Φεστιβάλ / Βραβεία

Το «Holiday» της Ιζαμπέλα Εκλοφ μας πήγε σε μέρη που έχουμε ξαναδεί

στα 10

Σκοτεινό, κυνικό σινεμά κάτω από έναν λαμπερό ήλιο. Σεξουαλική κακοποίηση με τα φώτα ανοιχτά. Σοκ και βία. Από το Sundance περιμέναμε το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Ιζαμπέλα Εκλοφ με μεγάλες προσδοκίες, όμως αυτός ο κινηματογραφικός προορισμός διακοπών ήταν λίγο χειρότερος από το φυλλάδιο του τουριστικού γραφείου.

Το «Holiday» της Ιζαμπέλα Εκλοφ μας πήγε σε μέρη που έχουμε ξαναδεί

Η Σάσα είναι η γκόμενα ενός Δανού εμπόρου ναρκωτικών κι αρχηγού μίας συμμορίας. Δεν είναι σπουδαία γκόμενα (είναι κακόγουστη και δεύτερη, αλλά νομίζει ότι είναι «strawberry champagne»), όμως έχει μία πραγματική αθωότητα που την κάνει να πιστεύει ότι έχει πιάσει την καλή. Ούτε εκείνος είναι σπουδαίος μεγαλομαφιόζος (νεόπλουτος αρχηγός μερικών losers είναι), αλλά το κόμπλεξ και η δίψα του για εξουσία τον κάνουν να επιβάλλεται σε όλους βίαια, ανελέητα, σαδιστικά. Εμείς τους συναντάμε στο Μπόντρουμ της Τουρκίας, όπου έχουν πάει διακοπές. Κάποιοι έχουν έρθει οικογενειακά, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους. Κάτω από τον λαμπερό ήλιο του Αιγαίου, σ' αυτό τον κόσμο του εύκολου χρήματος και των πλούσιων απολαύσεων, η σωματική και η ψυχολογική βία διακόπτουν τις διακοπές. Η Σάσα τρώει ξύλο, βιάζεται, κακοποιείται. Καμία προσβολή όμως δεν είναι αρκετή για να την κάνει να σπάσει το φαύλο κύκλο της καταπίεσης. Ολα είναι ανεκτά αν, στο τέλος της μέρας, σου προσφέρουν μια βόλτα με το γιοτ.

Η Σουηδή Ιζαμπέλα Εκλοφ έκανε το σκηνοθετικό ντεμπούτο της προκαλώντας μεγάλο buzz στο Φεστιβάλ του Sundance κι ήρθε στη Θεσσαλονίκη με αντίστοιχα μεγάλες υποσχέσεις. Πράγματι, η κατασκευή μίας ταινίας δύσκολων αντιθέσεων (το αθώο call girl, τα ανθρώπινα σκοτάδια κάτω από το άπλετο φως, η κλινικά ψυχρή βία που εφαρμόζεται απροκάλυπτα, δημόσια) υποδηλώνει μία δημιουργό με τόλμη, σωστή πρόθεση και κατεύθυνση. Υπάρχει κάτι που σου παγώνει το αίμα, όσο η Εκλοφ σε παρασύρει σε ηλιόλουστα, πολυτελή σκηνικά και σου επιτίθεται απρόσμενα με μία σεκάνς κακοποίησης. Οσο σου δείχνει πόσο φθηνή είναι η ανθρώπινη ζωή, μέσα στον γκανγκστερικό πλούτο.

Holiday 607 1

Holiday 607 2

Από την άλλη μεριά όμως, αυτό τον «κινηματογραφικό προορισμό διακοπών» τον έχουμε ξαναεπισκεφθεί. Μάς τον έχει ξαναπροτείνει το σινεμά των Ούλριχ Ζάιντλ, Μίκαελ Χάνεκε, Γκασπάρ Νοέ. Δεν είναι θέμα σύγκρισης (θα ήταν άδικο για μία πρωτοεμφανιζόμενη σκηνοθέτη), είναι όμως θέμα προοπτικής. Και προσδοκιών για το πώς θα το κάνει γυναίκα σκηνοθέτης.

Εχει ενδιαφέρον πώς η Εκλοφ παρουσιάζει ένα κινηματογραφικό gender study πάνω στο θέμα της θυματοποίησης. Είναι η μέτα κουβέντα του #metoo κινήματος: όλα τα θηλυκά που μεγαλώνουν εκμεταλλευόμενα την ανταλλακτική αξία της ομορφιάς τους - ένα μήνυμα που μεταφέρεται αμάσητο από γενιά σε γενιά, από γιαγιά σε μαμά, από media προβολές σε instagram followers, είναι τελικά θύματα ή θύτες; Οσοι στη ζωή ζητούν κι απολαμβάνουν αέναες διακοπές είναι έτοιμοι για το τίμημα; Καμία απάντηση δεν είναι προφανής, ή εύκολη (γιατί και οι κλισέ απαντήσεις έχουν μεταφερθεί από γενιά σε γενιά λάθος).

Holiday 607 3

Holiday 607 5

Ομως η ηρωίδα της έχει κενά. Αυτή η αφέλεια που δεν τσαλακώνεται δεν πείθει απόλυτα, ώστε να στηρίξει την ψυχολογική της πορεία κι ανατροπή. Ακόμα κι αν πιστέψουμε το «σύνδρομο της Στοκχόλμης» της κακοποιημένης γυναίκας, καμία σύντροφος βίαιου εγκληματία δεν θα διακινδύνευε γνωριμίες με άλλους άντρες στις διακοπές τους. Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι ο σκοπός ενός σύνθετου πορτρέτου κακοποίησης/καλοπέρασης αγιάζει τα μέσα, η σκηνή του βιασμού είναι αστήριχτη, εύκολη και προσφέρει δωρεάν σοκ.

Θα την ξανακούσουμε την Εκλοφ στο μέλλον για αυτό και πακετάρουμε την υπόσχεση του ταλέντου της στις αποσκευές μας.

..

Το 59ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα διεξαχθεί φέτος από την 1η μέχρι και τις 11 Νοεμβρίου. Το Flix θα βρίσκεται εκεί για να σας μεταφέρει τα πάντα, καθώς συμβαίνουν. Διαβάστε εδώ όσα χρειάζεται να ξέρετε για το φετινό Φεστιβάλ.