«Elena / Ελένα», Αντρέι Σβιάγκιντσεφ, Ρωσία, Ανοιχτοί Ορίζοντες
Αλλαγή πλεύσης για τον σπουδαίο κινηματογραφιστή που χρησιμοποιούσε κυρίως τα σύμβολα της φύσης για να αφηγηθεί φαινομενικά προσωπικές αλλά στην ουσία βαθιά πολιτικές ιστορίες («Η Επιστροφή», «Αποξένωση»). Εδώ στηρίζεται ελάχιστα στα τοπία, τους ήχους και τις αλληγορίες της γης, του νερού, του ουρανού για να ψιθυρίσει την ταινία του. Σαν να έχει βάλει στοίχημα με τον εαυτό του ότι μπορεί να τα καταφέρει με το κοινωνικό «σινεμά δωματίου», μας εισάγει στην ιστορία της «Ελένα» ξεναγώντας μας σε δύο σπίτια (που συμβολίζουν και τις δύο κοινωνικές τάξεις μιας Ρωσίας που συνέρχεται από την πολιτική μετάβαση των τελευταίων δεκαετιών). Το πρώτο είναι το πλούσιο μοντέρνο διαμέρισμα του 65χρονου συζύγου της Ελένα, τον οποίο γνώρισε 10 χρόνια πριν ως αποκλειστική νοσοκόμα του. Το δεύτερο είναι η εργατική κατοικία του άνεργου και τεμπέλη γιου της, ο οποίος τρέφει την γυναίκα και τα δύο παιδιά του από τα λεφτά της πρόνοιας και το χαρτζιλίκι της μητέρας του - ή μάλλον του πατριού του. Η Ελένα βρίσκεται στην μέση των δύο οικογενειών, στο κέντρο των δύο αυτών πλευρών μιας χώρας που στερήθηκε, νεοπλούτισε, ξύπνησε και καλείται να αναλάβει τις ευθύνες της και να αναπτυχθεί, να προοδεύσει. Κι αν αυτή είναι η βαθύτερη αγωνία του Σβιάγκιντσεφ, σε πρώτο επίπεδο έχει κατασκευάσει με μαεστρία μία κλασική κινηματογραφική μητέρα που θα φτάσει στα άκρα και μία ταινία που ακροβατεί ανάμεσα σε κοινωνικό σινεμά παρατήρησης, υπαρξιακό θρίλερ και περίεργη αστική κωμωδία. Οταν όμως η πλοκή ολοκληρώνεται με μία ανατροπή που φλερτάρει με τη φάρσα, η πολιτική θέση του Σβιάγκιντσεφ είναι ξεκάθαρη: η αθωότητα έχει από καιρό τελειώσει και η χώρα του έχει χτίσει το «νέο ρωσικό όνειρο» πάνω σε λανθασμένα, σκοτεινά, αμαρτωλά δεδομένα. Η «Ελένα» τιμήθηκε με το βραβείο του τμήματος «Ενα Κάποιο Βλέμμα» στο φετινό Φεστιβάλ Καννών. Δείτε το trailer. _Π. Λ. _
«A Annan Veg / Ετσι κι Αλλιώς», Χάφστεϊν Γκούναρ Σίγκουρδσον, Ισλανδία, Ανοιχτοί Ορίζοντες
Ισλανδία στη δεκαετία του ’80. Δυο νεαροί άντρες, ο Φίνμποϊ και ο Αλφρεντ, περνούν ένα μέρος των καλοκαιρινών τους διακοπών σε μια απομονωμένη περιοχή, φτιάχνοντας τη σηματοδότηση των δρόμων. Ο Φίνμποϊ τα έχει με την αδελφή του Αλφρεντ. Του αρέσει η ησυχία και η τάξη και διαρκώς γράφει γράμματα στην κοπέλα του. Ο Αλφρεντ ανυπομονεί να έρθει το σαββατοκύριακο, να πάει στην πόλη, να φορέσει τα φλούο γυαλιά ηλίου του στη ντισκοτέκ και να ρίξει κοπελίτσες. Οι δυο άντρες είναι φαινομενικά τόσο αντίθετοι όσο το άσπρο με το μαύρο, αλλά σταδιακά, όπως πάντα συμβαίνει σ’ ένα γλυκό και χαριτωμένο bromance, θα βρουν τον τρόπο να γίνουν φίλοι. Η σκηνοθεσία του Σίγκουρδσον εκμεταλλεύεται με δημιουργικό τρόπο το έρημο ισλανδικό τοπίο αλλά και τους αστείους ήρωές του, με ακίνητα πλάνα που μοιάζουν με υπέροχα στημένες χιπστερίστικες φωτογραφίες. Η ιστορία της μικρής φιλίας των δυο ηρώων είναι διασκεδαστική και ειλικρινής, χωρίς ωστόσο το σενάριο ν’ αφήνει τίποτε περισσότερο στο θεατή από μια ευχάριστη ανάμνηση, σα σύντομη επίσκεψη σ’ ένα φίλο με τον οποίο δεν έχεις πάρα πολλά να πεις. Δείτε το τρέιλερ. Λ.Γ.
