«Χωρίς να ξεφεύγει από το κλασικό σχήμα: ληστεία, ανακάλυψη, τιμωρία, που, άλλωστε, οποιαδήποτε ανατροπή του θα προϋπόθεται τη σύγκρουση με τη λογοκρισία και ένα ηθικό κατεστημένο, κατορθώνει να φέρνει συχνά στα μέτρα του ελληνικού χώρου τα πρόσωπα και τις καταστάσεις. Φιγούρες της Ομόνοιας και των μπιλιάρδων του Αγίου Παντελεήμονα, σχέδια στην παράδοση της προχειρότητας του ελληνικού χαρακτήρα, σχέσεις με τις γυναίκες ευάλωτες από αδυναμία έξαρσης πάνω από ένα κώδικα τρόπου ζωής μικροαστικό. Τα διλήμματα των προσώπων είναι στην βάση τους οικονομικά, αλλά και εδώ ακόμα περιορισμένα, έτσι που τελικά, το περίγραμμα να μην αφήνει περιθώρια σε ηρωοποίηση, όπως αφήνουν οι ανάλογες αμερικάνικες ή γαλλικές αστυνομικές ταινίες.»
Με αυτά τα λόγια είχε χαιρετίσει ο Σύγχρονος Κινηματογράφος μέσω του «κριτικού» του τότε Θόδωρου Αγγελόπουλου την πρώτη ταινία του Βαγγέλη Σερντάρη, «Ληστεία στην Αθήνα», η οποία γυρίστηκε μέσα στη δικτατορία για να γίνει το αποτύπωμα μιας ολόκληρης εποχής, για την κοινωνία και το ελληνικό σινεμά.
Με αφορμή την προβολή της τη Μεγάλη Δευτέρα, 2 Απριλίου στις 20:00 στο Αστορ στο πλαίσιο της Χαμένης Λεωφόρου του Ελληνικού Σινεμά διαβάστε παρακάτω όσα λέει ο δημιουργός της κοιτώντας πίσω, πενήντα χρόνια ακριβώς πριν.
Διαβάστε ακόμη: Μια βόλτα στις «Σκοτεινές Πόλεις» της Χαμένης Λεωφόρου του Ελληνικού Σινεμά
Πώς σας ήρθε η ιδέα για την ταινία; Βασίζεται σε κάποιο αληθινό περιστατικό της εποχής;
Οι ιδέες όποιες και αν είναι εμφανίζονται στο μυαλό μου κάθε τόσο. Όταν κρίνω ότι είναι πολύ ενδιαφέρουσες ασχολούμαι με αυτές περισσότερο. Η συγκεκριμένη ταινία (Ληστεία στην Αθήνα) δεν βασίζεται σε κανένα σχετικό περιστατικό της εποχής.
Πώς έγιναν τα γυρίσματα δεδομένου ότι είχαμε δικτατορία;
Οταν είχε ωριμάσει στο μυαλό μου η ιδέα για την ταινία άσχετα αν είχαμε δικτατορία, ρισκάρισα και ασχολήθηκα με την υλοποίηση της ταινίας όπως την είχα φανταστεί. Τα γυρίσματα έγιναν το 1968 στην Αθήνα με αρκετές δυσκολίες οικονομικές και όχι μόνο.
Ποιες οι επιρροές και οι αναφορές σας;
Οι επιρροές μου εκτός από το ευρύ περιβάλλον είναι κυρίως από το αμερικάνικο κινηματογράφο. Σκοπός μου ήταν να τελειώσω την ταινία χωρίς καμία έκπτωση σε σχέση με το πώς την είχα φανταστεί.
Οι ήρωες είναι συχνά στριμωγμένοι μέσα στα κάδρα, σε γωνίες, σε τοίχους, σε ακάλυπτους, πίσω από κάγκελα - ένα οπτικό μοτίβο που βλέπουμε συχνά.
Το κάδρο που διαλέγεις οδηγεί τον θεατή στο συναίσθημα που θέλεις. Στην συγκεκριμένη ταινία προσπάθησα να μεταφέρω την ένταση των ηρώων μέσα από τα συγκεκριμένα κάδρα και ήταν απόφαση που πήρα όσο δούλευα πάνω στο σενάριο.
Στην ταινία προσπαθώ να αποτυπώσω ρεαλιστικά την εποχή που διαδραματίζεται με όλες τις δυσκολίες που είχε ο κόσμος τότε . Η απόγνωση που ένιωθαν και θέλοντας ένα καλύτερο μέλλον οδηγούσε στην ξενιτιά ή σε πράξεις όπως οι συγκεκριμένοι ήρωες τους οποίους έχει κυριαρχήσει η επιθυμία για βελτίωση της ζωής τους και αγνοούν τους κίνδυνους και τις συνέπειες. Η ανέχεια και η αδικία σε οδηγεί σε πράξεις που πραγματικά δεν θέλεις να κάνεις. Και εκείνη την εποχή υπήρχαν και τα δυο έντονα.
