Η ιστορία ενός Αλγερινού πρόσφυγα που πιάνει δουλειά ως δάσκαλος σ’ ένα δημοτικό σχολείο, όπου η προκάτοχος της θέσης του αυτοκτόνησε. Αγαπώντας τη δουλειά του, κάνει τα πάντα για να συμπαρασταθεί στους μικρούς μαθητές και να τους στηρίξει μετά το σοκ της απώλειας της δασκάλας τους. Μόνο που κανείς δεν γνωρίζει ότι κι ο ίδιος μπορεί από στιγμή σε στιγμή να απελαθεί.
Ο «Εξαιρετικός Κύριος Λαζάρ» ξεκινάει με μια αυτοκτονία. Αλλά δεν είναι μόνο μια ταινία για το θάνατο. Διαδραματίζεται μέσα στους τέσσερις τοίχους μιας τάξης δημοτικού. Αλλά δεν είναι μόνο μια ταινία για την εκπαίδευση. Ο κεντρικός ήρωάς του είναι ένας πολιτικός πρόσφυγας. Αλλά δεν είναι μόνο μια ταινία για την μετανάστευση. Περισσότερες από μια φορές στη διάρκεια του, αναζητείται ο ακριβής ορισμός της βίας. Αλλά δεν είναι μόνο μια ταινία για τη βία.
Τα θέματα της ταινίας του Φιλίπ Φαλαρντό είναι πολλά. Λογικό, αν σκεφτεί κανείς τι μπορεί να πυροδοτήσει στη ψυχοσύνθεση παιδιών μικρότερων από 10 ετών η αυτοκτονία της αγαπημένης τους δασκάλας μέσα στην ίδια τους την τάξη. Γεγονός που ο Καναδός σκηνοθέτης χρησιμοποιεί ως αφορμή - βασισμένος σε ένα πραγματικό περιστατικό - για μια ταινία που περισσότερο απ’ όλα τα παραπάνω μιλάει για την επικοινωνία. Την έλλειψή της και την αναζήτησή της μέσα από το γεφύρωμα του χάσματος που χωρίζει έναν ξένο από το σκοτεινό παρελθόν του, ένα τραυματισμένο παιδί από τη λύτρωση, μια καθωσπρέπει κοινωνία από την προ πολλού χαμένη ανθρώπινη επαφή.
Φέρνοντας συνεχώς στη μνήμη το «Ανάμεσα στους Τοίχους», το φιλμ του Φαλαρντό διαφέρει από την εξαιρετική ταινία του Λοράν Καντέ όχι μόνο γιατί η πρόθεση του είναι να πραγματευτεί – επιτυχημένα - σκληρά θέματα με έναν «feel good» τρόπο, αλλά γιατί σε αυτή του την προσπάθεια αφήνει πολλά από τα ερωτήματα που «θέτει» αναπάντητα, βάζοντας τον θεατή σε έναν διάλογο με τον εαυτό του γύρω από όσα απασχολούν τους ήρωές του.
Πράγμα θετικό θα έλεγε κανείς για μια ταινία που στα χέρια ενός χολιγουντιανού σκηνοθέτη θα προσπαθούσε να «κλείσει» τα θέματα της με ευκολίες και μελοδραματικά κρεσέντα. Οχι όμως και πάντοτε αποτελεσματικό σε μια ταινία που – όπως και το «Ανάμεσα στους Τοίχους» - θέλει να κλείσει στους τέσσερις τοίχους μιας τάξης μια μικρογραφία της κοινωνίας μιλώντας για περισσότερα θέματα απ’ όσα αντέχει η ηθελημένη ελλειπτική δραματουργία του.
Ισως γι’ αυτό και οι πραγματικά σπάνιες στιγμές του «Εξαιρετικού Κυρίου Λαζάρ» αναδύονται όταν η δραματική ένταση διαχέεται στις εκπληκτικές ερμηνείες των μικρών πρωταγωνιστών που κλέβουν την παράσταση ακόμη και από τον αβανταδόρικο ρόλο του τίτλου που υποδύεται μάλλον με υπερβολικές αναφορές στον βωβό κινημάτογράφο ο Αλγερινός κωμικός Φελάγκ.
Στα μάτια των παιδιών και κυρίως της εκπληκτικής Σοφί Νελίς που υποδύεται το κορίτσι που θα αναπτύξει τη μεγαλύτερη σχέση με τον αντικαταστάτη δάσκαλο, κρύβονται περισσότερα απ’ όσα (πολλά) θέλει να πει ο Φαλαρντό γύρω από τη βία της παιδικής ηλικίας, τους αδέκαστους κανόνες ενός αποστειρωμένου εκπαιδευτικού συστήματος και την ανάγκη της συμφιλίωσης ως μοναδική οδό προς τη λύτρωση.
