Ο Σεργκέι Λόζνιτσα, ειδικά μετά το «Πρόσωπο της Ομίχλης», είναι ο ένας από τους πιο ενδιαφέροντες, ουσιαστικούς και λυρικούς νεότερους Ρώσους (αν και Ουκρανός, για να είμαστε ακριβείς), κινηματογραφικούς δημιουργούς. Και, ως τέτοιος, επιτρέπεται να κάνει τα στραβοπατήματά του.
Η νέα του ταινία, με τίτλο «A Gentle Creature», ή ένα ευγενικό πλάσμα, εμπνέεται από το ομότιτλο διήγημα του Ντοστογιέφσκι και τάσσεται να περιγράψει, εικαστικά, διαλογικά και, κυρίως, εξπρεσιονιστικά, τη νοοτροπία και την ταλαιπωρημένη ύπαρξη του ρωσικού λαού. Η αρχή προετοιμάζει για ένα αριστούργημα. Η ηρωίδα, με το γαλήνιο, μελαγχολικό, ευγενικό πράγματι, πρόσωπο, ζει σ' ένα απομονωμένο σπιτάκι στη ρωσική ύπαιθρο, δουλεύει στο τοπικό βενζινάδικο που δεν έχει πελάτες, αγκαλιάζει το σκύλο της και περνά το χρόνο της μόνη: ο άντρας της είναι στη φυλακή, για ένα έγκλημα που ισχυρίζεται πως δεν έκανε. Η γυναίκα στέλνει στον άντρα της ένα δέμα με λίγα τρόφιμα και ρούχα, αλλά το πακέτο τής επιστρέφεται. Κι έτσι ξεκινά μια δαιδαλώδη διαδρομή, για να καταλάβει γιατί το δέμα δεν έφτασε στον παραλήπτη.
Ηρεμη, μινιμαλιστική, ποιητική, η ταινία στο πρώτο της μέρος είναι, στην καρδιά της, διαπεραστική κι οξυδερκής. Οσο η ηρωίδα παγιδεύεται σ' ένα γραφειοκρατικό χάος που μπορεί να περιγραφεί μόνο με καφκικές αναφορές, ο Λόζνιτσα γεμίζει το κάθε του πλάνο με περιεχόμενο. Τα κάδρα του αποκαλύπτονται σε δύο και τρία επίπεδα, το καθένα με έμφαση σε μια άλλη πτυχή της λαϊκής δυστυχίας. Οι άνθρωποι που στελεχώνουν τις σκηνές του είναι πολύπαθοι, φτωχοί, μεθυσμένοι, απογοητευμένοι, στο χείλος της ανυπαρξίας. Πίσω από τον κάθε διάλογο, ακούγονται άλλοι, περαστικοί, χαμηλότερης έντασης και υψηλότερης δεικτικότητας. Αυτή η ιστορία εκτυλίσσεται σε μια χώρα που υποφέρει. Και, μαζί, αναφορές στη λογοτεχνία, τη φολκ μουσική, την ποίηση, την παράδοση, δεν αφήνουν αμφιβολία για το ποια είναι η χώρα των ανθρώπων αυτών.
Στο δεύτερο μέρος της, η ταινία κυλά με επαναλήψεις. Καθώς η ηρωίδα ταλανίζεται ανάμεσα σε ανθρώπους, χώρους, γραφεία, κρασοπουλειά, λεωφορεία και δανεικά δωμάτια, η πρωτοτυπία των αρχικών συνθέσεων αρχίζει να κουράζει. Το νόημα είναι σαφές, οι συμβολισμοί ήδη ξεκάθαροι και η διάρκεια προχωρά προς το δίωρο χωρίς ανατροπές - παρά μόνο με μια αυξανόμενη ροπή στο φελινικό, ή απλώς γκροτέσκο, που προετοιμάζει για τα επόμενα.