Η ταινία φαίνεται πάρα πολύ ρεαλιστική όσον αφορά τα εργαλεία και τη χρήση τους στη ληστεία.
Δουλειά του σκηνοθέτη είναι να ερευνάει και να μαθαίνει και να επιστρατεύει την φαντασία του.
Η επιλογή των χώρων πώς έγινε; Τα εσωτερικά που επίσης είναι ρεαλιστικά είναι κατασκευασμένα σκηνικά; Θυμάστε που έγιναν τα γυρίσματα;
Τα γυρίσματα της ταινίας πραγματοποιήθηκαν στο κέντρο της Αθήνας και τον περιβάλλοντα χώρο της ομόνοιας καθώς και στους σταθμούς του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου. Ήταν κατεξοχήν ρεαλιστικοί χώροι που με μικρές παρεμβάσεις έδωσαν το αποτέλεσμα που ήθελα. Οι τελικές επιλογές έγιναν μετά από ψάξιμο το οποίο γινόταν κυρίως νυχτερινές ώρες.
Η κοινωνία της Αθήνας φαίνεται πολωμένη. Από τη μια έχουμε τον κτηματομεσίτη και τους συνεργάτες του από την άλλη τα «μπατιράκια». Θέλετε να μας μιλήσετε για αυτό το κοινωνικό πλαίσιο, για την αντίθεση αυτή που ερμηνεύει και τα κίνητρα των ηρώων;
Στην ταινία προσπαθώ να αποτυπώσω ρεαλιστικά την εποχή που διαδραματίζεται με όλες τις δυσκολίες που είχε ο κόσμος τότε . Η απόγνωση που ένιωθαν και θέλοντας ένα καλύτερο μέλλον οδηγούσε στην ξενιτιά ή σε πράξεις όπως οι συγκεκριμένοι ήρωες τους οποίους έχει κυριαρχήσει η επιθυμία για βελτίωση της ζωής τους και αγνοούν τους κίνδυνους και τις συνέπειες. Η ανέχεια και η αδικία σε οδηγεί σε πράξεις που πραγματικά δεν θέλεις να κάνεις. Και εκείνη την εποχή υπήρχαν και τα δυο έντονα.
Πώς γυρίσατε την (εντυπωσιακή) σκηνή που πέφτει από το παράθυρο ο μικρός αδελφός;
Μα αυτή είναι η τέχνη του σινεμά ,ένας ήχος μια αντίδραση και μια ματιά σε μια συναισθηματικά φορτισμένη σκηνή με το σωστό μοντάζ κάνει τον θεατή να την φανταστεί την πτώση του ήρωα (Γιώργου Καλαϊτζή) χωρίς να του την δείχνεις ποτέ.
Ληστεία στην Αθήνα του Βαγγέλη Σερντάρη (1969) - Μεγάλη Δευτέρα 2 Απριλίου στις 20:00
Τρεις νέοι ληστεύουν το χρηματοκιβώτιο του κτηματομεσίτη Θωμά Χρηστίδη, του οποίου το γραφείο βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας. Ο πρώτος, ο Ντίνος, είναι υπάλληλος του Χρηστίδη, ο μικρός αδελφός του, ο Σταύρος, δουλεύει σαν πλασιέ βιβλίων κι ο φίλος τους, ο Μιχάλης, είναι οδηγός πειρατικού ταξί. Η ληστεία πραγματοποιείται και η επιτυχία δημιουργεί ευφορία και ενθουσιασμό. Ακολούθως όμως, ο Σταύρος συλλαμβάνεται από την αστυνομία και μέσα στον πανικό του, πηδάει από το παράθυρο, ενώ και οι συνεργάτες του πολύ σύντομα θα βρεθούν σε κλοιό.
Ληστεία στην Αθήνα του Βαγγέλη Σερντάρη | 1969 | 97´ | Παραγωγή: Βαγγέλης Σερντάρης, Κώστας Πίτσιος | Σενάριο: Βαγγέλης Σερντάρης | Διεύθυνση Φωτογραφίας: Νίκος Καβουκίδης | Παίζουν οι: Ανέστης Βλάχος, Χρήστος Τσάγκας, Γιώργος Καλατζής, Δώρα Σιτζάνη, Θόδωρος Έξαρχος κ.α. | Βραβεία - Διακρίσεις: Βραβεία Σκηνοθεσίας & Φωτογραφίας της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου Αθηνών | Η ταινία θα προβληθεί για πρώτη φορά σε ειδικά αποκατεστημένη ψηφιακή κόπια | Παρουσιάζουν οι Θέλγια Πετράκη (σκηνοθέτης της μικρού μήκους «Η Χέλγκα είναι στο Λουντ» – φεστιβάλ Κλερμόν Φεράν 2017 & υποψήφια για το βραβείο καλύτερης μικρού μήκους ταινίας της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου 2017) & Χάρης Βαφειάδης (σκηνοθέτης της μικρού μήκους «13 1/2» – 2ο βραβείο καλύτερης ταινίας φεστιβάλ Δράμας 2010).
