Ο όρος «εγκλήματα πάθους» μασκάρευε για πολλά χρόνια στυγερά εγκλήματα χαϊδεύοντας τα αυτιά όσων κρατούσαν το βλέμμα τους μακριά από ό,τι πραγματικά συνέβαινε. Αντρες που δολοφονούν τις γυναίκες τους, τις αδερφές τους, τις συντρόφους τους από ζήλια, επειδή τις θεωρούν κτήμα τους... Επειδή, απλώς, μπορούν. Πλέον αυτά τα εγκλήματα έχουν τον όρο που περιγράφει με ακρίβεια και χωρίς περιστροφές τη σωστή διάστασή τους: γυναικοκτονίες. Ορος που μπορεί να ακούστηκε για πρώτη φορά εδώ στην Ελλάδα αρκετά πρόσφατα, αλλά για πολλές χώρες, όπως στην Ιταλία, για παράδειγμα, όπου σύμφωνα με επίσημα στοιχεία μια γυναίκα δολοφονείται ανά τρεις μέρες, είναι μια λέξη αρκετά γνώριμη εδώ και χρόνια.
«Femicidio», όπως είναι λοιπόν η ιταλική ορολογία, είναι όταν μια γυναίκα δολοφονείται από τον σύζυγό της με 47 μαχαιριές μπροστά στα μάτια του 5χρονου γιου τους. «Femicidio» είναι όταν ένας άντρας πνίγει με τα ίδια του τα χέρια την σύντροφό τους επειδή πίστευε πως τον κόλλησε κορονοϊό. «Femicidio» είναι όταν ένα νεαρό αγόρι σκοτώνει την κοπέλα του επειδή την ζήλευε παθολογικά. Ολες αυτές είναι μερικές από τις περιπτώσεις που απαριθμούνται στο νέο ντοκιμαντέρ της Nίνας Μαρίας Πασχαλίδου («Kismet», «Αμίρ Καν: Ο Γητευτής των Φιδιών»). Εικόνες που σε σοκάρουν, μαρτυρίες που συνταράσσουν συθέμελα το είναι σου, με την Πασχαλίδου και την κάμερά της να σε βάζει να κοιτάξεις κατάματα το πραγματικό, σκοτεινό, πρόσωπο της έμφυλης βίας, σε μια χώρα η οποία μετρά πάνω από 150 γυναικοκτονίες μόλις το 2021.
Θέμα δύσκολο και βαρύ, αλλά η Πασχαλίδου δεν είναι εδώ για να μας το κάνει όσο πιο εύκολο γίνεται - δεν υπάρχει πλέον χρόνος, ούτε διάθεση για κάτι τέτοιο. Παίρνοντας συνεντεύξεις από φίλους και συγγενείς των θυμάτων, αλλά και τη γνώμη αρκετών επιστημόνων και κοινωνιολόγων για το θέμα, δεν φιλτράρει καμία λέξη, κανένα συναίσθημα, καμία αλήθεια. Παρουσιάζει τα γεγονότα όπως είναι με έναν τρόπο συγκλονιστικό, μα πάνω απ' όλα τόσο ηχηρό που σου σφίγγει το στομάχι, ένα συναίσθημα που μένει μαζί σου ακόμα και ώρα μετά το τέλος του ντοκιμαντέρ. Στο επίκεντρο όλων αυτών βρίσκεται η Λάουρα, μια γυναίκα, από τις λίγες τυχερές, που είδαν το πραγματικό σκοτάδι της ανθρώπινης φύσης και επέζησαν για να πουν τη δική τους ιστορία. Η Πασχαλίδου, σοφά, τη χρησιμοποιεί ως ένα ζωντανό παράδειγμα θάρρους μπροστά σε αυτή την παράλογη βία με την αφήγησή της να αποτελεί και ένα είδος προειδοποίησης για όλες τις γυναίκες, έτσι ώστε να μην χρειαστεί να ζήσουν όσα η ίδια βίωσε.
Σε έναν κόσμο όπου μια γυναίκα φοβάται να περπατήσει μόνη της το βράδυ, όπου δεν δίνει τέλος σε μια σχέση γιατί φοβάται πως ο σύντροφός της θα της κάνει κακό και σε άλλες τόσες περιπτώσεις όπου μια γυναίκα δεν αισθάνεται ασφαλής επειδή απλώς και μόνο είναι γυναίκα, δεν επιτρέπεται να υπάρχει κανένας απολύτως εφησυχασμός, καμία ανοχή. Το «Femicidio» έρχεται χωρίς το «θόρυβο» των κοινωνικών δικτύων, αλλά με τον καθαρό, δυνατό ήχο της πραγματικότητας. Και τη διάθεση να αποτελέσει ένα βήμα για να αρχίσει με σοβαρότητα, χωρίς μάσκες και επιτήδευση ο διάλογος για τον μακρύ, δύσβατο δρόμο της ισότητας. Μια τεράστια επιτυχία από μόνο του.
H ταινία θα προβληθεί την Τετάρτη 13 Απριλίου στις 20.00 στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας, την Κυριακή 17 Απριλίου στις 17.00 στο Δαναό, την Τετάρτη 20 Απριλίου στις 19.30 στην αίθουσα Τζον Κασσαβέτης στη Θεσσαλονίκης και το Σάββατο 7 Μαΐου στο Αχχίλειον.