«Giochi d’ Estate / Καλοκαιρινά Παιχνίδια», Ρολάντο Κόλα, Ελβετία, Ανοιχτοί Ορίζοντες
H επίσημη υποβολή της Ελβετίας για το φετινό ξενόγλωσσο Οσκαρ δεν είναι κάτι που δεν έχεις ξαναδεί. Και σίγουρα κάτι που δεν έχεις ζήσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Σε ένα ανοιχτό πόλεμο μικρών και μεγάλων, όπου η ενηλικίωση μοιάζει να είναι το ζητούμενο και για τις δύο πλευρές, ο Ιταλοελβετός Ρολάντο Κόλα τοποθετεί το δράμα του στο φόντο ενός καλοκαιρινού κάμπινγκ κρατώντας το ρυθμό νωχελικό και τη βία να ελλοχεύει, αναδεικνύοντας το έτσι κι αλλιώς «σαδιστικό» παιχνίδι των ανήλικων πρωταγωνιστών του σε πλήρη αντίθεση με την «ωμή» πραγματικότητα των ενηλίκων. Και μέσα από μια αριστουργηματική – νατουραλιστική και όμως υπαινικτική και σέξι – διεύθυνση φωτογραφίας (Λόρενζ Μερζ), αλλά και μια ερμηνεία – αποκάλυψη (του νεαρού Αρμάντο Κοντολούτσι), ο Κόλα φτιάχνει μια ταινία που μοιάζει με το ίδιο το καλοκαίρι: ζεστή, σε στιγμές αποπνικτική, ταυτόχρονα ελαφριά και νοσταλγική, συγκινητική και μεθυστική. Που, ακόμη κι αν σου αλλάξει τη ζωή, δεν σε πειράζει καθόλου που όταν θα έρθει ο χειμώνας θα την έχεις ξεχάσει για πάντα! Δείτε το τρέιλερ. Μ.Κ.
«Terraferma / Στη Στεριά», Εμανουέλε Κριαλέζε, Ιταλία / Γαλλία, Ανοιχτοί Ορίζοντες
Ενας ηλικιωμένος ψαράς κι ο εγγονός του, γιος του χαμένου στη θάλασσα γιου του, κάνουν το λάθος να περιμαζέψουν μερικούς λαθρομετανάστες που κολυμπούν προς τη βάρκα τους στην διάρκεια μιας ψαριάς. Κάτι που θα τους στοιχίσει την χρήση της βάρκας τους, μέχρι να ολοκληρωθεί η ερευνά για την παράνομη στα μάτια του νόμου πράξη τους, αλλά που δεν θα τους εμποδίσει να προσφέρουν άσυλο σε μια έγκυο γυναίκα που θα γεννήσει στο σπίτι τους. Εν τω μεταξύ το καλοκαίρι φέρνει ένα άλλο κύμα, πιο επιθυμητών επισκεπτών, και οι σκουρόχρωμοι, ετοιμοθάνατοι, ξεβρασμένοι από τα κύματα λαθρομετανάστες, δεν είναι αυτό που το νησί χρειάζεται... Είναι δύσκολο να μιλήσεις για το θέμα της παράνομης μετανάστευσης και της αντιμετώπισής της από τη δύση δίχως να πέσεις στην παγίδα της πολιτικής ορθότητας και του διδακτισμού. Ο Κριαλέζε δεν την αποφεύγει απόλυτα, αλλά τουλάχιστον επενδύει το φιλμ με ένα αισθητικό περίβλημα που το κάνει γοητευτικό. Δείτε το τρέιλερ. Διαβάστε τη συνέντευξη που έδωσε στο Flix ο Εμανουέλε Κριαλέζε. Γ.Κ.
