Άποψη

Από το «Bonnie and Clyde» στο «The Highwaymen»: Αντίο στους υπέροχους εγκληματίες του σινεμά

στα 10

Τι άλλαξε και το αμερικανικό σινεμά αναζητά τους ήρωές του στον Νόμο;

Από το «Bonnie and Clyde» στο «The Highwaymen»: Αντίο στους υπέροχους εγκληματίες του σινεμά

Σε λίγες μέρες, στις 29 Μαρτίου, βγαίνει το «The Highwaymen», με ελληνικό τίτλο «Τελική Ενέδρα», βασισμένο στην πραγματική ιστορία των δύο ντετέκτιβ που κατάφεραν να πιάσουν και να σκοτώσουν την Μπόνι Πάρκερ και τον Κλάιντ Μπάροου το 1934.

Δείτε ακόμη: To Χόλιγουντ είναι έτοιμο για το close up του στο τρέιλερ «Once Upon A Time In Hollywood» του Κουέντιν Ταραντίνο

Η ταινία μπορεί να είναι υπέροχη. Εχει, άλλωστε, τη σκηνοθετική υπογραφή του Τζον Λι Χάνκοκ του «Blindside», του «Saving Mr. Banks» και του «The Founder» και πρωταγωνιστούν ο όλο και πιο ενδιαφέρων όσο μεγαλώνει Κέβιν Κόστνερ και ο έμφυτα ανατρεπτικός Γούντι Χάρελσον που, άλλωστε, μπήκε στ' αλήθεια στο συλλογικό ραντάρ μας το 1994, ενσαρκώνοντας τον Μίκι Νοξ στο δικό του... killing spree, στους «Γεννημένους Δολοφόνους» του Ολιβερ Στόουν. Μπορεί, λοιπόν, το «The Highwaymen» να είναι υπέροχο, απλώς το τρέιλερ του (δείτε το παρακάτω), η ίδια του η ύπαρξη, γεννά ένα αυθόρμητο ερώτημα: γιατί, ενώ έχω δει ένα κινηματογραφικό αριστούργημα για δυο εμβληματικούς outlaws, στο «Bonnie and Clyde» του Σαμ Πέκινπα, να δω και μια ταινία για τους αστυνομικούς που έπιασαν τους Μπόνι και Κλάιντ;


Οταν, το 1967, βγήκε στις αίθουσες το «Bonnie and Clyde», η Αμερική μετρούσε τις πληγές της από τον συνεχιζόμενο πόλεμο του Βιετνάμ, οι νέοι απαιτούσαν, ειρηνικά ή και βίαια, ανατροπή του status quo, ελευθερία στη σκέψη και στη δράση, το αμερικανικό όνειρο είχε, προσωρινά τουλάχιστον, κλειδωθεί στο ντουλάπι της ντροπής. Μια ταινία για περιστατικά που συνέβησαν μέσα στην οδυνηρή, μοιραία περίοδο του κραχ του '30 και του οργανωμένου εγκλήματος, βρήκαν αντίκρυσμα σε μια κοινωνία ξανά δυσαρεστημένη, πικραμένη, απογοητευμένη από το «σύστημα».

bonnie and clyde 607

Μην μιλήσουμε, ξανά, για τη γλαφυρότητα της βίας στο σινεμά: κανείς δεν θα δει το «Bonnie and Clyde» και θα θελήσει να μοιάσει στην Μπόνι και τον Κλάιντ - το πολύ να θελήσει τα ρούχα της καλλονής Φέι Ντάναγουεϊ, ή το σέξι χαμόγελο του Γουόρεν Μπίτι, όχι να ακολουθήσει την πορεία δυο ελαφρόμυαλων ληστών και δολοφόνων που βρήκαν φρικτή τιμωρία χωρίς καν, ίσως, να καταλάβουν ότι την άξιζαν. Να μιλήσουμε, καλύτερα, για το γιατί, σήμερα, οι mainstream αμερικανικές ταινίες αναζητούν να αποφύγουν ιστορίες πνευματικά και κοινωνιολογικά σύνθετες, στο μεταίχμιο του άσπρου και του μαύρου, να κρύψουν στα παρασκήνια τους μνημειώδεις αντι-ήρωές τους και ν' αναζητήσουν τους νέους τους ήρωες στον Νόμο, την Τάξη και την πρωτοεπίδεδη ηθική χωρίς αποκλίσεις.

