Ο Γκάο Τσαν είναι ο νεαρός πλοίαρχος ενός σκουριασμένου φορτηγού πλοίου που κληρονόμησε από τον πατέρα του, ο οποίος ξεκινά ένα ταξίδι 30 ημερών στον ποταμό Γιάνγκ Τσε (από τις εκβολές του προς τις πηγές του στα ορεινά) κουβαλώντας ένα ύποπτο εμπόρευμα από τον τοπικό μαφιόζο «επιχειρηματία». Ο ίδιος λίγο ενδιαφέρεται για το κέρδος. Ο νους του είναι κολλημένος στην ανομολόγητη αγάπη του για την Αν Λου, μία όμορφη κοπέλα που ζει σε παρόμοιο πλοιάριο στο λιμάνι κι εκείνος τη χαζεύει από μακριά. Οταν ο Γκάο Τσαν ανακαλύψει ένα σκονισμένο ημερολόγιο καταστρώματος στις μηχανές του πλοίου, ένα βιβλίο με χειρόγραφα ποιήματα που κάποιος (ο πατέρας του;) έγραψε στο παρελθόν χαρτογραφώντας ένα παρόμοιο ταξίδι στον Γιανγκ Τσε, τότε ο ρομαντισμός θα πάρει το τιμόνι από την μίζερη πραγματικότητα: σε κάθε λιμάνι θα ψάχνει με το βλέμμα του ποιητή το νόημα της ζωής, σε κάθε τόπο θα βρίσκει την Αν Λου, διαφορετική κάθε φορά, πόρνη ή βουδίστρια μοναχή, πιστή στην αγάπη τους ή άπιστη, γεμάτη προσμονή ή λησμονιά, συγχώρεση ή εξιλέωση.
«Στον τόπο μου έχουμε ένα έθιμο: όταν πεθάνει ο πατέρας της οικογένειας, ο γιος ψαρεύει ένα μαύρο ψάρι, το τοποθετεί σε μία γούρνα χωρίς τροφή κι όταν αυτό πεθάνει, μόνο τότε το πνεύμα του νεκρού φεύγει συγχωρεμένο κι ο γιος μπορεί ελεύθερος να αλλάξει τη ζωή του». Αυτή η αφήγηση μας υποδέχεται στην έναρξη της ταινίας του Γιανγκ Τσάο, υποψιάζοντάς μας για το ταξίδι ενηλικίωσης που θα ακολουθήσει. Για να υπάρξει μέλλον, το παρόν πρέπει να κόψει τον ομφάλιο λώρο με το παρελθόν. Αυτός είναι κι ο μόνος αφηγηματικός άξονας που μπορεί να βοηθήσει το θεατή όσο κι εκείνος θα κολυμπά ανάποδα στο ρεύμα μιας ταινίας κατασκευασμένης ως ποίημα: χωρίς γραμμική ροή ή κυριολεκτική πλοκή, αλλά φτιαγμένη για να ερμηνευθεί ελεύθερα από το πνεύμα, όσο ταυτόχρονα ο μαγικός της ρεαλισμός και η ομορφιά της εικόνας της θαμπώνει το βλέμμα και τον νου.
Με διευθυντή φωτογραφίας τον Μαρκ Λι Πινγκ-Μπινγκ (ο οποίος πρόσφατα υπέγραψε την εικόνα του «The Assassin» του Χου Χσιάο Χσιεν και παλιότερα το «In the Mood For Love» του Γουόνγκ Καρ Γουάι) ο Γιανγκ Τσάο συνθέτει μία κινηματογραφική Οδύσσεια (πήρε στον ίδιο 10 χρόνια για να ολοκληρώσει το σενάριο και την παραγωγή) που κανείς μπορεί να βιώσει προσωπικά (ως ένας άνθρωπος που ταξιδεύει ανάποδα προς τις ρίζες του, επιχειρώντας να χαρτογραφήσει τα αχαρτογράφητα, ψάχνοντας το νόημα της ζωής σε κύκλους) ή ως πολιτική παραβολή για την σύγχρονη Ιστορία της Κίνας. Αλλωστε ο ποταμός Γιανγκ Τσε στέκεται ως φυσικό όριο που χωρίζει το Βορρά με το Νότο της χώρας, αλλά κι ως σύμβολο ζωής και θανάτου: έχει προσφέρει τροφή και εργασία στους κατοίκους του, αλλά οι πλημμύρες του, κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, ήταν υπεύθυνες για το θάνατο περίπου ενός εκατομμυρίου ανθρώπων.
Και είναι ιδιαίτερα εμφανές ότι ο Γκιανγκ Τσάο προβληματίζεται με το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον της Κίνας, όταν ο ήρωας του φτάνει στο Φράγμα των Τριών Φαραγγιών, ένα έργο που ολοκληρώθηκε το 2012 για να κάνει τον ποταμό πιο πλωτό (και θεωρήθηκε ως ιστορική πολιτική, μηχανική και οικονομική επιτυχία), αλλά ταυτόχρονα βύθισε για πάντα αρχαιολογικά και πολιτιστικά μνημεία, ξερίζωσε 1.3 εκατομμύριο κατοίκους από τα σπίτια τους και προκάλεσε τεράστια οικολογική καταστροφή.
Ακόμα κι αν κανείς δεν καταλάβει τίποτα από όλα αυτά, το κινηματογραφικό ταξίδι του «Crosscurrent» είναι το απόλυτο χάσιμο - στην ποίηση, την πίστη (στον Βούδα ή στον άνθρωπο), την αγάπη, την ομορφιά, την ατμόσφαιρα. Μία ταινία που δεν μπορεί να φύγει χωρίς βραβείο από την Berlinale.
Περισσότερες κριτικές από την Berlinale 2016
- Berlinale 2016: «Θάνατος στο Σαράγεβο», ζωή σε μας;
- Berlinale 2016: Ο Αντρέ Τεσινέ είναι μάλλον πολύ μεγάλος για να μας πει πώς είναι να είσαι 17 ετών
- Berlinale 2016: Οταν ο Κιγιόσι Κουροσάουα λέει «Creepy» το εννοεί
- Berlinale 2016: Αν μία ταινία πυροδοτεί συζητήσεις, αυτή είναι το «24 Βδομάδες»
- Berlinale 2016: «Fuocoammare». Στη Λαμπεντούζα οι ψαράδες μαζεύουν μόνο κορμιά
- Berlinale 2016: H Σύνθια Νίξον είναι συγκλονιστική στο «A Quiet Passion» του Tέρενς Ντέιβις
- Berlinale 2016: Η Ιζαμπέλ Ιπέρ κοιτά «Το Μέλλον» (και βλέπει πιθανό βραβείο)
- Berlinale 2016: Οταν ο Κιγιόσι Κουροσάουα λέει «Creepy» το εννοεί
- Berlinale 2016: Ο Ντενίς Κοτέ χτυπάει (και καλά) τον καπιταλισμό στο αφελώς ανώφελο «Boris sans Beatrice»
- Berlinale 2016: Οσα κρύβονται στο υπόγειο στο «Lily Lane» του Μπενς Φλίγκαόυφ
- Berlinale 2016: Στο «Midnight Special», ο Τζεφ Νίκολς υπερφωτίζει ένα γοητευτικό sci-fi b-movie
- Το «Χαίρε Καίσαρ!» των αδελφών Κοέν είναι μια σαχλαμάρα φτιαγμένη με πολλή αγάπη