«Behold the Lamb / Ιδού ο Αμνός», Τζον ΜακΙλνταφ, Μεγάλη Βρετανία, Διεθνές Διαγωνιστικό
Η Λιζ και ο Εντι, θεωρητικά δε θα είχαν γνωριστεί ποτέ, πόσο μάλλον να περάσουν χρόνο μαζί. Εκείνη είναι ένα πρεζάκι, ζει στο αυτοκίνητό της και δε νοιάζεται παρά για τη συντήρηση του εαυτού της. Εκείνος είναι ένας μεσήλικας μικροαστός λογιστής, φαινομενικά μετρημένος και συντηρητικός. Οι δυο τους θα καταλήξουν να κάνουν ένα ταξίδι με το αυτοκίνητο, προς τη βόρειο Ιρλανδία, όπου ο καθένας έχει έναν κρυφό στόχο αγάπης. Αυτή η ταινία δε θα μπορούσε παρά να είναι βρετανική. Τόσο χαρακτηριστικός είναι ο συνδυασμός σκληρότητας, ψυχρότητας, ανθρώπινου πάθους και χιούμορ. Η ταινία κυμαίνεται από την ωμότητα της ιστορίας δυο κατεστραμένων ανθρώπων, στο ύφος του παλιού Φρίαρς, μέχρι τη φαρσοκωμωδία και, μ’ έναν μαγικό τρόπο ο συνδυασμός λειτουργεί εξαιρετικά, μάλλον επειδή αυτές τις διακυμάνσεις έχει κι η ζωή τελικά. Σύνθετοι χαρακτήρες που, παρά τη θέλησή σου, συμπαθείς απεριόριστα, βλέποντάς τους να φτάνουν την καθημερινότητά τους όλο και πιο χαμηλά, αναζητώντας να διοχετεύσουν τα μεγάλα αποθέματα αγάπης που έχουν συσσωρεύσει μέσα τους. Αληθινό επίτευγμα να δημιουργήσεις μέσα σ’ ένα τόσο μίζερο περιβάλλον, μια τόσο feel good ταινία. Δείτε το τρέιλερ. Λ.Γ.
«Burros / Γάιδαροι», Οντίν Σαλασάρ Φλόρες, Μεξικό, Διεθνές Διαγωνιστικό
O 11χρονος Λοτέρο βλέπει τον πατέρα του να δολοφονείται από τους πιστολέρο μίας ισχυρής ραντσέρισας, καθώς με αυτό τον τρόπο οι πλουτοκράτορες του Μεξικού της δεκαετίας του 40 θέλουν να περάσουν το μήνυμα του ποιος έχει στην πραγματικότητα την εξουσία – το κράτος ή εκείνοι. Η μητέρα του τον στέλνει να μείνει για ένα χρόνο, μέχρι να κοπάσουν τα πράγματα, με τη θεία του Εμα. Στο σπίτι της, με τα βαριά έπιπλα, τα μεγάλα βιβλία και τις στοιχειωμένες διηγήσεις των ενηλίκων, η φαντασία του μικρού αγοριού συναντά τους θρύλους της μεξικανικής παράδοσης – μίας παράδοσης που βασίζεται σε βίαιους αγώνες και βεντέτες που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Αυτά τα «βάρη» σηκώνουν τα ορφανά (που έχουν και τη λαϊκή προσφώνηση «γαϊδουράκια») που γεννήθηκαν στη δύνη των καταστάσεων. Φαντάσματα ιστορικών προσώπων, ασπρόμαυρες φωτογραφίες, αλλά και φλας μπακς που μας ξεναγούν στην περήφανη αντίσταση του πατέρα του πιτσιρικά, μας εισάγουν στο ταραγμένο πολιτικό πλαίσιο εκείνων των χρόνων, ενώ ταυτόχρονα ενηλικιώνουν απότομα και τον μικρό ήρωα. Ο Οντίν Σαλαζάρ Φλόρες πλησιάζει τα γεγονότα με ποιητικό λυρισμό, σκοτεινό «μαγικό» βλέμμα, τρυφερότητα και στοιχεία φανταστικού ρεαλισμού. Δεν εξηγεί ποτέ τι ακριβώς συμβαίνει, απλά μας βυθίζει σ' ένα ονειρικό road trip, κυριολεκτικό, καθώς ο μικρός Λοτέρο το σκάει και προσπαθεί να επιστρέψει στο σπίτι του, αλλά και αλληγορικό, κάτι σαν απαραίτητο πολιτικό προσκύνημα στις ρίζες μιας χώρας που δεν πρέπει να ξεχαστούν. Δείτε το trailer. Π.Λ.
