Moonage Daydream

Ντέιβιντ Μπόουι, ποιος είσαι πραγματικά;
Ενας συλλέκτης. Παρατηρώ, μαζεύω και κουβαλάω πολλά διαφορετικά πρόσωπα, πολλές ιδέες μέσα μου.
Πιστεύεις στο Θεό;
Πιστεύω σε μια ενέργεια, δεν επιθυμώ να της δώσω όνομα.
Κι αυτή η ενέργεια έχει μία μορφή εκκλησιασμού, λατρείας;
Τη ζωή. Αγαπώ τη ζωή.

Η τηλεοπτική συνέντευξη του Ντέιβιντ Μπόουι στην εκπομπή «Plus Pop» του Ράσελ Χάρτι το 1973, που παίζει κάποια στιγμή στην μέση της ταινίας, θέτει και το βασικό ερώτημα του «Moonage Daydream»: ποιος ήταν ο Ντέιβιντ Μπόουι, ποιες οι ιδέες, ποια η βαθιά φιλοσοφία που έβαζε φωτιά στην μουσική έμπνευση, την περσόνα, την τέχνη του; Παρατηρώντας τον στο vintage πλατό των South Bank Studios του Λονδίνου, με τα σήμα-κατατεθέν Ziggy πορτοκαλί του μαλλιά, τα σατέν μανίκια και τα κρεμαστά στρας σκουλαρίκια, απέναντι σ' έναν συνομήλικό του κουστουμαρισμένο δημοσιογράφο που τον κοιτούσε με γνήσια χαμένο βλέμμα κι απορία, δεν μπορείς να μην νιώσεις ότι αυτό το ωχρό, γλυκομίλητο, οριακά ντροπαλό αγόρι είχε τη διαύγεια να μιλάει, 50 χρόνια πριν, για gender fluidity, ανεξιθρησκεία, αποδοχή, αγάπη. Εξέλιξη. «Η άρνηση, ο φόβος μας να αποδεχτούμε τις αλλαγές είναι το μεγαλύτερο λάθος μας στη ζωή...»

Αυτό έκανε ο Μπόουι, άλλαζε. Οσο εμείς μέναμε ακίνητοι, μαγεμένοι, εκείνος μεταμορφωνόταν. Ο Ziggy Stardust, ο Aladdin Sane, ο Thin White Duke, o Major Tom αστροναύτης, ο blue-eyed soul Δανδής των 80ς, ο Krautrock tin machine των 90ς, το κατάμαυρο ambient jazz πεφταστέρι στην τελευταία του υπόκλιση. Οσο η δική μας βαρύτητα μάς κρατούσε εδώ, εκείνος με τα μουσικά του σήματα μορς επιβεβαίωνε ότι υπάρχει Life on Mars. Ενας αέναος Starman που σκότωνε τον εαυτό του για να γεννήσει έναν καινούργιο, πέφτοντας και ξαναπέφτοντας στη Γη.

Αν ο σκοπός σου είναι να δείξεις κάτι τέτοιο, δε θα κάνεις το τυπικό ντοκιμαντέρ. Κι ο Μπρετ Μόργκεν («The Kid Stays in the Picture», «Kurt Cobain: Montage of Heck») δεν έκανε τίποτα το τυπικό. Εχοντας πρόσβαση σε αρχειακό υλικό (τηλεοπτικών αφιερωμάτων, συνεντεύξεων, συναυλιών, ταινιών, μουσικών βίντεο), το οποίο έβλεπε και ξεχώριζε για 2 χρόνια, ο Μόργκεν δυνάμωσε τον ήχο σε εκκωφαντική ένταση και μόνταρε με την επιδεξιότητα ενός κινηματογραφικού Τζάκσον Πόλοκ χιλιάδες γκλίτερ πινελιές της Μπόουι περσόνας. Της χαρισματικής μουσικής διάνοιας, του glam fashion icon, του quirky χιουμορίστα, του ζεν φιλόσοφου, του μυστηριώδη φρικιού για τους ενήλικες, του Θεού για τους (αιώνια) έφηβους φανατικούς του.

Το αποτέλεσμα είναι ένα πολύχρωμο avant-garde πορτραίτο, ένα καλειδοσκοπικό κολλάζ, μία Sound and Vision εμπειρία. Οχι μία βιογραφία.

