Η Aνα δεν είναι απλά μια καθηγήτρια Ιστορίας δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Είναι από τις λίγες που νοιάζεται για τους ανήσυχους μαθητές της από τις φτωχογειτονιές τις πόλης. Oπως κάθε χρόνο, έτσι και αυτή την χρονιά, η Anα έχει αναλάβει ένα δύσκολο τμήμα. Απογοητευμένη από τον υλισμό και την έλλειψη φιλοδοξίας των μαθητών της, η Aνα τους παροτρύνει να συμμετάσχουν σε ένα διεθνή διαγωνισμό με θέμα τι σημαίνει να είσαι έφηβος σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης… Αποφασισμένη να ωθήσει τους μαθητές της μέχρι τέλους, η Ανα αφήνει στην άκρη την προσωπική της ζωή, χρησιμοποιεί όλη της την δημιουργικότητα και την δύναμη της θέλησης για να τραβήξει την προσοχή τους και να τους κινητοποιήσει. Καθώς η καταληκτική ημερομηνία σιγά σιγά πλησιάζει, τα παιδιά αρχίζουν να ανοίγονται μεταξύ τους και να πιστεύουν στους εαυτούς τους. Στους νέους αυτούς, η συλλογική αυτή δραστηριότητα μπορεί να μην τους λύσει τα προβλήματα και τις προκλήσεις της σύγχρονης καθημερινότητας, αλλά μπορεί να αποτελέσει το σημείο καμπής που θα τους βοηθήσει να βρούν τον δρόμο τους και να τους αλλάξει την υπόλοιπη ζωή.
Δεν είναι λίγες οι φορές που οι ταινίες έχουν ασχοληθεί με το εκπαιδευτικό σύστημα. Με όλο αυτό το βάρος που πέφτει στους καθηγητές και τους δασκάλους των σχολείων, την επιρροή που ασκούν στα παιδιά, όχι μόνο στην εκπαίδευση τους αλλά και τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται, βλέπουν και αντιμετωπίζουν την ζωή στο σύνολό της. Λίγες όμως από αυτές έχουν καταφέρει να παρουσιάσουν όλο αυτό με ρεαλιστικό τρόπο και την απαραίτητη συναισθηματική δύναμη που απαιτείται.
Eδώ, η σκηνοθέτης Μαρί - Καστέλ Μενσόν - Σαρ με τα δικά της «Μαθήματα Ζωής», η οποία βασίζεται σε αληθινή ιστορία, δείχνει να έχει καλές προθέσεις. Παίρνει ένα αρκετά παρακινδυνευμένο θέμα, αυτό του ρατσισμού όπου στην προκειμένη περίπτωση είναι ο θρησκευτικός/φυλετικός, και μέσω συνδυασμού μυθοπλασίας και μιας πιο ντοκιμαντερίστικης ματιάς μας μεταφέρει μια ιστορία γεμάτη αισιοδοξία, ελπίδα και ανθρωπιά χωρίς ταυτόχρονα να χάνει τον ρεαλισμό της. Αλλά μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και κάτι που την κρατά πίσω. Φαίνεται πως η Μενσόν - Σαρ φοβάται να κάνει την υπέρβαση, εκείνο το βήμα που θα την κάνει να ξεφύγει από τα όρια της ζώνης ασφαλείας της, τα οποία φαίνεται πως έχει οριοθετήσει από την αρχή κιόλας.
Ναι, πρόκειται για μια ταινία που τελειώνοντας θα σε κάνει να νιώσεις όμορφα, θα σε κάνει να νιώσεις πως ακόμα και κάτω από αυτή την μιζέρια της εποχής μας η ελπίδα συνεχίζει να υπάρχει για την ανθρωπότητα. Ταυτόχρονα όμως είναι προβλέψιμη μέχρι και το τελευταίο λεπτό, και κάποιες φορές αφελής σε σημείο μάλιστα που να αγγίζει τα όρια και τα κλισέ του σιροπιαστού μελοδράματος, κυρίως όταν τα παιδιά διαβάζουν αποσπάσματα από βιβλία του Ολοκαυτώματος ή ακούγοντας την μαρτυρία ενός πραγματικού επιζώντα από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Αουσβιτς και του Μπούχενβαλντ, του Λιόν Ζιγκέλ, (ο οποίος πέθανε τον Ιανουάριο του ’15, λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία της ταινίας στις αίθουσες), αλλά η Μενσόν - Σαρ καταφέρνει να κρατά κάποιες από τις ισορροπίες ανάμεσα στα ζητήματα που απασχολούν την νεολαία του σήμερα αλλά και να αποτίνει φόρο τιμής στα θύματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Σε όλο αυτό βοηθάει και η επιλογή της να χρησιμοποιήσει πρωτοεμφανιζόμενους ηθοποιούς στον ρόλο των μαθητών, από τους οποίους ο Αχμέντ Ντραμέ (ο οποίος έχει γράψει και το σενάριο μαζί με την Μενσόν - Σαρ), ξεχωρίζει καθώς με αυτήν την σαγηνευτική του ερμηνεία κατάφερε να κερδίσει και μια υποψηφιότητα στα βραβεία Σεζάρ στην κατηγορία Καλύτερου Προτοεμφανιζόμενου Ηθοποιού. Και όσο αφορά στην χαρισματική Αριάν Ασκαρίντ (θυμηθείτε την από τα «Χιόνια του Κιλιμάντζαρο» του Ρομπέρ Γκεντιγκιάν) στον ρόλο της καθηγήτριας είναι ίσως μια από τις πιο μεστές και αξιομνημόνευτες ερμηνείες στην ταινία.
Μπορεί αυτά τα «Μαθήματα Ζωής» να μην έχουν καν την σκληρή αντικειμενικότητα αλλά και τον ωμό δυναμισμό του υπέροχου «Μέσα από τους Τοίχους» του Λοράν Καντέ (το οποίο είχε κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες και ήταν υποψήφιο για Οσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας) ή και το ιδεαλιστικό πάθος που διακατέχει τον «Κύκλο των Χαμένων Ποιητών» του Πίτερ Γουίαρ, αλλά η Μενσόν - Σαρ, με αυτήν της την ταινία δίνει τα δικά της μαθήματα ζωής, με μια φρέσκια ειλικρίνεια και σεβασμό στην διαφορετικότητα που συγκινεί.