Διαβάστε ακόμη: «Find Me» | Ο συγγραφέας Αντρέ Ασιμάν αποκαλύπτει λεπτομέρειες για το βιβλίο-συνέχεια του «Call Me by Your Name»

Κανείς δεν έγραψε πιο διεισδυτικά για το «Bonnie and Clyde» από την Πολίν Κέιλ στο The New Yorker. Για την ακρίβεια, αυτή η κριτική της δεν ήταν μόνο από τα ωραιότερα κείμενά της, αλλά και έμπρακτος μοχλός για την εισπρακτική επιτυχία της ταινίας, όπως βλέπουμε στο απολαυστικό ντοκιμαντέρ «What She Said». Το κείμενο της Κέιλ είναι τεράστιο, αλλά είναι για τον καθένα κέρδος να το διαβάσει (αυτούσιο εδώ). Ας απομονώσουμε αυτό: «Οι καλύτερες ταινίες μας (του αμερικανικού σινεμά, δηλαδή) ανέκαθεν γεννούσαν ψυχαγωγία από τον αντι-ηρωισμό του αμερικανικού τρόπου ζωής. Φέρνουν στην επιφάνεια ό,τι, με τις πιο καινούριες φόρμες και μόδες, βρίσκεται πάντα κρυμμένο ακριβώς από κάτω. Ο ρομαντισμός στις αμερικανικές ταινίες εντοπίζεται στην ανεξαρτησία του κυνικού, σκληροτράχηλου άντρα. Ο συναισθηματισμός εντοπίζεται, παραδοσιακά, στο πλαστό φινάλε, όπου ο αντι-ήρωας μετατρέπεται σε ήρωα. Το 1967, αυτού του είδους ο συναισθηματισμός δεν θα λειτουργούσε στο κοινό και το "Bonnie and Clyde" αντικαθιστά τη σεξουαλική εκπλήρωση με μια μεταβολή άποψης. (Ούτε κι αυτό λειτουργεί, ακριβώς. Οι θεατές που είναι αρκετά εκλεπτυσμένοι ώστε ν' απολαύσουν αυτήν την ταινία, δεν θα νιώσουν καμιά δραματουργική ανάταση βλέποντας τον θρίαμβο υπέρ της ανικανότητας.»

the highwaymen 607

Η σημερινή Αμερική και το mainstream σινεμά της, ωστόσο, μοιάζει να έχει να καλύψει τις ακριβώς αντίθετες ανάγκες. Οσο οι συντηρητικοί θεατές που ψήφισαν Τραμπ κι απολαμβάνουν τον τραμπ-ουκισμό του αναζητούν την επικύρωση του αμερικανικού ονείρου, του «make America great again», άλλο τόσο οι «ανοιχτόμυαλοι» δημοκρατικοί, σε απόγνωση από την πολιτική μοίρα τους, αναζητούν την καθησυχαστική επιβεβαίωση των βασικών αμερικανικών αξιών: της ορθότητας, ακόμα και μιας συχνά μασκαρισμένης ως δημοκρατικότητας, ηθικής ανωτερότητας. Στοιχεία που καλύπτουν φιγούρες σαν κι αυτές των κεντρικών ηρώων του «The Highwaymen» (που, να το ξαναπούμε, μπορεί να είναι υπέροχη ταινία), δυο «cowboys», δυο «Texas Rangers», που κατάφεραν τότε, το '34 και τώρα, το '19, να προστατεύσουν τη γη τους από το Κακό. Αυτή είναι η μονόχρωμη, άνοστη, χωρίς καμιά απαίτηση από τον δέκτη, συμβατική ομοιομορφία της ασφάλειας, που έχει απλωθεί σ' ολόκληρο τον κόσμο και που, τουλάχιστον στο σινεμά, πραγματικά δεν έχει καμία πλάκα, κανένα ενδιαφέρον. Για να ρεφάρουμε τις αισθήσεις μας, πάμε λίγο εδώ, σε μια απόλυτα ευρωπαϊκή, απόλυτα '60ς, ερμηνεία των υπέροχων Αμερικανών outlaws: