Το υπέροχο που συμβαίνει με κάποια ντοκιμαντέρ είναι ότι καταπιάνονται μ’ ένα θέμα που θεωρούμε οικείο, γνώριμο και το μεταχειρίζονται από τέτοια οπτική γωνία ώστε να αποκαλυφθεί στα κυνικά μάτια των θεατών για πρώτη φορά στην πραγματική του διάσταση.
Αυτό καταφέρνει η ταινία «5 Σπασμένες Κάμερες», φέρνοντας τη διαμάχη Ισραήλ – Παλαιστίνης κυριολεκτικά στην αυλή του Εμάντ και, σα μέσα από μεγεθυντικό φακό, βρίσκοντας την αλήθεια μέσα στη λεπτομέρεια. Η ταινία, όχι τυχαία, τιμήθηκε με το βραβείο σκηνοθεσίας ντοκιμαντέρ στο Διεθνές Τμήμα του Φεστιβάλ του Σάντανς.
Ο Εμάντ ζει στο χωριό Μπιλίν, στο παλαιστινιακό έδαφος ακριβώς δίπλα στο όριο της Δυτικής Οχθης. Οι πρόγονοί του, αλλά και όλων των συγχωριανών του, ήταν αγρότες, το ίδιο κι αυτοί: ζουν μόνο από την καλλιέργεια της ελιάς και η μόνη σταθερά στη ζωή τους είναι η γη τους. Αυτή έρχονται να «εποικήσουν» Ισραηλινοί, χτίζοντας πολυκατοικίες ολοένα και πιο κοντά στα όρια των χωραφιών του Μπιλίν.
Την ίδια ώρα που οι μπουλντόζες της Ισραηλινής κυβέρνησης ξεριζώνουν τις ελιές για να χτίσουν ένα διαχωριστικό της δυτικής από την ανατολική πλευρά, γεννιέται ο τέταρτος γιος του Εμάντ, ο Τζιμπρίλ. Για το καινούριο μωρό ο Εμάντ αγοράζει την πρώτη του κάμερα. Το κάθε του αγόρι έχει γεννηθεί σε μια στιγμή που αναδιαμορφώνει, συνήθως προς το χειρότερο, την κατάσταση του παλαιστηνιακού ζητήματος. Τα πλάνα της κάμερας μαζί με τη δική του αφήγηση, απλή, προσωπική, άμεση και αβέβαιη, σαν τη ζωή του, καταγράφουν τα γεγονότα από το 2005 μέχρι σήμερα.
Ο Εμάντ τραβά την οικογένειά του, τα κτήματά του που ολοένα υποχωρούν με το χτίσιμο των νέων πολυκατοικιών και του διαχωριστικού τείχους, τις αντιδράσεις του χωριού που σταδιακά αποκτούν συμβολικό χαρακτήρα και αγκαλιάζονται από τη διεθνή κοινότητα και, φυσικά, τον μικρό Τζιμπρίλ που μεγαλώνει πρώιμα.
Η πρώτη κάμερα καταστρέφεται σε μια διαμαρτυρία από χειροβομβίδα. Ο Εμάντα θα την αντικαταστήσει, το ίδιο και τις επόμενες τέσσερις, που πέφτουν θύματα της πολιτικής αντίστασης. Ο Τζιμπρίλ, ήδη από τα 3 του χρόνια, συντροφεύει τον πατέρα του και τους φίλους του και καταλαβαίνει, σχεδόν ενστικτωδώς, τι σημαίνει υπεράσπιση των πιστεύω σου, επανάσταση, αυτοθυσία. Οι πρώτες του λέξεις είναι «τείχος», «σφαίρα», «στρατός». Ο Εμάντ λέει, στην αφήγησή του, ότι όλοι χάνουμε την παιδικότητά μας κάποια στιγμή και, παρότι είναι μια γνωστή αλήθεια, η ένταση του να το βλέπεις να συμβαίνει στον μικρό Τζιμπρίλ είναι απρόσμενη. Το ίδιο κι όταν αρχίζεις να βλέπεις να χάνονται άνθρωποι που μόλις έχεις «γνωρίσει» κινηματογραφικά.
Πηγαίνοντας από το γενικό στο πολύ ειδικό, κρατώντας, μέσα στις σπασμένες του κάμερες, την απλή, στοιχειώδη αλήθεια για την αξία μιας ζωής, το «5 Broken Cameras», ξεγλιστρά από τον μελοδραματισμό και αντιμετωπίζει ένα ιστορικό πρόβλημα που μοιάζει να μην τελειώνει ποτέ, με τη χαρακτηριστική σκληρότητα του ανθρώπου που καταγίνεται με τη γη, με την πιο σπαρακτική κατά πρόσωπο ματιά.
Διαβάστε περισσότερα για το 14ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