Επιλεκτικά θα μάθουμε κάποια πράγματα από τη ζωή του Μπόουι. Οσο ο Μόργκεν θα πηδάει πίσω και ξανά μπροστά στο χρόνο, όσο οι big bang εκρήξεις του υλικού στην οθόνη θα αρνούνται μίας τυπικής αφήγησης, θα περιηγηθούμε στα παιδικά χρόνια στο μεταπολεμικό Μπρίστολ, για παράδειγμα. Κι αυτό για να ακούσουμε για την επιρροή του μεγαλύτερου ετεροθαλούς αδελφού του, Τέρι Μπερνς, στην καλλιτεχνική του ανάπτυξη. Αυτός του έδωσε τους πρώτους τζαζ δίσκους, αυτός τον έβαλε να μελετήσει μοντέρνα λογοτεχνία, αυτός του έδειξε πίνακες μοντέρνας τέχνης. Αυτός ο αδελφός που μετέπειτα διεγνώσθη με σχιζοφρένεια.

Δεν υπάρχουν talking heads άλλων σύγχρονών του φίλων, συναδέλφων, συνεργατών. Δεν μιλούν μεταγενέστεροι καλλιτέχνες για την καταιγιστική επίδρασή του στη δική τους μουσική. Δεν θα δείτε εδώ την Τίλντα Σουίντον. Ο Μόργκεν έχει κάνει μία επιλογή: η μόνη φωνή που ακούγεται (μέσα από συνεντεύξεις, τραγούδια, ταινίες) είναι του Μπόουι. Σαν φάντασμα, ένα old soul απόκοσμο πλάσμα, ο Μπόουι μάς μιλάει για την μουσική, τη φύση, το σινεμά, το θέατρο, τη ζωγραφική, τα media, τις μεγάλες ιδέες, τη ζωή, το σύμπαν. Μπορεί να μην μαθαίνουμε για το sex, drugs and rock 'n' roll παρασκήνιο του αναπολογητικά larger-than-life ειδώλου (άλλωστε αυτά τα ξέρουμε), αλλά ρουφάμε με όλες μας τις αισθήσεις τη φιλοσοφία ενός πάντα μπροστά από την εποχή του καλλιτέχνη.

Ακόμα κι ο γάμος του με την Ιμάν δεν έρχεται ως μία κοσμοπολίτικη πληροφορία, αλλά ως απάντηση προς όλα τα ερωτήματα που ο ίδιος έθεσε για τη ζωή. Για το αν αξίζει. Αν, οτιδήποτε, αξίζει τον κόπο. «Η αγάπη είναι ο μόνος λόγος που υπάρχουμε» και για πρώτη φορά η οθόνη φωτίζεται από τη γαλήνη και το χαμόγελό του.

Ντέιβιντ Μπόουι, ποιος είσαι πραγματικά;
Μία μύγα έπεσε στο γάλα μου. Αυτό είμαι κι εγώ. Ενα ξένο σώμα.

Το ωχρό αγόρι με τη φεντόρα, μέσα στο αυτοκίνητο του βαρετού αμερικανού δημοσιογράφου που τον τριγυρίζει στην έρημο της Καλιφόρνια και του ζητά επιτακτικά να αποκαλυφθεί, έχει δώσει την απάντησή του. Κι αν σε κάτι συμφωνούν όλοι - συντηριτικά media και φλογισμένοι έφηβοι της γενιάς του, σημερινοί απόγονοι καλλιτέχνες και αιώνιοι φανς, ο Μόργκεν και εμείς και οι μπαμπάδες και οι μαμάδες μας είναι αυτό: ο Μπόουι ήταν ένα ξένο σώμα. Ενα θνητό σύμβολο από έναν άλλο αθάνατο κόσμο.

Ο για πάντα αγαπημένος μας εξωγήινος. Μάς χάρισε μερικά χρόνια επίγειας παρουσίας, άφησε πίσω του σε βινύλιο τα ευαγγέλιά του και επέστρεψε στον πλανήτη του. Κάθε φορά όμως που η βελόνα θα ακουμπάει στο δίσκο, κάθε φορά που θα κοιτάς ψηλά, θα βλέπεις τον space invader, τον alligator, την rock 'n' rollin' bitch. Σε ένα παραισθητικό moonage daydream.