Για να έρθει η πράξη του φινάλε, φτιαγμένη για μια άλλη ταινία, που καθόλου δεν θα θέλαμε να δούμε. Η ηρωίδα ταξιδεύει ονειρικά σ' ένα επίσημο δείπνο, με επικεφαλής και συνδαιτυμόνες τους ήρωες που ήδη γνωρίσαμε, μεταμορφωμένους σε παράγοντες, που εντείνουν τον τόνο του παραλόγου εκφωνώντας λόγους σε διαδοχή. Μια σεκάνς που, όσο κι αν ανυπομονείς να τελειώσει, ξεπερνιέται σε υπερβολή από το ακόμα πιο αναίτιο και προφανές φινάλε της ταινίας. Εκεί όπου προδίδεται ο όποιος λυρισμός και ο Λόζνιτσα χάνει κάθε πνευματικότητα και αυτοσυγκράτηση. Ενώ το είχαμε καταλάβει από την αρχή: η Ρωσία είναι μια χώρα τόσο διαβρωμένη, που ένα ευγενικό πρόσωπο δεν μπορεί να επιβιώσει σώο. Κι ο Λόζνιτσα είναι σίγουρα ικανός να το εκφράσει με τρόπο συναρπαστικό, σε μια επόμενη ταινία.
Περισσότερες κριτικές από το 70ό Φεστιβάλ Καννών:
- Κάννες 2017: Το «Good Time» των αδελφών Σάφντι με τον Ρομπερτ Πάτινσον είναι μια έκρηξη ενέργειας - κι όχι πολλά παραπάνω
- Ο Ρικάρντο Νταρίν για πρόεδρος στο «La Cordillera» του Σαντιάγο Μίτρε
- Στο «The Florida Project» ο Σον Μπέικερ βρίσκει τη Disneyworld που κρύβεται εκεί που δεν γράφονται πια παραμύθια
- «Beguiled»: Η Σοφία Κόπολα σε ένα πιο χειραφετημένο, αλλά λιγότερο αιχμηρό remake
- Κάννες 2017: Στο «L' Atelier» του Λοράν Καντέ η τέχνη συνομιλεί με τη ζωή (και το αντίθετο)
- Κάννες 2017: «The Day After» του Χονγκ Σανγκ-σου, σαν να μην πέρασε μια μέρα από τον Ρομέρ
- Κάννες 2017: Στο «Radiance», η Ναόμι Καβάσε «την είδε» ρομαντικό μελόδραμα
- «The Killing of a Sacred Deer»: Ενα θρίλερ εκδίκησης με τον τρόπο του Γιώργου Λάνθιμου
- Κάννες 2017: Στο «Happy End» του Μίκαελ Χάνεκε μην περιμένετε καμία κυριολεξία
- Κάννες 2017: Ο Τζον Κάμερον Μίτσελ λέει χαζομάρες, σε αγόρια και κορίτσια, σε πανκ πάρτι
- Κάννες 2017: Η Κλερ Ντενί εμπνέεται από τον Ρολάν Μπαρτ στο «Un Beau Soleil Intérieur»
- Κάννες 2017: Το «Le Redoutable» δεν είναι βλακεία, όπως το χαρακτήρισε ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ!
- Ο Μισέλ Φράνκο κάνει κάτι σαν μια βαρετή telenovela στο «April’s Daughter»
- To «Ava» της Λέα Μισιούς είναι ο «Τρελός Πιερό» για τη νουβέλ βαγκ των 2010s
- Κάννες 2017: Η ιστορία της Act Up στο ήδη κλασικό «120 Βattements par Μinute» του Ρομπέν Καμπιγιό
- Κάννες 2017: Το «The Square» του Ρούμπεν Οστλουντ, είναι ο πρώτος σοβαρός διεκδικητής του Χρυσού Φοίνικα για φέτος
- «Okja»: o Μπονγκ Τζουν-χο μαγεύει περπατώντας με αυτοπεποίθηση στα χνάρια του Μιγιαζάκι και του Σπίλμπεργκ
- Κάννες 2017: Tο «Jupiter's Moon» του Κορνέλ Μουντρούτσο δεν απογειώνεται ποτέ
- Κάννες 2017: Η ευρωπαϊκή ανατολή είναι η νέα Αγρια Δύση στο «Western»
- Κάννες 2017: Στο «Wonderstruck», ο Τοντ Χέινς μιλά για την αγάπη: με δυο εποχές, τρεις ταινίες και μια μακέτα
- Το τέλος ενός γάμου και μιας ολόκληρης χώρας στο «Χωρίς Αγάπη» του Αντρέι Ζβιάγκιντσεφ
- Κάννες 2017: Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ κάνει το προσφυγικό προσωπική της υπόθεση στο «Sea Sorrow»
- Κάννες 2017: Τα «Φαντάσματα του Ισμαήλ» δεν είναι σίγουρα το «8 1/2» του Αρνό Ντεπλεσέν
