Ο Τζόνι είναι μηχανοδηγός τραίνου και αρραβωνιαστικός της Αναμπελ. Το τραίνο του (που έχει το όνομα «Στρατηγός») και η Αναμπελ είναι οι δύο μεγάλες αγάπες του. Οταν ξεσπά ο Αμερικανικός Εμφύλιος, ο Τζόνι πηγαίνει να καταταγεί αλλά δεν τον δέχονται για στρατιώτη, παρά τις επίμονες προσπάθειες του ιδίου, αλλά σαν μηχανοδηγό. Η Αναμπελ τον αποφεύγει, θεωρώντας ότι από δειλία απέφυγε την στράτευση. Ο Τζόνι είναι απελπισμένος, αλλά όλα θα αλλάξουν όταν μια ομάδα κατασκόπων του εχθρού κλέβει το τραίνο, μέσα στο οποίο βρίσκεται και η Αναμπελ. Ο Τζόνι είναι αποφασισμένος να τους κυνηγήσει, ώστε να ξαναπάρει πίσω την ατμομηχανή του, αλλά και να σώσει την αγαπημένη του.

O «Στρατηγός» υπήρξε μια από τις πιο ακριβές παραγωγές στην εποχή του, ακριβώς στο σημείο όπου το βωβό σινεμά θα έδινε τη θέση του στον ομιλούντα κινηματογράφο, σβήνοντας από το χάρτη τα τελευταία απομεινάρια αθώοτητας των απαρχών μιας τέχνης που χωρίς τον Μπάστερ Κίτον θα ήταν σίγουρα φτωχότερη.

Ταυτόχρονα, η ταινία που ο ίδιος ο Κίτον θεωρούσε ήδη από τη δημιουργία της την καλύτερη που γύρισε ποτέ, θα αντιμετωπιζόταν με εχθρότητα από την κριτική και με άδειες θέσεις στις αίθουσες, χρεώνοντας τον δημιουργό του με μια τεράστια αποτυχία που θα είχε σαν αποτέλεσμα την απώλεια της «ανεξαρτησίας» του και την υπογραφή ενός συμβολαίου με την MGM που θα έδινε οριστικό τέλος στην καριέρα του (διαβάστε περισσότερα εδώ).

Ολα, όμως, όσα δεν ήταν δυνατόν να αντιληφθεί το κοινό και η κριτική εν έτει 1926, ήταν τα ίδια που χρόνια αργότερα θα τοποθετούσαν τον «Στρατηγό» πρώτο στη λίστα των καλύτερων ταινίων του Μπάστερ Κίτον, πολύ ψηλά στα μνημεία της ιστορίας του σινεμά και κυρίως ένα αξεπέραστο δείγμα του πόσο εκτός οποιασδήποτε γνωστής σύμβασης και πρακτικής βρισκόταν πάντοτε ο πρωτοπόρος δημιουργός του.

Οπως και να τον αντιμετωπίσει κανείς, ο «Στρατηγός» είναι μια τόσο μοντέρνα ταινία που θα έπρεπε κανείς να προσπαθήσει πολύ προκειμένου να βρει κάτι εκτός από την ηλικία της που την κάνει ξεπερασμένη. Και αυτό δεν αφορά μόνο τη θέση της μέσα στην κινηματογραφική βιομηχανία της δεκαετίας του ’20, αλλά τον τρόπο με τον οποίο ο Κίτον σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί σε ένα έπος που ακόμη και σήμερα θα έμοιαζε «υπερβολικά μελοδραματικό ως δράμα και ελάχιστα αστείο ως κωμωδία» όπως κατηγορήθηκε στην εποχή του.

Η προσπάθεια της κατηγοριοποίησης του σε ένα είδος ήταν και παραμένει ήδη από τη σύλληψη του καταδικασμένη να αποτύχει, αφού ο «Στρατηγός» δεν είναι στην πραγματικότητα ούτε ένα δράμα, ούτε μια κωμωδία, αλλά ανήκει σε αυτό το πολύ συγκεκριμένο κινηματογραφικό genre που ονομάζεται «ταινία του Μπάστερ Κίτον», ό,τι κι αν σημαίνει αυτό μετά από σχεδόν ένα αιώνα από τότε που γυρίστηκε.

Περισσότερο ένα υπαρξιακό love story ενός ανθρώπου που προσπαθεί να διανύσει όσο πιο γρήγορα την απόσταση ανάμεσα στην εποχή του και τους δύο έρωτες της ζωής του (την ατμομηχανή του, τον «Στρατηγό» και την γυναίκα που αγαπάει), το φιλμ του Κίτον είναι ταυτόχρονα το ανεπανάληπτο one man show ενός σπουδαίου ηθοποιού και το πέρασμα του σινεμά σε μια αριστοτεχνική σφαίρα τεχνικής τελειότητας που δεν έρχεται για να υπηρετήσει το αίσθημα του κοινού αλλά το συναίσθημα της αφήγησης.

Πώς αλλιώς να περιγράψεις τον τρόπο με τον οποίο ο ήρωας του Κίτον μετατρέπεται από έναν φιλήσυχο οδηγό ατμομηχανής στην κεντρική φιγούρα ολόκληρου του Αμερικανικού Εμφύλιου μέσα από ένα ιλιγγιώδες κινηματογραφικό roller coaster που διασχίζει την υπερπαραγωγή, τα κωμικά γκαγκς, μια αδιόρατη μελαγχολία και το μελόδραμα σαν να επρόκειτο για μια «ανεξάρτητη» ταινία που θα μπορούσε να είχε γυριστεί ακόμη και σήμερα;

Και πώς αλλιώς να περιγράψεις έναν ηθοποιό που χωρίς ποτέ να αλλάξει την έκφραση του προσώπου του και μόνο με τη σωματική του ερμηνεία μπορεί να μετατρέψει ακόμη και ένα απλό πλάνο που τον δείχνει καθισμένο πάνω στις ρόδες της ατμομηχανής να μοιάζει με ό,τι χρειάζεται κανείς να γνωρίζει για τη δύναμη του σινεμά;

Ηρωάς από μια άλλη εποχή (όπως άλλωστε ήταν πάντα), ο Τζον Γκρέισον του Μπάστερ Κίτον είναι από μόνος του σινεμά: μια ατμομηχανή που δεν σταματά να κινείται ακόμη και όταν όλα γύρω του καταρρέουν, ένα σύμβολο της αμερικανικής (και όχι μόνο) ιστορίας και όλων των μοντέρνων κινηματογραφικών ηρώων που – όπως και ο Κίτον – επέλεξαν μια διαφορετική οδό για να κυνηγήσουν τα όνειρά τους σε έναν κόσμο που θα ρίχνει πάντοτε στο περιθώριο τους ρομαντικούς προτιμώντας να τους συνθλίψει κάτω από τον ακόρεστο κυνισμό του.

106 λεπτά μετά την εναρκτήρια σκηνή ανθολογίας του, ο «Στρατηγός» τελειώνει ακριβώς εκεί όπου μια ολόκληρη εποχή μάθαινε πώς να αποχαιρετάει τους ήρωες της, τι σήμαινε να έρχεσαι αντιμέτωπος με ένα άγνωστο μέλλον και πώς το σινεμά ήταν κάτι παραπάνω από ένας απλός «εμφύλιος» ανάμεσα στην εφήμερη εμπορική του αξία και τη διαχρονική του υπεραξία!