σειρών φαντασίας όπου ένας πρωταγωνιστής ονειρεύεται σε κάποιο επεισόδιο πως όλη του η ζωή είναι ένα όνειρο ή ένα όραμα.) Ως αποτέλεσμα, έχεις έναν ήρωα δίχως σπίτι. Δίχως άγκυρα, αν προτιμάς.
Η φετιχιστική σχέση του «Lost» με τη συνύπαρξη vintage αντικειμένων σε προχωρημένα sci-fi καταστάσεις εδώ έρχεται σε απόγειο. Πάντα η σειρά ήταν καλύτερη στο να παρουσιάζει στιγμές συναρπαστικά αταίριαστης υφής (ένας απαρχαιωμένος υπολογιστής, ένα παμπάλαιο σύστημα επικοινωνίας, σκουριασμένοι ασύρματοι), οπότε αυτή η χωροχρονική σαλάτα που συμβαίνει μες στο κεφάλι του Ντέσμοντ μοιάζει αδιαπραγμάτευτα «Lost», και τίποτα άλλο. Από τον χαλασμένο ασύρματο που προσπαθεί να επισκευάσει ο Σαγίντ μέχρι το ταξίδι στο χρόνο δίχως καν εργαλεία ή μηχανήματα, όλα ταιριάζουν τέλεια σε αισθητικό επίπεδο.
Και φυσικά η κορύφωση έρχεται με την, πλέον, κλασική σκηνή συνομιλίας στο τηλέφωνο των δύο εραστών, μια σύντομη στιγμή λύτρωσης που θα μπορούσε να λειτουργεί μόνο στο σύμπαν του «Lost»: Πίστεψέ με, της λέει. Χωρίς άλλες ερωτήσεις ή εξηγήσεις. Κι εκείνη το κάνει. Πού αλλού;
~~~
To «The Constant» εν τέλει κατάφερε σχεδόν από μόνο του να δώσει τεράστια ώθηση στη σειρά ύστερα από μια πολύ άνιση 3η σεζόν, επαναφορτίζοντας τους αρνητές με θετική διάθεση, στήνοντας μια απολύτως λειτουργική (μες στον λειψό χαρακτήρα της) ιστορία αγάπης για μια Πηνελόπη και τον Οδυσσέα της, η οποία αναδεικνύει τις δυνατότητες του φορμάτ της σειράς, παίζοντας -όσο και επανεφευρίσκοντας- τους δομικούς κανόνες της.
Το επεισόδιο καταφέρνει και στέκει σε κάθε επίπεδο εξέτασης. Η ψευδοεπιστήμη που το κινεί είναι διαβολεμένα αληθοφανής (το «Lost», για να είμαστε δίκαιοι, ήταν πάντα πολύ προσεκτικό και σωστό στους κανόνες του time travel που χρησιμοποιούσε), η θέση του στο πλαίσιο της σειράς είναι ανεκτίμητη, και η συναισθηματική του αλήθεια αδιαμφισβήτητη. Από ένα σημείο και μετά, το «Lost» για μένα δεν ήταν παρά η ιστορία επανένωσης δύο καταραμένων εραστών, του Ντέσμοντ και της Πενέλοπι. Κι αυτό το επεισόδιο ήταν ο λόγος.
Οι σκηνές
Μου αρέσει πολύ ο ρόλος του Φάραντεϊ εδώ, είναι ο απαραίτητος σοφός γέρος επιστήμονας που γνωρίζει την αλήθεια και καθοδηγεί τον ήρωά μας μέσα από τα εμπόδια. Όπως ακριβώς το ποντίκι βρίσκει το δρόμο του μέσα από το λαβύρινθο παρότι ο Ντάνιελ δε του τον έχει δείξει ακόμα, έτσι από την οπτική του, το ίδιο έκανε κι ο Ντέσμοντ αναζητώντας τον ύστερα από συμβουλή του μελλοντικού εαυτού του.
~~~
Δεν το περίμενα, αλλά αυτή η σκηνή με έχει ακόμα. Ο Ντέσμοντ ταξίδεψε ωκεανούς χρόνους για να βρει την Πένι, κι εκείνη με τη σειρά της (αν και για ποια σειρά μιλάμε τώρα) έκανε το ίδιο για εκείνον. Σκηνή ανθολογίας και λίγα λες.
~~~
Επόμενο: «Columbo»
~~~
Προηγούμενα:
