Ο Τζορτζ Σμάιλι, πρώην υπάλληλος της υπηρεσίας πληροφοριών, αναλαμβάνει να ξετρυπώσει έναν «Τυφλοπόντικα» που έχει φωλιάσει στα ανώτερα κλιμάκια της βρετανικής αντικατασκοπείας και πουλάει μυστικά στη Σοβιετική Ένωση. Για να τον ανακαλύψει, ο Σμάιλι αρχίζει ένα δύσκολο σκακιστικό παιχνίδι με τον Κάρλα, τον Σοβιετικό ομόλογό του. Κινήσεις που στην αρχή φαντάζουν ασύνδετες μεταξύ τους, στο τέλος θα συγκλίνουν και θα αποκαλύψουν την ταυτότητα του «Τυφλοπόντικα».
Απόλυτα βρετανικό όπως και το νανούρισμα που δανείζει τον τίτλο του στο βιβλίο του Τζον Λε Καρέ, το φιλμ του Τόμας Αλφρεντσον δεν είναι απλά μια κατασκοπική ταινία, αλλά ένα φιλμ για αξίες όπως η πίστη, η εμπιστοσύνη, η ηθική και για έναν κόσμο στα πρόθυρα της εξαφάνισης.
Αν περιμένετε μια περιπέτεια, καλύτερα να εγκαταλείψετε κάθε τέτοια ελπίδα, σε μια ταινία που κινηματογραφεί περισσότερα φλυτζάνια τσάι απ' ότι πυροβολισμούς. Αν ελπίζετε όμως σε ένα συναρπαστικό γρίφο, ένα παλιομοδίτικο σχεδόν, αλλά απόλυτα καίριο δράμα στον κόσμο των κατασκόπων, είστε τυχεροί.
Ο σύγχρονος θεατής, «πληροφορημένος» για την μορφή και την λειτουργία των μυστικών υπηρεσιών, κυρίως μέσα από την εικονογράφησή τους στο σινεμά, πιθανότατα να νιώσει άβολα, εν μέσω ενός άγνωστου κόσμου, στα πρώτα πλάνα του «Tinker, Tailor...».
Αυτή δεν είναι μια ακόμη «Επικίνδυνη Αποστολή» του Ιθαν Χαντ, ούτε μια υπερβολική, γεμάτη gadget βόλτα στο λούνα παρκ του Τζέιμς Μποντ. Η κατασκοπεία πριν από τα κινητά τηλέφωνα, το internet, τη σύγχρονη τεχνολογία, ίσως να μοιάζει βαρετή, αλλά αν αφεθείς στους ρυθμούς της, είναι αναμφίβολα πολύ πιο ερεθιστική για το μυαλό απ' όσο δεκάδες εκρήξεις και ειδικά εφέ.
Ο κόσμος των ηρώων του βιβλίου, είχε ήδη χρωματιστεί σε κάθε του τόνο από τον Τζον Λε Καρέ και ο Τόμας Αλφρεντσον, φροντίζει να τον απεικονίσει μουντά, σκονισμένα, σχεδόν λυπημένα στην κινηματογραφική μεταφορά του.
Δεν είναι η πρώτη φορά που το βιβλίο του Λε Καρέ μεταφέρεται στην οθόνη, είχε προηγηθεί μια εξαιρετική τηλεοπτική μεταφορά του BBC, της οποίας η μεγαλύτερη διάρκεια, έδινε την ευκαιρία στους ήρωες να ξεδιπλώσουν όλες τις λεπτομέρειες της μπερδεμένης φύσης τους, αλλά ο Αλφρεντσον και οι σεναριογράφοι του Μπρίτζετ Ο'Κόνορ και Πίτερ Στρον, κατορθώνουν να αντικαταστήσουν όσα χάνουν σε λεπτομέρειες, με μια απόλυτα ξεκάθαρη αίσθηση της θέσης, της κατάστασης και της ψυχοσύνθεσής τους.
Κι αντίθετα από την τηλεοπτική μίνι σειρά, που είχε γυριστεί το '79, όταν ο κόσμος ήταν πολύ διαφορετικός, η ταινία λειτουργεί ακόμη καλύτερα χάρη στη γνώση της εξέλιξης του ψυχρού πολέμου, της ματαιότητας των όσων βλέπεις να λαμβάνουν χώρα με απόλυτη σοβαρότητα στην οθόνη.
Αυτό που πετυχαίνει το φιλμ δεν είναι τόσο το να σε εμπλέξει στην αναζήτηση ενός διπλού πράκτορα εν μέσω των πιο μυστικών κλιμακίων των κατασκόπων του Λονδίνου, όσο να σου προσφέρει μια καθαρή, διαπεραστική ματιά στις ζωές, το μυαλό τους, το μηχανισμό που τους κάνει να λειτουργούν, τη σκιά που τους καλύπτει.
Και μαζί να χαρτογραφήσει έναν κόσμο που μοιάζει να λειτουργεί με τους δικούς του κανόνες, ένα σύμπαν που κινείται με άλλους νόμους κι αξίες κι έναν τρόπο που μοιάζει δύσκολο να αποκρυπτογραφήσεις.
Και πέρα από την ατμοσφαιρική, μετρημένη σκηνοθεσία του Αλφρεντσον, τα εύσημα ανήκουν ασφαλώς σε μια εξαιρετική ομάδα ηθοποιών, οι οποίοι, με προεξάρχοντα τον Γκάρι Ολντμαν κατορθώνουν να αποκαλύψουν με βλέμματα, σιωπές, εκφράσεις, περισσότερα απ' όσα δεκάδες γραμμές διαλόγου θα μπορούσαν να μεταφέρουν.
Ησυχο, βαθιά μελαγχολικό, λεπτομερές, προσεγμένο, το φιλμ του Αλφρεντσον απέχει πολύ από μια τυπική κατασκοπική περιπέτεια. Ακόμη καλύτερα. Ετσι έχει την ευκαιρία με μεταμορφωθεί σε μια πολύ πιο πλούσια και ενδιαφέρουσα ταινία.