«Σωτηρία», Ιάσων Τζαβέλλας, Ελλάδα, Ελληνικές Ταινίες
Μοιάζει δύσκολο να πιστέψεις πως η «Σωτηρία» έχει γυριστεί από έναν 24χρονο δημιουργό στην πρώτη του κινηματογραφική απόπειρα. Δεν είναι μόνο το «κουρασμένο» σενάριο και η παρωχημένη εικονογραφία που ντύνει μια ιστορία ανάμεσα σε ένα ζευγάρι που ανακαλύπτει τα όρια του σε ένα ταξίδι σε μια «στοιχειωμένη» επαρχία. Είναι η αντίληψη για τη «θεατρικότητα» στη σκηνοθεσία, η άτεχνη έως και ανύπαρκτη διεύθυνση των ηθοποιών και η στομφώδης ποιητική που αποδιοργανώνει εντελώς ένα σύνολο που, υπό άλλες συνθήκες, θα μπορούσε να ιδωθεί ως ένα τουλάχιστον ενδιαφέρον πείραμα πάνω στο σινεμά του φανταστικού. Σαν επιστροφή στο μέλλον ενός (ελληνικού) κινηματογράφου που μοιάζει να μην έχει θέση πλέον στη σύγχρονη παραγωγή, η «Σωτηρία» πασχίζει να αποδείξει πως κάτω από την αφελή της «φιλοσοφία» περί χαμένων ευκαιριών και φαντασμάτων του παρελθόντος κρύβεται κάτι πιο «rock 'n' roll» (προφανές το λάιτ μοτίφ της χρήσης γνωστών τραγουδιών της ροκ ανθολογίας), αλλά το να ρίχνεις τίτλους αρχής με το «This is the End» των Doors – σε μια «πιο αναπόφευκτη αναφορά πεθαίνεις» στην «Αποκάλυψη Τώρα!» - είναι αλήθεια πως όχι μόνο δεν βοηθάει, αλλά επιτείνει την διαρκή αίσθηση που έχεις σε όλη τη διάρκεια του φιλμ πως ο δρόμος για την ολοκλήρωση ενός νέου δημιουργού είναι ακόμη πολύ μακρύς... Δείτε το τρέιλερ της «Σωτηρίας». Μ.Κ.
«Η Αφροδίτη στην Αυλή», Τηλέμαχος Αλεξίου, Ελλάδα, Ελληνικές Ταινίες
Είναι φανερό ότι ο νεαρός Τηλέμαχος Αλεξίου παραδίδει με την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία ένα φόρο τιμής στον Ντέρεκ Τζάρμαν, τον Ζαν Ζενέ, στις πρώτες ταινίες του Τέρενς Ντέιβις, στη nouvelle vague, τον Γιάννη Τσαρούχη, τον Μάνο Χατζιδάκι και τις μικρού μήκους ταινίες του Κωνσταντίνου Γιάνναρη. Αν προσθέσει κανείς και μια προφανή – τουλάχιστον όσον αφορά στον γυναικείο του χαρακτήρα - «αντιγραφή» του ερωτικού τριγώνου στις «Φανταστικές Αγάπες» του Ξαβιέ Ντολάν αλλά και μια (λόγω των γερμανικών καταβολών του μόνιμου κατοίκου Βερολίνου σκηνοθέτη) Φασμπιντερική αύρα, τότε δεν υπάρχει (σχεδόν) τίποτα που να μην εντάσσει αυτόματα τον Τηλέμαχο Αλεξίου και την «Αφροδίτη» του στη μεγάλη λίστα του «queer cinema». Η ελλειπτική, θεατρική, ασπρόμαυρη και στιλιζαρισμένη ιστορία δύο νεαρών αγοριών και μιας προαγωγού σε ένα άχρονο περιβάλλον (ως άλλοι «Ονειροπόλοι» του Μπερνάρντο Μπερτολούτσι), προδίδει την τάση του στον «πειραματισμό» και την ικανότητα του να διαθέτει τον απόλυτο έλεγχο των πρώτων υλών του, μένοντας ωστόσο απλά στο επίπεδο ενός νεανικού εικαστικού και αυτοαναφορικού δοκιμίου. Ευπρόσδεκτού σε κάθε περίπτωση, αλλά μόνο για να συστήσει έναν δημιουργό που με κάποιον τρόπο θα ήθελες άμεσα να δεις να αναμετριέται με την πρόκληση μιας πιο ολοκληρωμένης δραματουργίας. Δείτε το τρέιλερ του «Η Αφροδίτη στην Αυλή». Μ.Κ.
Βρείτε εδώ το αναλυτικό πρόγραμμα προβολών του 52ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης
Διαβάστε εδώ τις κριτικές του Flix για τις ταινίες που προβλήθηκαν τις προηγούμενες ημέρες.
